• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطبه ۱۹۹ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



عبادی ، سياسی ، عقائدی


وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های‌ آن حضرت است

كانَ يُوصى بِهِ اَصْحابَهُ
در وصیّت به یارانش

۱. أهمّية الصلاة و فوائدها

«تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ،»۱
پایبند امر نماز شوید،



«وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا،»۲
و بر آن محافظت نمایید،



«وَ اسْتَکْثِرُوا مِنْهَا،»۳
و آن را زیاد بخوانید،



«وَ تَقَرَّبُوا بِهَا.»۴
و به نماز به خداوند تقرّب جویید،



«فَإِنَّهَا (کَانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتَاباً مَوْقُوتاً)(۱)۵

زیرا بر مؤمنین امری‌ واجب در اوقاتی‌ معین است.



«أَلَا تَسْمَعُونَ إِلَى جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا۶
آیا پاسخ اهل عذاب را نشنیدید زمانی‌ که از آنان پرسیده می‌ شود:



(مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ؟ • قالوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ)(۲)۷
«چه چیز شما را به جهنّم آورد؟ می‌ گویند: از نمازگزاران نبودیم»



«وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ،»۸
نماز همچون ریختن برگ درخت گناهان را می‌ ریزد،



«وَ تُطْلِقُهَا إِطْلاَقَ الرِّبَقِ،»۹
و همچون بندی‌ که باز گردد بند گناهان را می‌ گشاید.



«وَ شَبَّهَهَا رَسُولُ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) بِالْحَمَّةِ تَکُونُ عَلَى بَابِ الرَّجُلِ، فَهُوَ یَغْتَسِلُ مِنْهَا فِي الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ خَمْسَ مَرَّات،»۱۰
رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌) نماز را به چشمه آب گرمی‌ که بر خانه انسان باشد و شبانه روزی‌ پنج نوبت خود را در آن بشوید تشبیه کرده است،



«فَمَا عَسَى أَنْ یَبْقَی عَلَيْهِ مِنَ الدَّرَنِ؟»۱۱
که آیا چرک و آلودگی‌ در بدن چنین کسی‌ باقی‌ خواهد ماند؟



«وَ قَدْ عَرَفَ حَقَّهَا رِجَالٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِينَ لَا تَشْغَلُهُمْ عَنْهَا زِینَةُ مَتَاع، وَ لَا قُرَّةُ عَیْن مِنْ وَلَد وَ لَا مَال۱۲
از مردم مؤمن حق نماز را آنانی‌ شناختند که زیبایی‌ متاع دنیا، و مایه چشم روشنی‌ از فرزندان و اموال آنان را به خود مشغول نکرده،



«یَقُولُ اللهُ سُبْحانَهُ۱۳
خداوند سبحان می‌ فرماید:



(رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ وَ إِقَامِ الصَّلَاةِ وَ إِیتَاءِ الزَّکَاةِ)(۳)۱۴
«مردانی‌ که آنان را تجارت و داد و ستد از ذکر خدا و به پا کردن نماز و ادای‌ زکات بازنمی‌ دارد.»



«وَ کَانَ رَسُولُ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) نَصِباً بِالصَّلاَةِ بَعْدَ التَّبْشِیرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ،»۱۵
رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌) با اینکه مژده بهشت را از خداوند دریافته بود خود را برای‌ نماز به زحمت می‌ انداخت،



«لِقَوْلِ اللهِ سُبْحانَهُ۱۶
به خاطر اینکه خداوند به او فرموده بود:



(وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاَةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْهَا)(۴)۱۷
«اهل خود را به نماز امر کن، و نسبت به آن شکیبا باش.»



«فَکَانَ یَأْمُرُ بِهَا اَهْلَهُ»۱۸
آن حضرت اهلش را به نماز امر می‌ فرمود،



«وَ یَصْبِرُ عَلَيْهَا نَفْسَهُ۱۹
و خود نیز در به پا کردن آن شکیبایی‌ به خرج می‌ داد.

۲. أهمّية الزكّاة و آدابُها

«ثُمَّ إِنَّ الزَّکَاةَ جُعِلَتْ مَعَ الصَّلاَةِ قُرْبَاناً لاَِهْلِ الْإِسْلاَمِ،»۲۰
آن گاه نماز با زکات برای‌ اهل اسلام وسیله قرب به خداوند قرار داده شده،



«فَمَنْ أَعْطَاهَا طَیِّبَ النَّفْسِ بِهَا،»۲۱
کسی‌ که زکات را از روی‌ رغبت ادا کند



«فَإِنَّهَا تُجْعَلُ لَهُ کَفَّارَةً، وَ مِنَ النَّارِ حِجَازاً وَ وِقَایَةً۲۲
برای‌ او کفّاره از گناه، و مانع و سپر عذاب خواهد بود.



