تحریر العروة الوثقی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « تحرير العروة الوثقى و تليه تعليقة على العروة الوثقى» نوشته آيت الله
سید مصطفی خمینی ، شامل دو بخش مى‌باشد كه هر دو، شرح و تعليقه كتاب
عروة الوثقی تأليف آيت الله
سید محمد کاظم طباطبایی یزدی است. كتاب به
عربی نگاشته شده و توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار
امام خمینی نشر يافته است. در پايان كتاب فهرست مطالب و در پاورقى آدرس آيات و روايات مورد
استناد ارائه گرديده است.
علامۀ مجاهد، شهيد آيت الله
سید مصطفی خمینی فرزند بزرگوار رهبر كبير انقلاب حضرت
امام خمینی قدس سره در سال۱۳۰۹هجرى شمسى در شهر مقدس
قم و در خانواده‌اى اهل
علم و شريف و بزرگ به دنيا آمد. سید مصطفی شش سال در مدارس جديد به فراگيرى علوم ابتدايى پرداخت. سپس تحصيل در
حوزۀ علمیّۀ قم را آغاز كرد و در ۱۷ سالگى به درخواست پدرش ملبس به لباس مقدس روحانيت شد.وى در علوم ادبيات به سرعت پيش رفت و در آن علم صاحب نظر شد. نظريات او در برابر بزرگان ادبيات را مى‌توان در كتاب ارزشمندش به نام«
تفسیر القرآن الکریم » مشاهده نمود.پس از آن، شروع به فراگيرى علوم ديگر حوزه مانند:
فقه ،
اصول ،
رجال ،
حدیث ،
فلسفه و
عرفان كرد و در مدت كوتاهى در همۀ آنها به مراتب عالى رسيد.
در ۳۳ سالگی درس خارج اصول خود را در حوزۀ علميّۀ قم آغاز كرد و پس از تبعید دورۀ دوم درس خارج اصول خود را در حوزۀ علميّۀ
نجف اشرف آغاز نمود. آيت الله سيد مصطفى خمينى در آن درس به بحث مفصل و عميق مباحث اصولى و نقد و بررسى آراء و نظريات محققين پرداخت و نظريات و تحقيقات نو و استوار خود را مطرح ساخت كه همگى دلالت بر مقام و منزلت علمى آن شهيد بزرگوار داشت.علاوه بر آن، وى درس خارج فقه و تفسيرى نيز آغاز نمود كه در عمق و گستردگى و ارزش مباحث، مورد توجه علما و محققين بزرگ حوزۀ علميّۀ نجف قرار گرفت.در مقام آيت الله سيد مصطفى خمينى همين بس كه حضرت امام خمينى دربارۀ او مى‌فرمايد:« مصطفى اميد آيندۀ
اسلام بود.»
آسان‌سازى متن عروه و گلچين كردن مسائل مورد ابتلاى مقلدين در بخش اول، و اعمال نظر و ايده‌پردازى در فروع كتاب عروه در بخش دوم است.
كتاب در دو بخش كلى فراهم آمده است. بخش اول شامل كتاب التقليد والاحتياط و كتاب الطهارة( ۱۲ فصل) است. شيوه بحث در اين بخش خلاصه‌گويى مسائل و مطالب مندرج در كتاب عروة الوثقى است. بخش دوم شامل حواشى مؤلف بر كتاب
عروة الوثقی است كه متن اصلى در بالا و حواشى مؤلف به صورت شماره‌گذارى در پايين آن آمده است. در اين قسمت نويسنده، كتاب الطهارة را در ۱۵ فصل و صوم را در دو فصل آورده است.
بخش اول كتاب به موضوع
تقلید و
احتیاط و طهارت پرداخته و طى ۷۴ مسئله به لزوم ياد گرفتن
احکام مورد نياز، عدم صحت اعمال عامى بدون تقليد و لزوم تقليد از مجتهد، تقليد از
اعلم ، تساوى دو عالم، شرايط مجتهد،
اجتهاد مطلق يا متجزى، وجوب تفحص كردن در باره اعلم، رجوع به مجتهد زنده وچگونگى تقليد از ميت و برخى مسايل ديگر
اشاره مى كند.
در كتاب
طهارت به احكام آبها شامل:
جاری ،
باران ،
حمام ،
چاه ،
مستعمل ،
مشکوک و نيم‌خورده نجس‌العين
و در بحث
نجاسات به انواع نجاسات مانند بول، غائط،
سگ و
خوک و ديگر موارد پرداخته است.
در بخش دوم كه شامل حواشى مؤلف در كتاب الاجتهاد والتقليد است، نظرات مؤلف در پاورقى آمده كه گاه مطابق با متن است و گاه مخالف و گاه تفصيل داده است.
در كتاب الطهارة نيز به همان ترتيب طى فصل‌هايى به انواع آبها
و سپس نجاسات ۱۲ گانه پرداخته
و در آن احكام منى،
مردار،
خون،
سگ و خوك،
كافر،
خمر و شراب،
عرق جنب از
حرام و عرق شتر نجاست‌خوار
را ذكر، و سپس طرق ثبوت نجاست را حاشيه زده
و كيفيت نجس شدن
و احكام خلل در
قبله و
نماز را آورده است.
در كتاب الصوم ديدگاه‌هاى خود را در مبحث
نیت و آنچه كه از آن بايد اجتناب كرد چون:
خوردن و آشاميدن،
جماع ،
استمنا ،
دروغ عمدى بستن به خدا و
پیامبر و امامان،
رساندن غبار غليظ به حلق،
و سر زير آب كردن را، ذيل كتاب عروة الوثقى بيان مى‌كند.
تحریر العروة الوثقی و تلیه تعلیقة علی العروة الوثقی نویسنده:آیت الله سید مصطفی خمینی
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
