• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فاصله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


فاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم می‌باشد.


به طور کلی در اعمالی که موالات در آنها شرط است، فاصله انداختن میان اجزای عمل، بیش از مقدار معمول به صورتی که موالات را برهم زند، موجب بطلان آن می‌شود،مانند موالات میان اجزای نماز و نیز میان حروف و کلمات در قرائت نماز، همچنین میان دورهای طواف و ایجاب و قبول در عقود.

از احکام مرتبط با آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، نکاح و احیاء موات سخن گفته‌اند.

۲.۱ - در طهارت

به قول مشهور، مستحب است بین چاه آب و چاه فاضلاب در زمین سخت و نیز در صورت پایین بودن سطح چاه فاضلاب از چاه آب، پنج ذراع فاصله باشد. این فاصله در زمین نرم و نیز در صورت برابر بودن سطح فاضلاب یا بلند بودن آن نسبت به چاه آب، هفت ذراع است.
[۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱، ص۲۸۰.    


۲.۲ - در صلات

از شرایط صحّت نماز جماعت، فاصله غیر معمول نبودن میان امام و مأمومان، و نیز میان مأموم و کسانی است که واسطه بین او و امام اند.
[۲] توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۸۳، م ۱۴۳۵.    

مستحب است در نماز در حال قیام، میان پاها به اندازه سه انگشت باز تا یک وجب فاصله باشد.
[۳] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۹، ص۲۸۱- ۲۸۲.    

به قولی، جلوتر ایستادن زن از مرد و یا محاذی وی ایستادن در نماز حرام و موجب بطلان آن است؛ اما اگر بین آن دو حایل یا ده ذراع فاصله باشد، اشکال ندارد.
[۴] نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۴، ص۴۱۷ - ۴۱۸.    

نماز گزاردن میان قبرها بنابر مشهور مکروه است، مگر آنکه میان نماز گزار و قبر از چهار جهت ده ذراع فاصله باشد یا میان او و قبر حایلی وجود داشته باشد.
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۸، ص۳۵۲.    
[۶] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۸، ص۳۶۰.    

اقامه دو نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ صحیح نیست.
[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۱۱، ص۲۴۵.    


۲.۳ - در صوم

در موارد وجوب پی درپی گرفتن روزه، مانند دو ماه روزه کفّاره که یک ماه و یک روز آن باید پیاپی انجام شود، چنانچه بدون عذر بین آنها فاصله بیندازد، باید دوباره روزه را از سر بگیرد.

۲.۴ - در حج

به قول منسوب به مشهور، بر کسی که فاصله محل زندگی او تا مکّه یا مسجد الحرام بنابر اختلاف دیدگاهها ۴۸ میل (شانزده فرسخ) و بیشتر از آن می‌باشد، حج تمتع واجب است.
[۸] عاملی جبعی، علی بن احمد، الروضة البهیة، ج۲، ص۲۰۴.    

فاصله انداختن میان سعی و طواف تا شب، به قول مشهور جایز است؛ لیکن تأخیر سعی از طواف تا روز بعد، بدون عذر جایز نیست.
[۹] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۶، ص۲۹۴.    
[۱۰] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۳۹۰ - ۳۹۱.    
در رمی، مستحب است بین رمی کننده و جمره ده تا پانزده ذراع فاصله باشد.
[۱۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۱۰۹.    

آیا می‌توان دو عمره را پی درپی به جا آورد یا باید میان آن دو، فاصله زمانی خاصی رعایت شود؟ و در فرض دوم، مدت فاصله چقدر است؟ مسئله اختلافی است. برخی هر ده روز، برخی دیگر هر ماه و برخی در هر سال یک عمره را مستحب دانسته‌اند.

۲.۵ - در نکاح

در حصول محرمیت به رضاع، شرط است که شیر خوردن از یک زن پی درپی باشد؛ بدین معنا که در اثنای آن، از زنی دیگر شیر نخورد.
[۱۲] عاملی جبعی، علی بن احمد، مسالک الافهام، ج۷، ص۲۲۸.    


۲.۶ - در احیاء موات

به قول مشهور، حدّ فاصله حریم چشمه از چهار طرف در زمین سست هزار ذراع و در زمین سخت پانصد ذراع است.
[۱۳] حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة، ج۶، ص۲۰۷.    


۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱، ص۲۸۰.    
۲. ↑ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۸۳، م ۱۴۳۵.    
۳. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۹، ص۲۸۱- ۲۸۲.    
۴. ↑ نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۴، ص۴۱۷ - ۴۱۸.    
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۸، ص۳۵۲.    
۶. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۸، ص۳۶۰.    
۷. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ۱۱، ص۲۴۵.    
۸. ↑ عاملی جبعی، علی بن احمد، الروضة البهیة، ج۲، ص۲۰۴.    
۹. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۶، ص۲۹۴.    
۱۰. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۳۹۰ - ۳۹۱.    
۱۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۱۰۹.    
۱۲. ↑ عاملی جبعی، علی بن احمد، مسالک الافهام، ج۷، ص۲۲۸.    
۱۳. ↑ حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة، ج۶، ص۲۰۷.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۶۳۳.    




جعبه ابزار