• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دون (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: دون (مفردات‌قرآن).


دُون (به ضم دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای غير، حقير، ناقص از ديگرى، پایين، فوق، جلو و عقب است. از این لفظ دو مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.



دُون: به معنای غير، حقير، ناقص از ديگرى، پائين، فوق، جلو و عقب است.


حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «كانَ فِي الاَْرْضِ أَمانانِ مِنْ عَذابِ اللهِ سُبْحانَهُ وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُما فَدُونَكُمُ الاْخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ أَمّا الاَْمانُ الَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللهُ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) وَ أَمَّا الاَْمانُ الْباقِي فَالاْسْتِغْفارْ» اينجا «دون» ظاهرا به معنى «جلو و پيش» است. (در روى زمین دو امان و وسيله نجات از عذاب الهى بود كه يكى از آن‌ها برداشته شد، دوّمى را دريابيد و به آن چنگ زنيد. امّا امانى كه برداشته شد رسول اللَّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود و امّا امانى كه باقى مانده استغفار است) (شرح‌های حکمت: )
حضرت فرموده: «لِلظّالِمِ مِنَ الرِّجالِ ثَلاَثُ عَلاَمات يَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِيَةِ َ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَة يُظاهِرُ الْقَوْمَ الظَّلَمَة» «ظالم را سه علامت هست: به ما فوق خود با نافرمانى ظلم مى‌كند، و به مادون با غلبه و فشار و نيز ظالمان را يارى مى‌دهد.» (شرح‌های حکمت: ) «دون» در اينجا به معنى پایين است.


این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۲۴۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۸، حکمت ۸۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۹، حکمت ۸۸.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۳، حکمت ۸۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۳، حکمت ۸۸.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۵۱۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۳۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۴۰.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۰، حکمت ۳۴۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۳۶، حکمت ۳۵۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۶، حکمت ۳۵۰.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۳، حکمت ۳۵۰.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۸۰۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۳۴.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۶۶.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۸، حکمت ۸۳.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۰، حکمت ۳۴۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دون»، ج۱، ص۴۰۵.    






جعبه ابزار