• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَمَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَمَه (به فتح الف و میم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای کنیز مملوک می‌باشد.
در بیان حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد بی‌ارزش بودن دنیا بکار رفته است.



أَمَه به معنای کنیز مملوک می‌باشد.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الاَْمَةِ - خطبه ۱۷۳ (دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده‌اند:
«وَ انْصَرِفُوا بِقُلُوبِكُمْ عَنْها وَ لا يَخِنَّنَّ أَحَدُكُمْ خَنينَ الاَْمَةِ عَلى ما زُوِىَ عَنْهُ مِنْها.»
«با قلوب خود از دنیا برگردید؛ کسی از شما به آن‌چه از دستش رفته است مانند کنیز ناله نکند.» • «خنین» با خاء، به معنای صدای گریه است که در بینی است.


۲.۲ - إِمائي - نامه ۲۴ (وصیت)

جمع «امه» اماء است، چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) در وصیت خویش فرموده است:
«وَ مَنْ كانَ مِنْ إِمائي ـ اللاّتي أَطوفُ عَلَيْهِنَّ ـ لَها وَلَدٌ، أَوْهِيَ حامِلٌ، فَتُمْسَكُ عَلَى وَلَدِها وَ هِيَ مِنْ حَظِّهِ، فَإِنْ ماتَ وَلَدُها وَ هِيَ حَيَّةٌ فَهِيَ عَتيقَةٌ.»
یعنی: «هر کس از کنیزان من که با آن‌ها آمیزش می‌کنم، فرزندی داشته و یا حامله باشد نگاه داشته می‌شود و از ارث فرزندش آزاد می‌گردد و اگر فرزندش بمیرد باز آزاد است.»


کلمه «امه» و «اماء» مجموعا شش بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۸۲.    
۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۸۴، خطبه ۱۷۳.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۶، خطبه ۱۶۸.    
۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۸، خطبه ۱۷۳.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۳، خطبه ۱۷۳.    
۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۲۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۲۸-۶۲۹.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۵۱۸.    
۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۳-۱۶۴.    
۱۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۳۲.    
۱۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۰۹، نامه ۲۴.    
۱۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۶، نامه ۲۴.    
۱۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۰، نامه ۲۴.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۳.    
۱۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۰۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۰۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۲۹۰.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۷۳.    
۱۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۱۴۹.    
۲۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۷، خطبه۱۷۲.    
۲۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۷، خطبه۱۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «امه»، ص۸۲-۸۱.    






جعبه ابزار