رختخواب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رختخواب که معنای آن واضح است در
فقه احکام ی دارد که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
رختخواب مجموعه
تشک،
لحاف،
بالش و مانند آنها که براى
خوابیدن و
استراحت استفاده مىشود.
از آن در بابهاى
طهارت،
صلات،
حج و
نکاح سخن گفته اند.
اگر شخصى پس از بیدار شدن، در رختخواب اختصاصى خود
منی ببیند، بر او واجب است براى
نماز غسل جنابت کند.
همچنین «اگر
آب باران به همه جای تشک و مانند آن، که
نجس شده برسد و در همه آن نفوذ کند، ظاهر و باطن آن
پاک میشود و اگر به قسمتی از آن برسد همان قسمت پاک میشود و اگر باران بهظاهر آن برسد و به داخل آن نفوذ نکند فقط ظاهر آن پاک میگردد.»
کسى که در حال خوابیده یا به
پهلو بر رختخواب
نماز مىگزارد، در صورتى که پوشش بدنش غیر رختخواب باشد، بنابر قول برخى،
نجس یا از جنس
ابریشم و یا از اجزاى حیوان
حرام گوشت بودن رختخواب، ضررى به
صحّت نماز نمىزند.
مسح رختخواب، هرچند با گوشه
لباس و خواندن
دعا ى وارد شده هنگام خوابیدن بر روى آن
مستحب است.
بنابر تصریح برخى خوابیدن بر رختخواب سیاه یا رنگى در حال
احرام مکروه است؛ هرچند برخى،
کراهت را محدود به
رختخواب زرد رنگ کردهاند
از
نفقه واجب زن بر شوهر، تهیه رختخواب او است.
امام خمینی در بیان
نفقه زن و چگونگی آن مینویسد: «زیرانداز و روانداز؛ پس آنچه را که بر زمین فرش میکند و آنچه که برای
خواب - از
لحاف و
بالش و آنچه که روی آن میخوابد - احتیاج دارد، باید برای زن تهیّه شود و در
مقدار و
جنس و
وصف آن به آنچه که (لایق امثال او است و) در غیر آن ذکر شد، رجوع میشود.»
و (بر مرد واجب نیست بهعنوان
تملیک تحویل دهد) زیرانداز و روانداز و لحاف و وسائلی از آنچه که از آنها استفاده میشود و عین آنها باقی میماند و جهت
انفاق به زن تحویل داده میشود. پس همه اینها بر
ملک شوهر باقی میمانند و زوجه از آنها استفاده میکند، پس شوهر حق دارد که اگر
استحقاق زن از بین رفت آنها را برگرداند، مگر اینکه آنها را تملیک او کرده باشد.»
بر همین اساس آینه عروس و تشک و لحاف عروسی شهید مثلاً «اگر جزء
مهر نیست و به زن بخشیده نشده؛ جزء
ترکه شهید محسوب است.»
در جایی که اطاعت زن از شوهر
واجب نیست ترک آن موجب تحقق
نشوز نمیباشد؛ پس اگر زن از
خدمات خانه و حوائج مرد که با تمتع بردن او ارتباط ندارد از قبیل جارو کردن یا خیاطی یا غذا پختن یا غیر اینها، حتی آب دادن و پهن کردن رختخواب، خودداری نماید نشوز تحقق پیدا نمیکند.
خوابیدن دو مرد یا دو زن با هم در یک رختخواب «اگر
مفسده نداشته باشد
جایز است.»
ولی اگر «دو نفری (دو مرد) که زیر یک روانداز جمع شدهاند درصورتیکه
برهنه باشند و با یکدیگر
رحم نباشند و ضرورتی آن را
اقتضا نکرده باشد، هر دو
تعزیر میشوند. و تعزیر به نظر
حاکم است و احوط (وجوبی) در اینجا، به مقدار
حدّ است مگر یک
تازیانه.»
همچنین «اگر دو زن بیگانه زیر یک روانداز بهصورت برهنه باشند، هر یک از آنها به کمتر از حدّ تعزیر میشود و احوط صد تازیانه میباشد مگر یک تازیانه.»
و «اگر عمل مذکور از آنها تکرار شود و دو مرتبه تعزیر شوند، حدّ بر آنها اقامه میشود. و اگر بعد از حد، به همان عمل برگردند،
احوط (وجوبی) دو مرتبه تعزیر است و در مرتبه سوم حدّ
ثابت میباشد. و بعضی گفتهاند که به
قتل میرسند. و بعضی گفتهاند که در مرتبه نهم یا دوازدهم کشته میشوند. ولی
اشبه آن است که گذشت.»
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص۸۰-۸۱. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی