• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خمس - به فتح خاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)
مقالات مرتبط: خمس (مفردات‌قرآن)، خمس.


خَمْس (به فتح خاء و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای پنج است. امام علی (علیه‌السّلام) از این واژه درباره نماز و... در نهج البلاغه استفاده کرده است. از این ماده شش مورد در نهج البلاغه استعمال شده است.


خَمْس
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۴.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۶۶.    
به معنای پنج و از اسماء عدد است. «خامس» اسم فاعل است یعنی پنجم.

امام (علیه‌السّلام) درباره نماز فرموده: «وَ شَبَّهَها رَسُولُ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بِالْحَمَّة تَكُونُ عَلى بابِ الرَّجُلِ فَهُوَ يَغْتَسِلُ مِنْها في الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ خَمْسَ مَرّات»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۴، خطبه۱۹۴.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۶-۳۱۷، خطبه۱۹۹.    
(پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نماز را به چشمه آب گرمى كه بر در خانه كسى باشد و در شبانه‌روز پنج بار خود را در آن شستسو دهد تشبيه كرده است...)
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳، خطبه۱۹۹.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۰.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۷۲۸.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۲۷.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۰۴-۲۰۵.    
) که در «ح م م» گذشت.
(ببینید: حمم (مفردات‌نهج‌البلاغه))


از این ماده شش مورد در «نهج» یافته است.
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۴.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۶۶.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۴، خطبه۱۹۴.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۶-۳۱۷، خطبه۱۹۹.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳، خطبه۱۹۹.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۸.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۰.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۷۲۸.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۲۷.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۰۴-۲۰۵.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خمس»، ج۱، ص۳۶۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 199 نهج البلاغه
جعبه ابزار