• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دُون (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دُون (به ضم دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای غير، حقير، ناقص از ديگرى، پایين، فوق، جلو و عقب است.




دُون: به معنای غير، حقير، ناقص از ديگرى، پائين، فوق، جلو و عقب است.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - فَدُونَكُمُ - حکمت ۸۳ (درباره اهمیت استغفار)

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «كانَ فِي الاَْرْضِ أَمانانِ مِنْ عَذابِ اللهِ سُبْحانَهُ وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُما فَدُونَكُمُ الاْخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ أَمّا الاَْمانُ الَّذي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللهُ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) وَ أَمَّا الاَْمانُ الْباقي فَالاْسْتِغْفارْ»
«در روى زمین دو امان و وسيله نجات از عذاب الهی بود كه يكى از آن‌ها برداشته شد، دوّمى را دريابيد و به آن چنگ زنيد. امّا امانى كه برداشته شد رسول اللَّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود و امّا امانى كه باقى مانده استغفار است»
اينجا «دون» ظاهرا به معنى «جلو و پيش» است.


۲.۲ - دُونَهُ - حکمت ۳۴۰ (درباره نشانه های ظالم)

حضرت فرموده: «لِلظّالِمِ مِنَ الرِّجالِ ثَلاثُ عَلامات يَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصيَةِ َ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَة يُظاهِرُ الْقَوْمَ الظَّلَمَة»
«ظالم را سه علامت هست: به ما فوق خود با نافرمانى ظلم مى‌كند، و به مادون با غلبه و فشار و نيز ظالمان را يارى مى‌دهد.»
«دون» در اينجا به معنى پایين است.



از این لفظ مواردی متعددی در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۴۰۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۶، ص ۲۴۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۸۸، حکمت ۸۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۱۶۹، حکمت ۸۸.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۸۳، حکمت ۸۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۵۳، حکمت ۸۸.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۸۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۸۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۲، ص ۵۱۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۱۳۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۲۴۰.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۶۰، حکمت ۳۴۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۳، ص ۲۳۶، حکمت ۳۵۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۳۶، حکمت ۳۵۰.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۲۳، حکمت ۳۵۰.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۷۰۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۷۰۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۱۴، ص ۸۰۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۴۳۴.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۲۶۶.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۸۸، حکمت ۸۳.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۶۰، حکمت ۳۴۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دون»، ج۱، ص۴۰۵.    






جعبه ابزار