گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
اقتصادية
وَ مِنْ وَصِيَّة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از وصیت های آن حضرت است
بِما يُعْمَلُ فى اَمْوالِهِ، كَتَبَها بَعْدَ مُنْصَرَفِهِ مِنْ صِفّينَ
درباره مصرف اموالش پس از مرگ، که بعد از برگشت از صفّین نوشت
۱. الوصايا الاقتصادية
«هذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِب أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ فِي مَالِهِ،»۱این برنامه ای است که بنده خدا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین درباره مال خود دستور می دهد،
«ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللهِ،»۲به آن خشنودی حق را می طلبد
«لِيُولِجَهُ بِهِ الْجَنَّةَ،»۳تا او را به بهشت درآورد،
«وَ يُعْطِيَهُ بِهِ الاَْمَنَةَ (الأمنيّه).»۴و آسایش و امنیت عطا نماید.
مِنْـها
قسمتی از آن وصیت است
«فَإِنَّهُ يَقُومُ بِذلِكَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ»۵به این وصیت حسن بن علی اقدام می کند،
«يَأْكُلُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ،»۶برای خودش از این اموال به طور شایسته مصرف می نماید،
«وَ يُنْفِقُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ،»۷و به نحوی که سزاوار است به مستحقّان می پردازد.
«فَإِنْ حَدَثَ بِحَسَن حَدَثٌ وَ حُسَيْنٌ حَيٌّ،»۸اگر مرگ حسن برسد و حسین زنده باشد،
«قَامَ بِالاَْمْرِ بَعْدَهُ،»۹وصی من بعد از او حسین است،
«وَ أَصْدَرَهُ مَصْدَرَهُ.»۱۰و به وصیتم به مانند حسن عمل می کند.
«وَ إِنَّ لاِ بْنَيْ فَاطِمَةَ مِنْ صَدَقَةِ عَلِيٍّ مِثْلَ الَّذِي لِبَنِي عَلِيٍّ،»۱۱سهم دو فرزند فاطمه از به جا مانده اموال علی به مانند نصیب سایر پسران علی است،
«وَ إِنِّي إِنَّمَا جَعَلْتُ الْقِيَامَ بِذلِكَ إِلَى ابْنَيْ فَاطِمَةَ»۱۲و اینکه اجرای وصیت را به عهده دو پسر فاطمه گذاشتم
«ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللهِ،»۱۳محض جلب خشنودی حق،
«وَ قُرْبَةً إِلَى رَسُولِ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم)،»۱۴و تقرّب به پیامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله)،
«وَ تَكْرِيماً لِحُرْمَتِهِ،»۱۵و بزرگداشت احترام او،
«وَ تَشْرِيفاً لِوُصْلَتِهِ.»۱۶و شرافت خویشاوندی با آن حضرت است.
۲. ضرورة حفظ الاموال
«وَ يَشْتَرِطُ عَلَى الَّذِي يَجْعَلُهُ إِلَيْهِ»۱۷و با کسی که این وصیت را به عهده او گذاشته
«أَنْ يَتْرُكَ الْمَالَ عَلَى أُصُولِهِ،»۱۸شرط می کند که اصل مال را باقی گذارد،
«وَ يُنْفِقَ مِنْ ثَمَرِهِ حَيْثُ أُمِرَ بِهِ وَ هُدِيَ لَهُ،»۱۹و به آن صورت که مأمور و راهنمایی شده از درآمد آن انفاق کند،
«وَ أَلاَّ يَبِيعَ مِنْ أَوْلاَدِ نَخِيلَ هذِهِ الْقُرَى وَدِيَّةً»۲۰و از نهالهای تازه روییده این دهات نفروشد
«حَتَّى تُشْكِلَ أَرْضُهَا غِرَاساً.»۲۱تا تبدیل به انبوهی از درختان گردد به طوری که تماشاگرانش آن منطقه را به غیر از وضعی که قبلاً دیده اند ببینند.
«وَ مَنْ كَانَ مِنْ إِمَائِي ـ اللاَّتِي أَطُوفُ عَلَيْهِنَّ ـ لَهَا وَلَدٌ، أَوْ هِيَ حَامِلٌ،»۲۲و هر یک از کنیزانم را که با آنان بوده ام و از من فرزندی آورده یا حامله می باشد
«فَتُمْسَكُ عَلَى وَلَدِهَا وَ هِيَ مِنْ حَظِّهِ،»۲۳به فرزندش واگذارند و بابت بهره ارث او به شمار آرند،
«فَإِنْ مَاتَ وَلَدُهَا وَهِيَ حَيَّةٌ فَهِيَ عَتِيقَةٌ،»۲۴و اگر در زمان حیات کنیز فرزندش بمیرد آن کنیز از قید کنیزی آزاد است،
«قَدْ أَفْرَجَ عَنْهَا الرِّقُّ،»۲۵زیرا کنیزی از او برداشته شده
«وَ حَرَّرَهَا الْعِتْقُ.»۲۶و حرّیتِ (فرزند) او را آزاد نموده است.
قَوْلُهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ) فى هذِهِ الْوَصِيَّةِ: «اَنْ لايَبِيعَ مِنْ نَخْلِها وَدِيَّةً» الْوَدِيَّةُ: الْفَسيلَةُ، وَ جَمْعُها وَدِىٌّ.
مؤلف گوید: در وصیت امام «اَن لا یَبیعَ مِنْ نَخْلِها ودیَّةً» «وَدیّه» یعنی فسیله و نهال خرما، و جمع آن «وَدی‌ّ» است.
و قَوْلُهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ): «حَتّى تُشْكِلَ اَرْضُها غِراساً» هُوَ مِنْ اَفْصَحِ الْكَلامِ، وَ الْمُرادُ بِهِ اَنَّ الاَْرْضَ يَكْثُرُ فيها غِراسُ النَّخْلِ حَتّى يَراهَا النّاظِرُ عَلى غَيْرِ تِلْكَ الصَّفَةِ الَّتى عَرَفَها بِها، فَيُشْكِلُ عَلَيْه اَمْرُها، وَ يَحْسَبُها غَيْرَها.
و گفتار حضرت: «حتّی تُشْکِلَ اَرْضُها غِراساً» این گفتار از فصیح ترین و نیکوترین کلام است، منظور آن است که در آن دهات آن قدر درخت خرما زیاد شود تا اینکه تماشاگر با دیدن آنها ببیند غیر آنچه را دیده بود، و امر بر او مشتبه شود و گمان کند این زمین غیر آن زمین است که قبلاً دیده است.
