بَذْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَذْر (به فتح باء و سکون ذال) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای تخم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص توصیف بندگان حافظ
علم الهی و ... از این واژه استفاده نموده است.
بَذْر به معنای تخم آمده است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره بندگان حافظ علم الله فرموده است:
«فَکانوا كَتَفاضُلِ الْبَذْرِ يُنْتَقَى، فَيوْخَذُ مِنْهُ وَ يُلْقَى، قَد مَيَّزَهُ التَّخْليصُ.» «مانند تخم پاک شده‌اند، که از زوان و غیره
پاک می‌شود، آن‌چه پاک شده نگاهداری شده و آن‌چه زوان و غیره است انداخته می‌شود، خالص کردن، او را از تخم‌های دیگر متمایز کرده است.»
جمع این واژه «بذّر» (بر وزن عنق) آید چنان‌که در
خطبه ۱۰۲ آمده است.
«مبذّر» به کسی گفته می‌شود که بذر می‌پاشد. به همین جهت به آدم
اسرافکار «مبذّر» می‌گویند. چنان‌که حضرت (علیه‌السلام) در بیانی می‌فرماید:
«كُنْ سَمَحاً وَ لا تَكُنْ مُبَذِّراً.» «بخشنده باش نه
اسراف کننده.»
این لفظ چهار بار در نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بذر»، ص۱۲۳.
