تسویه (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تسویه یعنی رعایت مساوات، راست و برابر کردن چیزى نسبت به چیزى دیگر که به واجب و مستحب تقسیم می شود. از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، تجارت، وقف، هبه، وصیت، نکاح و قضاء سخن گفته شده است.

---

تسویه برحسب موارد آن به واجب و مستحب تقسیم مى‌شود.

۱.۱ - تسویه واجب

بنابر قول مشهور در صورتى که دو طرف دعوا (متخاصمین) هر دو مسلمان یا کافر باشند بر قاضی واجب است در نگاه و سلام کردن، سخن گفتن، نشستن، سکوت و غیر آن از انواع اکرام، میان آن دو، برابری و مساوات را رعایت نمایدبرخى قائل به استحباب آن بر قاضی شده‌اند.
کسى که براى گروهى- همچون فرزندان یا خویشان- مالى را وقف یا وصیت کرده و در عطا به برترى بعضى نسبت به بعض دیگر تصریح نکرده است، در دادن مال مورد وصیت یا حاصل وقف، رعایت تساوی میان آنان واجب است.

۱.۲ - تسویه مستحب

موارد ذیل مستحب است: تسویه خاک قبر با زمین پس از دفن میت؛ تسویه پشت و موازی قرار دادن گردن با آن و نیز تسویه دو زانو در حال رکوع؛ تسویه صفهاى نماز جماعت به برابر کردن دوشهاى نمازگزاران؛ برابرى‌ در پرداخت زکات میان مستحقان در صورت نبود جهت برترى؛تسویه معلم میان دانش‌ آموزان در آموزش؛ تسویه فروشنده بین خریداران به عدم فرق میان کوچک و بزرگ و اهل چانه و غیراهل چانه؛ تسویه بین فرزندان در بخشش مگر در صورت وجود خصوصیتى در برخى که موجب برترى وى بر دیگران باشدو تسویه شوهر بین همسران خویش در نفقه، حسن معاشرت، آمیزش و دیگر موارد.

---