گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
اخلاقية ، سياسية ، عقائدية
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های آن حضرت است
در تشویق به زهد
۱. كيفيّة مواجهة الدّنيا
«أَيُّهَا النَّاسُ،»۱ای مردم
«انْظُرُوا إِلَى الدُّنْیَا نَظَرَ الزَّاهِدِینَ فِيهَا، الصَّادِفِینَ (المعرضین) عَنْهَا;»۲به مانند بی رغبت های به دنیا، و اعراض کنندگان از آن به دنیا بنگرید،
«فَإِنَّهَا وَ اللهِ عَمَّا قَلِیل تُزِیلُ الثَّاوِیَ السَّاکِنَ،»۳که به خدا قسم دنیا به زودی اهل اقامت و ساکنانش را از میان برمی دارد،
«وَ تَفْجَعُ الْمُتْرَفَ الاْمِنَ;»۴و عیّاشان بی خیال را دچار حادثه و بلا می نماید.
«لاَ یَرْجِعُ مَا تَوَلَّی مِنْهَا فَأَدْبَرَ،»۵آنچه از دنیا از دست رفته و پشت کرده باز نمی گردد،
«وَ لاَ یُدْرَی مَا هُوَ آت مِنْهَا فَیُنْتَظَرَ.»۶و آینده آن هم روشن نیست چه می شود تا به انتظارش باشند.
«سُرُورُهَا مَشُوبٌ (مشرب) بِالْحُزْنِ،»۷شادی آن آمیخته به اندوه است،
«وَ جَلَدُ الرِّجَالِ فِيهَا إِلَى الضَّعْفِ وَ الْوَهْنِ،»۸و قدرت و قوت مردان آن رو به سستی و ضعف می رود.
«فَلاَ یَغُرَّنَّکُمْ کَثْرَةُ مَا یُعْجِبُکُمْ فِيهَا»۹پس فراوانی آنچه که شما را خوشایند است فریبتان ندهد،
«لِقِلَّةِ مَا یَصْحَبُکُمْ مِنْهَا.»۱۰زیرا آنچه از دنیا با شما خواهد بود اندک است.
«رَحِمَ اللهُ امْرَأً تَفَکَّرَ فَاعْتَبَرَ،»۱۱رحمت خداوند بر کسی که اندیشه کند و عبرت گیرد،
«وَ اعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ (أقصر)،»۱۲و عبرت بگیرد و بینای به امور شود.
«فَكَأَنَّ مَا هُوَ کَائِنٌ مِنَ الدُّنْیَا عَنْ قَلِیل لَمْ یَکُنْ،»۱۳آنچه از دنیا موجود بوده پس از اندک زمانی که بر آن بگذرد گویی وجود نداشته،
«وَ كَأَنَّ مَا هُوَ کَائِنٌ مِنَ الاْخِرَةِ عَمَّا قَلِیل لَمْ یَزَلْ،»۱۴و آنچه از آخرت وجود خواهد یافت گویی پس از اندک زمانی ابدی و همیشگی خواهد بود.
«وَ كُلُّ مَعْدُود مُنْقَض،»۱۵آنچه به شماره آید (ساعات عمر) پایان پذیر است،
«وَ كُلُّ مُتَوَقَّع آت،»۱۶و هرچه را انتظار برند آمدنی است،
«وَ كُلُّ آت قَرِیبٌ دَان.»۱۷و هرچه آمدنی است نزدیک و در حال رسیدن است.
۲. منزلة العالِم
وَ مِنْهـا
و از این خطبه است
«الْعَالِمُ مَنْ عَرَفَ قَدْرَهُ،»۱۸دانا کسی است که اندازه و قدر خود را بشناسد،
«وَ کَفَی بِالْمَرْءِ جَهْلا أَلاَّ یَعْرِفُ قَدْرَهُ;»۱۹و برای نادانی کسی همین بس که اندازه خود را نداند.
«وَ إِنَّ مِنْ أَبْغَضِ الرِّجَالِ إِلَى اللهِ تَعَالی لَعَبْداً وَکَلَهُ اللهُ إِلَى نَفْسِهِ،»۲۰مبغوض ترین مردم نزد خدا بنده ای است که خداوند او را به خود واگذاشته باشد،
«جَائِراً عَنْ قَصْدِ السَّبِیلِ،»۲۱چنین کسی از راه راست بیرون رفته،
«سَائِراً بِغَیْرِ دَلِیل;»۲۲و بدون راهنما حرکت می کند،
«إِنْ دُعِیَ إِلَى حَرْثِ الدُّنْیَا عَمِلَ،»۲۳اگر به زراعت دنیایی بخوانندش در عمل می کوشد،
«وَ إِنْ دُعِیَ إِلَى حَرْثِ الاْخِرَةِ کَسِلَ!»۲۴و اگر به کشت و کار آخرت دعوتش کنند تنبلی می کند،
«كَأَنَّ مَا عَمِلَ لَهُ وَاجِبٌ عَلَيْهِ;»۲۵گویی آنچه در عملش می کوشد بر او واجب؛
«وَ كَأَنَّ مَا وَنَی فِيهِ سَاقِطٌ عَنْهُ!»۲۶و آنچه نسبت به آن سستی می کند از او ساقط است.
