طول (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طُول (به ضم طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ارتفاع و درازی است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
اِسْتَطَاله (به کسر الف و فتح تاء و طاء) به معنای طولانی شدن و احسان کردن و
طَائِل (به فتح طاء) به معنای
فضل و
احسان و
نعمت.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره توصیه به عطا و
بخشش و وصف قاضیان نااهل از این واژه استفاده نموده است.
طُول به ضم اول
به معنای ارتفاع و درازی آمده است.
اِسْتَطَاله به معنی طولانی شدن و احسان کردن است: «استطلال الشی‌ء: طال»
طَائِل به معنی فضل و احسان و نعمت است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در
حکمت ۲۱۶ فرموده است:
«مَنْ نَالَ اسْتَطَالَ» «هر که عطا کند برتری یابد.»
(شرح‌های خطبه:
) نظیر: «من جاد ساد»
و نیز فرموده است:
«يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ... يَعُدُّونَ... وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاس» «بر مردم زمانی می‌آید که
عبادت را مایه برتری بر دیگران حساب می‌کنند.»
(شرح‌های خطبه:
)
در وصف قاضیان نااهل فرموده است:
«وَأكْثَر مِن غَيْرِ طَائِل» «و زیاد کرد از غیر طائل» یعنی از چیزهای خسیس و پست.
(شرح‌های خطبه:
) گویند: «هذا غیرُ طائِل ای: دونٌ خسيسٌ.»
موارد زیادی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طول»، ج۲، ص۶۸۶.
