حَوج (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَوج (به فتح حاء) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای نیاز و احتیاج است.
از این مادّه موارد زیادی در
نهج‌البلاغه آمده است.
حَوائج به معنای محتاج اليه‌ها است.
حَوج به معنای نیاز و احتیاج است.
راغب گوید: حاجت، نیاز به شی‌ء است با دوست داشتن آن.
موردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) آن‌گاه كه
مروان بن حکم با شفاعت
حسنین (علیهماالسلام) آزاد كرد، گفتند: آیا نمى‌خواهيد
بیعت كند فرمود:
«أَ فَلَمْ يُبَايِعْنِي بَعْدَ قَتْلِ عُثْمانَ لاَ حَاجَةَ لِي في بَيْعَتِهِ إِنِّهَا كَفٌّ يَهُودِيَّةٌ لَوْ بَايَعَنِي بِيَدِهِ لَغَدَرَ بِسُبَّتِهِ.» «مگر او پس از قتل
عثمان با من بيعت نكرد؟ نيازى به بيعت او ندارم، دستش دست
یهودی است، اگر با دستش بيعت كند با پشت خود به شكستن پيمان، اقدام مى‌كند.»
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در يک كلمه طلایى در مقام موعظه فرموده:
«يا جابِرُ، مَنْ كَثُرَتْ نِعَمُ اللهِ عَلَيْهِ كَثُرَتْ حَوائِجُ النّاسِ إِلَيْهِ، فَمَنْ قامَ لِلَّهِ فِيها بِما يَجِبُ فِيها عَرَّضَها عَرَّضَها لِلدَّوامِ وَ الْبَقاءِ، وَ مَنْ لَمْ يَقُمْ لله فِيها بما يَجِبُ عَرَّضَها لِلزَّوالِ وَ الْفَناءِ.» «اى
جابر! كسى كه نعمت فراوان
خداوند به او روى آورد نياز مردم به او بسيار خواهد بود، در اين حال آن كس كه وظيفه خود را در برابر اين نعمت‌هاى خداداد انجام دهد، به دوام و بقاى نعمت خويش كمک كرده است و آن كس كه چنين نكند آن‌ها را در معرض زوال و نابودى قرا داده است.»
از این ماده موارد زیادی در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حوج»، ج۱، ص۳۱۱.