۳. حديث عن المستقبل
وَ مِنْهـا
و از این خطبه است
«وَ ذلِكَ زَمَانٌ لاَ یَنْجُو فِيهِ إِلاَّ كُلُّ مُؤْمِن نُوَمَة،»۲۷و آن زمانی است که در آن نجات نمی یابد مگر مؤمنی که
گمنام است،
«
«إِنْ شَهِدَ لَمْ یُعْرَفْ،»۲۸اگر در بین مردم حضور داشته باشد شناخته نشود،
«وَ إِنْ غَابَ لَمْ یُفْتَقَدْ،»۲۹و اگر غایب باشد از او جستجو نکنند.
«أُولَئِكَ مَصَابِیحُ الْهُدَی»»
۳۰آنان چراغ هدایت،
«وَ أَعْلاَمُ السُّرَی،»۳۱نشانه های روشن برای روندگان در عرصه ظلمت اند.
«لَيْسُوا بِالْمَسَایِیحِ، وَ لاَ الْمَذَایِیعِ الْبُذُرِ،»۳۲سخن چین و فتنه گر و فاش کننده زشتی ها و لغوگو نیستند،
«أُولَئِكَ یَفْتَحُ اللهُ لَهُمْ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ،»۳۳آنان مردمی هستند که خداوند ابواب رحمتش را به روی آنان باز می گشاید،
«وَ یَکْشِفُ عَنْهُمْ ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ.»۳۴و رنج و سختی را از آنان برطرف می سازد.
«أَيُّهَا النَّاسُ،»۳۵ای مردم،
«سَیَأْتِی عَلَيْكُمْ زَمَانٌ یُکْفَأُ فِيهِ الاِْسْلاَمُ،»۳۶به همین زودی زمانی بر شما می رسد که اسلام واژگون شود
«كَمَا یُکْفَأُ الاِْنَاءُ بِمَا فِيهِ.»۳۷همچون ظرفی که با محتویاتش واژگون گردد.
«أَيُّهَا النَّاسُ،»۳۸ای مردم،
«إِنَّ اللهَ قَدْ أَعَاذَکُمْ مِنْ أَنْ یَجُورَ عَلَيْكُمْ،»۳۹خدا شما را پناه داده از اینکه بر شما ستم روا دارد،
«وَ لَمْ یُعِذْکُمْ مِنْ أَنْ یَبْتَلِیکُمْ،»۴۰ولی به شما این تأمین را نداده که در معرض آزمایش قرارتان ندهد،
«وَ قَدْ قَالَ جَلَّ مِنْ قَائِل:»۴۱آن بزرگترین گوینده در قرآن فرموده:
(إِنَّ فِی ذلِکَ لاَیَات وَ إِنْ کُنَّا لَمُبْتَلِینَ)(۱)«در این برنامه نشانه هایی است و ما آزمایش کننده ایم.»
اَمّا قَوْلُهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ): «كُلُّ مُوْمِن نُوَمَة» فَاِنَّما اَرادَ بِه الْخامِلَ الذِّكْرِ الْقَليلَ الشَّرِّ.
مقصود حضرت از «کل مؤمن نُوَمة» انسان گمنام و کم شر است.
وَ«الْمَساييحُ» جَمْعُ مِسْياح وَ هُوَ الَّذى يَسيحُ بَيْنَ النّاسِ بِالْفَسادِ وَ النَّمائِمِ.
و «مساییح» جمع «مِسْیاح» است و آن کسی است که در میان مردم به فتنه و سخن چینی رود.
وَ«الْمَذاييعُ» جَمْعُ مِذْياع وَ هُوَ الَّذى اِذا سَمِعَ لِغَيْرِه بِفاحِشَة اَذاعَها وَنَوَّهَ بِها.
و «مَذابیع» جمع «مذیاع» است و آن کسی است که ازکسی کار ناشایسته ای می شنود و آن را همه جا پخش می کند.
وَ«الْبُذُرُ» جَمْعُ بَذُور وَ هُوَ الَّذى يَكْثُرُ سَفَهُهُ وَ يَلْغُو مَنْطِقُهُ.
و «بُذُر» جمع «بَذور» است و آن شخص بسیار احمق است که گفتارش بیهوده و لغو است.
(۱)
مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۰. 
