• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَحِم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَحِم (به فتح راء و کسر حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای رحم مادر است که جنین در آن رشد می‌کند.
جمع آن اَرْحام (به همزه مفتوح و سکون راء) است، اقوامی را که بالاخره به یک پدر و مادر می‌رسد، به علت رحم مادر، اَرْحام می‌گویند.




رَحِم به معنای رحم مادر است که جنین در آن رشد می‌کند.
جمع آن اَرْحام است، اقوامی را که بالاخره به یک پدر و مادر می‌رسد، به علت رحم مادر، اَرْحام می‌گویند.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - الاَْرْحامِ - حکمت ۲۴۳ (صله رحم)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«فَرَضَ اللهُ... وَ صِلَةَ الاَْرْحامِ مَنْماةً لِلْعَدَدِ.»
«خداوند صله رحم را برای زیارت اهل و اقوام قرار داده است.»


۲.۲ - اَرْحامِ - خطبه ۱۲ (درباره انصار خودشان)

حضرت به آن شخص که گفت: یا امیرالمؤمنین‌ ای کاش برادرم در بصره حاضر بود و پیروزی تو را با چشم می‌دید، فرمود: آیا میل برادرت با ماست گفت: آری: فرمود: پس در قشون من حاضر است، بعد فرمود:
«... وَ لَقَدْ شَهِدَنا فی عَسْکَرِنا هذا اَقْوامٌ فی اَصْلابِ الرِّجالِ وَ اَرْحامِ النِّساءِ سَیَرْعُفُ بِهِمُ الزَّمانُ و یَقْوَی بِهِمُ الاْیمانُ»
«در این قشون من حاضر است اقوامی که اکنون در اصلاب پدران و ارحام مادران هستند، که زمان در آینده آن‌ها را می‌آورد و ایمان با آن‌ها تقویت می‌شود.»



مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۶۸.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۴۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت۲۴۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۸، حکمت۲۵۲.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۲، حکمت۲۵۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳، حکمت۲۵۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۸۹-۹۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۱۹-۳۲۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵، خطبه ۱۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۳۹، خطبه ۱۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵، خطبه ۱۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه۱۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۳.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۴-۵۷۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۹۹-۵۰۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۲.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت ۲۴۳.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵، خطبه ۱۲.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَحْل»، ج۱، ص۴۴۰.    






جعبه ابزار