«فَلَا یُتْبِعَنَّهَا أَحَدٌ نَفْسَهُ،»۲۳
انسانی‌ که زکات می‌ پردازد نباید خاطر به آن مشغول سازد،



«وَ لَا یُکْثِرَنَّ عَلَيْهَا لَهَفَهُ،»۲۴
و به این علت اندوهی‌ به دل راه دهد،



«فَإِنَّ مَنْ أَعْطَاهَا غَیْرَ طَیِّبِ النَّفْسِ بِهَا،»۲۵
زیرا کسی‌ که آن را از روی‌ بی‌ میلی‌ بپردازد



«یَرْجُو بِهَا مَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْهَا،»۲۶
و به اجری‌ که از خود زکات برتر است امید داشته باشد



«فَهُوَ جَاهِلٌ بِالسُّنَّةِ،»۲۷
به سنّت پیامبر جاهل است،



«مَغْبُونُ الْأَجْرِ،»۲۸
و در بردن پاداشْ مغبون،



«ضَالُّ الْعَمَلِ،»۲۹
و در عملْ گمراه،



«طَوِیلُ النَّدَمِ۳۰
و حسرتش در پیشگاه حق طولانی‌ خواهدبود.

۳. أداء الامانة

«ثُمَّ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ،»۳۱
سپس اداء امانت است،



«فَقَدْ خَابَ مَنْ لَيْسَ مِنْ أَهْلِهَا،»۳۲
آن که امین نیست زیانکار است.



«إِنَّهَا عُرِضَتْ عَلَى السَّمَاوَاتِ الْمَبْنِیَّةِ، وَ الاَْرَضِینَ الْمَدْحُوَّةِ، وَ الْجِبَالِ ذَاتِ الطُّوْلِ الْمَنْصُوبَةِ،»۳۳
امانت بر آسمانهای‌ برافراشته، و زمین های‌ گسترده، و کوههای‌ بلند و استوار عرضه شد،



«فَلَا أَطْوَلَ وَ لَا أَعْرَضَ، وَ لَا أَعْلَی وَ لَا أَعْظَمَ مِنْهَا.»۳۴
در حالی‌ که درازتر و پهن تر و بلندتر و بزرگتر از آنها نبود،



«وَ لَوِ امْتَنَعَ شَیْءٌ بِطُول أَوْ عَرْض أَوْ قُوَّة أَوْ عِزٍّ لَأَمْتَنَعْنَ۳۵
و اگر چیزی‌ به خاطر طول و عرض و یا قدرت و عزت از قبول امانت امتناع می‌ورزید هرآینه آسمان و زمین و کوه بود،



«وَ لكِنْ أَشْفَقْنَ مِنَ الْعُقُوبَةِ،»۳۶
امّا از عقوبت ترسیدند،



«وَ عَقَلْنَ مَا جَهِلَ مَنْ هُوَ أَضْعَفُ مِنْهُنَّ، وَ هُوَ الْإِنْسَانُ،»۳۷
و آنچه را که موجود ضعیف تری‌ چون انسان به آن نادان بود درک کردند.



(إِنَّهُ کَانَ ظَلُوماً جَهُولا)(۵)۳۸
«انسان ستمکار و نادان است.»

۴ . العلم الالهي

«إِنَّ اللهَ سُبْحانَهُ وَ تَعَالَی لَا یَخْفَی عَلَيْهِ مَا الْعِبَادُ مُقْتَرِفُونَ فِي لَیْلِهِمْ وَ نَهَارِهِمْ۳۹
آنچه بندگان در شب و روز خود انجام می‌ دهند بر خداوند پاک مخفی‌ نیست،



«لَطُفَ بِهِ خُبْراً،»۴۰
به کار پنهان عباد آگاه



«وَ أَحَاطَ بِهِ عِلْماً۴۱
و به علمش بر آن محیط است،



«أَعْضَاؤُکُمْ شُهُودُهُ،»۴۲
اعضای‌ شما شاهدان خدا بر شما،



«وَ جَوَارِحُکُمْ جُنُودُهُ،»۴۳
و اندامتان لشگر حق،



«وَ ضَمَائِرُکُمْ عُیُونُهُ،»۴۴
و درونتان جاسوسان الهی‌ هستند،



«وَ خَلَوَاتُکُمْ عِیَانُهُ۴۵
و خلوتهای‌ شما برای‌ او آشکار است.



(۱) نساء/سوره۴، آیه۱۰۳.    
(۲) مدّثر/سوره۷۴، آیات۴۲-۴۳.    
(۳) نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
(۴) طه/سوره۲۰، آیه۱۳۲.    
(۵) احزاب/سوره۳۳، آیه۷۲.    




جعبه ابزار