گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
اخلاقی ، اجتماعی
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از خطبه های آن حضرت است
بِالْبَصْرَةِ وَ قَدْ دَخَلَ عَلَى الْعَلاءِ بْنِ زِياد الْحارِثِىِّ وَ هُوَ مِنْ اَصْحابِهِ يَعُودُهُ، فَلَمّا رَأى سَعَةَ دارِهِ قالَ:
زمانی که در بصره جهت عیادت علاء بن زیاد حارثی که یکی از یارانش بود وارد شد، چون خانه او را وسیع دید فرمود:
۱. استخدام الدّنيا في طريق للآخرة
«مَا کُنْتَ تَصْنَعُ بِسِعَةِ هذِهِ الدَّارِ فِي الدُّنْیَا،»۱با این خانه وسیع در دنیا چه می کنی
«وَ أَنْتَ إِلَيْهَا فِي الْآخِرَةِ کُنْتَ أَحْوَجَ؟»۲و حال آنکه در آخرت به خانه گسترده محتاج تری؟!
«وَ بَلَى إِنْ شِئْتَ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَةَ:»۳آری اگر بخواهی به وسیله این خانه به منزل وسیع آخرت برسی
«تَقْرِی فِيهَا الضَّیْفَ،»۴در این خانه میهمانی کن،
«وَ تَصِلُ فِيهَا الرَّحِمَ،»۵صله رحم به جای آور،
«وَ تُطْلِعُ مِنْهَا الْحُقُوقَ مَطَالِعَهَا،»۶و حقوقی را که خداوند بر عهده ات گذاشته در جای خود پرداخت کن،
«فَإِذَا أَنْتَ قَدْ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَةَ.»۷در این صورت به سبب این خانه به آخرت دست یافته ای.
فَقالَ لَهُ الْعَلاءُ: يا اَميرَ الْمُوْمِنينَ، اَشْكُو اِلَيْكَ اَخى عَاصِمَ بْنَ زِياد.
علاء عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین، از برادرم عاصم بن زیاد به تو شکایت دارم.
قالَ: وَ مالَهُ؟
فرمود: چه شکایتی؟
قالَ: لَبِسَ الْعَباءَةَ، وَ تَخَلّى عَنِ الدُّنْيا.
عرضه داشت: لباسی کهنه پوشیده و دل از دنیا بریده.
قالَ: عَلَىَّ بِهِ.
حضرت فرمود: او را نزد من حاضر کنید.
فَلَمّا جاءَ، قالَ:
وقتی آمد، فرمود:
۲. نقد الرهبنة
«يَا عُدَیَّ نَفْسِهِ!»۸ای دشمنک جان خویش،
«لَقَدِ اسْتَهَامَ بِكَ الْخَبِیثُ!»۹شیطان پلید تو را به بیراهه کشیده،
«أَمَا رَحِمْتَ أَهْلَکَ وَ وَلَدَکَ؟!»۱۰آیا به زن و فرزند خود رحم نکردی؟!
«أَ تَرَی اللهَ أَحَلَّ لَكَ الطَّیِّبَاتِ،»۱۱گمان می کنی خداوند چیزهای پاکیزه را بر تو حلال کرده
«وَ هُوَ یَکْرَهُ أَنْ تَأْخُذَهَا؟!»۱۲آن گاه از اینکه از آنها بهره مند شوی ناراضی است؟
«أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَى اللهِ مِنْ ذلِكَ!»۱۳تو نزد خداوند بی مقدارتر از آنی که با تو این گونه رفتار نماید.
قَالَ: يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، هذَا أَنْتَ فِي خُشُونَةِ مَلْبَسِكَ وَ جُشُوبَةِ مَأْكَلِكَ!
عاصم گفت: یا امیرالمؤمنین، تو خود با لباس خشن و غذای ناگوار زندگی می کنی!
قَالَ:
حضرت فرمود:
«وَیْحَکَ،»۱۴وای بر تو،
«إِنِّي لَسْتُ كَأَنْتَ،»۱۵من همانند تو نیستم،
«إِنَّ اللهَ تَعَالی فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ،»۱۶زیرا خداوند بر پیشوایان عادل واجب فرموده که خود را با مردم تهیدست برابر قرار دهند
«كَيْلاَ یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ!»۱۷تا تهیدستی بر فقیر سنگینی نکند و او را از پای درنیاورد.
