• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خطبه ۱۸ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



سياسی ، قضائی ، عقائدی


وَ مِنْ كَلام لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از سخنان آن حضرت است

فى ذَمِّ اخْتِلافِ الْعُلَماءِ فِى الْفُتْيا وَ ذَمُّ أَهْلَ اَلرَّأْيِ
در نکوهش اختلاف علما در فتاوی‌

۱. نقد مسلك اهل الرّأى

«تَرِدُ عَلَى أَحَدِهِمُ الْقَضِیَّةُ فِي حُکْمٍ مِنَ الْأَحْکَامِ فَیَحْکُمُ فِيهَا بِرَأْیِهِ،»۱
د ر حکمی‌ از احکام قضیه ای‌ نزد یکی‌ از ایشان مطرح می‌ گردد او به رأی‌ خود حکم می دهد.



«ثُمَّ تَرِدُ تِلْكَ الْقَضِیَّةُ بِعَیْنِهَا عَلَى غَیْرِهِ فَیَحْکُمُ فِيهَا بِخِلافِ قَوْلِهِ،»۲
سپس همان بر دیگری‌ ارائه می‌ شود او حکمی‌ دیگر صادر می‌ نماید،



«ثُمَّ یَجْتَمِعُ الْقُضَاةُ بِذلِكَ عِنْدَ الْإِمَامِ الَّذِي اسْتَقْضَاهُمْ،»۳
آن گاه به نزد رهبری‌ می‌ روند که مسند قضا را به آنان سپرده است



«فَیُصَوِّبُ آرَاءَهُمْ جَمِیعاً۴
او هم صحّت هر دو حکم را تصدیق می‌ نماید!



«وَ إِلهُهُمْ وَاحِدٌ! وَ نَبِیُّهُمْ وَاحِدٌ، وَ کِتَابُهُمْ وَاحِدٌ۵
در حالی‌ که خدا و پیامبر و کتابشان یکی‌ است.



«أَفَأَمَرَهُمُ اللهُ سُبْحَانَهُ بِالِإِخْتِلاَفِ فَأَطَاعُوهُ۶
آیا خداوند آنان را به اختلاف دستور داده و آنان اطاعتش کرده اند؟



«أَمْ نَهَاهُمْ عَنْهُ فَعَصَوْهُ۷
یا آنان را از اختلاف نهی‌ فرموده و آنان از نهی‌ او سرپیچی‌ نموده اند؟

۲. كمال الدّين

«أَمْ أَنْزَلَ اللهُ سُبْحَانَهُ دِیناً نَاقِصاً فَاسْتَعَانَ بِهِمْ عَلَى إِتْمَامِهِ۸
یا خداوند دینی‌ ناقص نازل نموده و از آنان برای‌ کامل نمودنش یاری‌ خواسته؟



«أَمْ کَانُوا شُرَکَاءَ لَهُ،»۹
یا این فتوادهندگان در حکم شریک خداوندند



«فَلَهُمْ أَنْ یَقُولُوا،»۱۰
که می‌ توانند به رأی‌ خود حکم نمایند



«وَ عَلَيْهِ أَنْ یَرْضَی؟»۱۱
و بر خداوند است که به حکم آنان رضایت دهد؟



«أَمْ أَنْزَلَ اللهُ سُبْحَانَهُ دِیناً تَامّاً فَقَصَّرَ الرَّسُولُ (صَلَّى‌اللّهُ‌عَلَيهِ‌وَ‌آلِهِ) عَنْ تَبْلِیغِهِ وَ أَدَائِهِ۱۲
یا خداوند دین کاملی‌ فرستاده ولی‌ رسولش ـ که درود خدا بر او و آلش باد ـ در تبلیغ آن کوتاهی‌ کرده؟



«وَ اللهُ سُبْحَانَهُ یَقُولُ۱۳
در صورتی‌ که خداوند می‌ فرماید:



(مَا فَرَّطْنَا فِی الْکِتَابِ مِنْ شَیْء) (۱)۱۴
«در کتاب چیزی‌ را فرونگداشتیم.»



«وَ فِيهِ تِبْیَانٌ لِكُلِّ شَیءٍ» (۲)۱۵
و می‌ فرماید: «بیان هر چیزی‌ در آن است.»



«وَ ذَکَرَ أَنَّ الْکِتَابَ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً،»۱۶
و تذکر داده که بعض قرآن گواه بعض دیگر است،



«وَ أَنَّهُ لَا اخْتِلاَفَ فِيهِ»۱۷
و اختلافی‌ در آن نیست،



«فَقَالَ سُبْحَانَهُ۱۸
و فرموده:



(وَ لَوْ کَانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلاَفاً کَثِیراً) (۳)۱۹
«اگر این کتاب از سوی‌ غیر خداوند نازل شده بود در آن اختلاف فراوان می‌ یافتند.»



«وَ إِنَّ الْقُرْآنَ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ،»۲۰
قرآن ظاهرش زیبا، و باطنش عمیق و ناپیداست،



«لَا تَفْنَی عَجَائِبُهُ،»۲۱
شگفتی‌ هایش تمام شدنی‌ نیست،



«وَ لَا تَنْقَضِی غَرَائِبُهُ،»۲۱
و غرائبش پایانی‌ ندارد،



«وَ لَا تُکْشَفُ الظُّلُمَاتُ إلَّا بِهِ.»۲۲
و تاریکی‌ها جز با قرآن از فضای‌ حیات زدوده نگردد.



(۱) انعام/سوره۶، آیه۳۸.    
(۲) اشاره به آیه ۸۹ سوره نحل     دارد.
(۳) نساء/سوره۲، آیه۸۲.    




جعبه ابزار