آیه (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیَه (به فتح یاء) از واژگان بکار رفته در
قرآن کریم به معنای علامت، نشانه،
عبرت، دلیل و
معجزه است.
آیَه به معنای علامت، نشانه، عبرت، دلیل و معجزه است.
در متن قرآن همه‌ی این معانی را می‌توان یافت.
ناگفته نماند معنای اصلی و حقیقی آیه، همان علامت و نشانه است چنانکه در
قاموس و
مفردات تصریح شده، معانی دیگر که ذکر شد همه با معنای اصلی قابل جمع‌اند، و به قسمتی از کلمات قرآن که از محلّی آغاز و به مقطعی ختم می‌شود آیه گوئیم زیرا که آن از نشانه‌های
خداوند است و
بشر از آوردن نظیر آن عاجز می‌باشد، موجودات عالم را از آن جهت آیات اللَّه می‌گوئیم که نشانه‌های وجود
خدا و
صفات او هستند.
در آیه‌ی
(سَلْ بَنِی اِسْرائِیلَ کَمْ آتَیْناهُمْ مِنْ آیَةٍ بَیِّنَةٍ) مراد از آیه
معجزه است و در آیه‌ی
(اِنَ آیَةَ مُلْکِهِ اَنْ یَاْتِیَکُمُ التَّابُوتُ) بمعنی دلیل است، و در کریمه‌ی
(فَالْیَوْمَ نُنَجِّیکَ بِبَدَنِکَ لِتَکُونَ لِمَنْ خَلْفَکَ آیَةً) منظور از آن
عبرت است و در آیه
(مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ اُمُّ الْکِتابِ) مراد
آیات قرآن است. در کریمه‌ی
(اَتَبْنُونَ بِکُلِّ رِیعٍ آیَةً تَعْبَثُونَ) به عمارت، آیه اطلاق شده یعنی «در هر مکان بلند عمارتی به بیهوده سری بنا می‌کنید؟! !» در باره آیه‌ی شریفه چنین گفته‌اند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «آیة»، ج۱، ص۱۴۵.
