دعوت‌شدگان به تقوا (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دعوت‌شدگان به
تقوا که در
آیات قرآن معرفی شده‌اند عبارتند از:
دعوت دلسوزانه
شعیب علیه‌السلام از
اصحاب ایکه به
تقوا و دوری از
گناه:
«کذب اصحـب لـیکة... • اذ قال لهم شعیب الا تتقون• فاتقوا الله واطیعون• واتقوا الذی خلقکم...؛
اصحاب ایکه (شهری نزدیک
مدین) رسولان (
خدا) را
تکذیب کردند، • هنگامی که شعیب به آنها گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟! پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا
اطاعت نمایید! و از (
نافرمانی) کسی که شما و اقوام پیشین را آفرید بپرهیزید!»
خدا، دعوت‌کننده گذشتگان به تقوا:
«ولله ما فی السمـوت وما فی الارض ولقد وصینا الذین اوتوا الکتـب من قبلکم وایاکم ان اتقوا الله وان تکفروا فان لله ما فی السمـوت وما فی الارض وکان الله غنیـا حمیدا؛
آنچه در
آسمان‌ها و آنچه در
زمین است، از آن خداست. و ما به کسانی که پیش از شما،
کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می‌کنیم که از (
نافرمانی)
خدا بپرهیزید! و اگر
کافر شوید، (به
خدا زیانی نمی‌رسد؛ زیرا) برای خداست آنچه در
آسمان‌ها و آنچه در زمین است، و خداوند، بی‌نیاز و ستوده است.»
خداوند، فراخوان همه مردم به رعایت
تقوا:
۱. «یـایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم والذین من قبلکم لعلکم تتقون؛
ای مردم! پروردگار خود را پرستش کنید، آن کس که شما، و کسانی را که پیش از شما بودند آفرید، تا پرهیزکار شوید.»
۲. «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسائکم هن لباس لکم وانتم لباس لهن علم الله انکم کنتم تختانون انفسکم فتاب علیکم وعفا عنکم فالــن بـشروهن وابتغوا ما کتب الله لکم وکلوا واشربوا حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر ثم اتموا الصیام الی الیل ولا تبـشروهن وانتم عـکفون فی المسـجد تلک حدود الله فلا تقربوها کذلک یبین الله ءایـته للناس لعلهم یتقون؛
آمیزش جنسی با همسرانتان، در
شب روزهایی که
روزه می‌گیرید،
حلال است. آنها
لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها (هر دو
زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید). خداوند می‌دانست که شما به خود
خیانت می‌کردید؛ (و این کارِ ممنوع را انجام می‌دادید؛) پس
توبه شما را پذیرفت و شما را بخشید. اکنون با آنها آمیزش کنید، و آنچه را
خدا برای شما مقرر داشته، طلب نمایید! و بخورید و بیاشامید، تا رشته سپید
صبح، از رشته
سیاه (شب) برای شما آشکار گردد! سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید! و در حالی که در مساجد به
اعتکاف پرداخته‌اید، با
زنان آمیزش نکنید! این، مرزهای الهی است؛ پس به آن نزدیک نشوید! خداوند، این چنین
آیات خود را برای مردم، روشن می‌سازد، باشد که پرهیزکار گردند!»
۳. «یـایها الناس اتقوا ربکم...؛
ای مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید!....»
۴. «ولیخش الذین لو ترکوا من خلفهم ذریة ضعـفـا... فلیتقوا الله...؛
کسانی که اگر فرزندان ناتوانی از خود به یادگار بگذارند از
آینده آنان می‌ترسند، باید (از
ستم درباره
یتیمان مردم) بترسند! از (مخالفت)
خدا بپرهیزند، و سخنی استوار بگویند.»
