• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نامه ۲۴ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



اقتصادية


وَ مِنْ وَصِيَّة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از وصیت های‌ آن حضرت است

بِما يُعْمَلُ فى اَمْوالِهِ، كَتَبَها بَعْدَ مُنْصَرَفِهِ مِنْ صِفّينَ
درباره مصرف اموالش پس از مرگ، که بعد از برگشت از صفّین نوشت

۱. الوصايا الاقتصادية

«هذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِب أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ فِي مَالِهِ،»۱
این برنامه ای‌ است که بنده خدا علی‌ بن ابی‌ طالب امیرالمؤمنین درباره مال خود دستور می‌ دهد،



«ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللهِ،»۲
به آن خشنودی‌ حق را می‌ طلبد



«لِیُولِجَهُ بِهِ الْجَنَّةَ،»۳
تا او را به بهشت درآورد،



«وَ یُعْطِیَهُ بِهِ الاَْمَنَةَ (الأمنيّه).»۴
و آسایش و امنیت عطا نماید.

مِنْـها
قسمتی‌ از آن وصیت است

«فَإِنَّهُ یَقُومُ بِذلِكَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ»۵
به این وصیت حسن بن علی‌ اقدام می‌ کند،



«یَأْکُلُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ،»۶
برای‌ خودش از این اموال به طور شایسته مصرف می‌ نماید،



«وَ یُنْفِقُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ،»۷
و به نحوی‌ که سزاوار است به مستحقّان می‌ پردازد.



«فَإِنْ حَدَثَ بِحَسَن حَدَثٌ وَ حُسَیْنٌ حَیٌّ،»۸
اگر مرگ حسن برسد و حسین زنده باشد،



«قَامَ بِالاَْمْرِ بَعْدَهُ،»۹
وصی‌ من بعد از او حسین است،



«وَ أَصْدَرَهُ مَصْدَرَهُ۱۰
و به وصیتم به مانند حسن عمل می‌ کند.



«وَ إِنَّ لاِبْنَیْ فَاطِمَةَ مِنْ صَدَقَةِ عَلِیٍّ مِثْلَ الَّذِي لِبَنِی عَلِیٍّ،»۱۱
سهم دو فرزند فاطمه از به جا مانده اموال علی‌ به مانند نصیب سایر پسران علی‌ است،



«وَ إِنِّي إِنَّمَا جَعَلْتُ الْقِیَامَ بِذلِكَ إِلَى ابْنَیْ فَاطِمَةَ»۱۲
و اینکه اجرای‌ وصیت را به عهده دو پسر فاطمه گذاشتم



«ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللهِ،»۱۳
محض جلب خشنودی‌ حق،



«وَ قُرْبَةً إِلَى رَسُولِ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)،»۱۴
و تقرّب به پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌)،



«وَ تَکْرِیماً لِحُرْمَتِهِ،»۱۵
و بزرگداشت احترام او،



«وَ تَشْرِیفاً لِوُصْلَتِهِ۱۶
و شرافت خویشاوندی‌ با آن حضرت است.

۲. ضرورة حفظ الاموال

«وَ یَشْتَرِطُ عَلَى الَّذِي یَجْعَلُهُ إِلَيْهِ»۱۷
و با کسی‌ که این وصیت را به عهده او گذاشته



«أَنْ یَتْرُکَ الْمَالَ عَلَى أُصُولِهِ،»۱۸
شرط می‌ کند که اصل مال را باقی‌ گذارد،



«وَ یُنْفِقَ مِنْ ثَمَرِهِ حَيْثُ أُمِرَ بِهِ وَ هُدِیَ لَهُ،»۱۹
و به آن صورت که مأمور و راهنمایی‌ شده از درآمد آن انفاق کند،



«وَ أَلاَّ یَبِیعَ مِنْ أَوْلاَدِ نَخِیلَ هذِهِ الْقُرَی وَدِیَّةً»۲۰
و از نهالهای‌ تازه روییده این دهات نفروشد



«حَتَّى تُشْکِلَ أَرْضُهَا غِرَاساً۲۱
تا تبدیل به انبوهی‌ از درختان گردد به طوری‌ که تماشاگرانش آن منطقه را به غیر از وضعی‌ که قبلاً دیده اند ببینند.



«وَ مَنْ کَانَ مِنْ إِمَائِی ـ اللاَّتِي أَطُوفُ عَلَيْهِنَّ ـ لَهَا وَلَدٌ، أَوْ هِيَ حَامِلٌ،»۲۲
و هر یک از کنیزانم را که با آنان بوده ام و از من فرزندی‌ آورده یا حامله می‌ باشد



«فَتُمْسَکُ عَلَى وَلَدِهَا وَ هِيَ مِنْ حَظِّهِ،»۲۳
به فرزندش واگذارند و بابت بهره ارث او به شمار آرند،



«فَإِنْ مَاتَ وَلَدُهَا وَ هِيَ حَیَّةٌ فَهِيَ عَتِیقَةٌ،»۲۴
و اگر در زمان حیات کنیز فرزندش بمیرد آن کنیز از قید کنیزی‌ آزاد است،



«قَدْ أَفْرَجَ عَنْهَا الرِّقُّ،»۲۵
زیرا کنیزی‌ از او برداشته شده



«وَ حَرَّرَهَا الْعِتْقُ۲۶
و حرّیتِ (فرزند) او را آزاد نموده است.

قَوْلُهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ) فى هذِهِ الْوَصِيَّةِ: «اَنْ لايَبِيعَ مِنْ نَخْلِها وَدِيَّةً» الْوَدِيَّةُ: الْفَسيلَةُ، وَ جَمْعُها وَدِىٌّ.
مؤلف گوید: در وصیت امام «اَن لا یَبیعَ مِنْ نَخْلِها ودیَّةً» «وَدیّه» یعنی‌ فسیله و نهال خرما، و جمع آن «وَدی‌ّ» است.

و قَوْلُهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ): «حَتّى تُشْكِلَ اَرْضُها غِراساً» هُوَ مِنْ اَفْصَحِ الْكَلامِ، وَ الْمُرادُ بِهِ اَنَّ الاَْرْضَ يَكْثُرُ فيها غِراسُ النَّخْلِ حَتّى يَراهَا النّاظِرُ عَلى غَيْرِ تِلْكَ الصَّفَةِ الَّتى عَرَفَها بِها، فَيُشْكِلُ عَلَيْه اَمْرُها، وَ يَحْسَبُها غَيْرَها.
و گفتار حضرت: «حتّی‌ تُشْکِلَ اَرْضُها غِراساً» این گفتار از فصیح ترین و نیکوترین کلام است، منظور آن است که در آن دهات آن قدر درخت خرما زیاد شود تا اینکه تماشاگر با دیدن آنها ببیند غیر آنچه را دیده بود، و امر بر او مشتبه شود و گمان کند این زمین غیر آن زمین است که قبلاً دیده است.





جعبه ابزار