دعوت انسان‌ها به
تقوا، چکیده دعوت
انبیاء :
۱. «ولله ما فی السمـوت وما فی الارض ولقد وصینا الذین اوتوا الکتـب من قبلکم وایاکم ان اتقوا الله وان تکفروا فان لله ما فی السمـوت وما فی الارض وکان الله غنیـا حمیدا؛
آنچه در
آسمان‌ها و آنچه در
زمین است، از آن خداست. و ما به کسانی که پیش از شما،
کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می‌کنیم که از (
نافرمانی)
خدا بپرهیزید! و اگر
کافر شوید، (به
خدا زیانی نمی‌رسد؛ زیرا) برای خداست آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، و خداوند، بی‌نیاز و ستوده است.»
۲. «ینزل الملـئکة بالروح من امره علی من یشاء من عباده ان انذروا انه لا الـه الا انا فاتقون؛
فرشتگان را با
روح (الهی) بفرمانش بر هر کس از بندگانش بخواهد نازل می‌کند؛ (و به آنها دستور می‌دهد) که مردم را
انذار کنید؛ (و بگویید:) معبودی جز من نیست؛ از (مخالفت دستور) من، بپرهیزید!»
دعوت خداوند از
خردمندان (اولى‌الالباب) براى رعايت تقوا:
۱. «... واتقون یـاولی الالبـب؛
... و از من بپرهیزید ای خردمندان!»
۲. «... فاتقوا الله یـاولی الالبـب لعلکم تفلحون؛
... از (مخالفت)
خدا بپرهیزید ای صاحبان خرد، شاید رستگار شوید!»
۳. «... فاتقوا الله یـاولی الالبـب...؛
... پس از (مخالفت فرمان)
خدا بپرهیزید ای خردمندان....»
سفارش
خدا به
اهل کتاب بر رعایت تقوا:
«ولله ما فی السمـوت وما فی الارض ولقد وصینا الذین اوتوا الکتـب من قبلکم وایاکم ان اتقوا الله وان تکفروا فان لله ما فی السمـوت وما فی الارض وکان الله غنیـا حمیدا؛
آنچه در
آسمان‌ها و آنچه در
زمین است، از آن خداست. و ما به کسانی که پیش از شما،
کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می‌کنیم که از (
نافرمانی)
خدا بپرهیزید! و اگر
کافر شوید، (به
خدا زیانی نمی‌رسد؛ زیرا) برای خداست آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، و خداوند، بی‌نیاز و ستوده است.»
از مصادیق دعوت‌شدگان به تقوا، بندگان هستند.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله مامور دعوت
بندگان مؤمن، به رعایت
تقوا:
«قل یـعباد الذین ءامنوا اتقوا ربکم...؛
بگو: ای بندگان من که
ایمان آورده‌اید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! ....»
دعوت خداوند از بندگان خود، برای کسب تقوا و پرهیزکاری:
«قل یـعباد الذین ءامنوا اتقوا ربکم... • ... یـعباد فاتقون؛
بگو: ای بندگان من که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! ... ای بندگان من! از
نافرمانی من بپرهیزید! »
بنی‌اسرائیل از دعوت‌شدگان به تقوا بود.
دعوت
بنی اسرائیل از سوی خداوند به تقوا:
«یـبنی اسرءیل اذکروا نعمتی التی انعمت علیکم وانی فضلتکم علی العــلمین• واتقوا یومـا لا تجزی نفس عن نفس شیــا ولا یقبل منها شفـعة ولا یؤخذ منها عدل ولا هم ینصرون؛
ای بنی اسرائیل! نعمت‌هایی را که به شما ارزانی داشتم به خاطر بیاورید؛ و (نیز به یاد آورید که) من، شما را بر جهانیان، برتری بخشیدم. و از آن
روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمی‌پذیرد و نه از او
شفاعت پذیرفته می‌شود؛ و نه
غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری می‌شوند.»
پند و
موعظه هلاک شدگان بنی اسرائیل از سوی گروه ناهیان از
منکر، به منظور تقواپیشگی و
ترس آنان از خداوند:
«واذ قالت امة منهم لم تعظون قومـا الله مهلکهم او معذبهم عذابـا شدیدا قالوا معذرة الی ربکم ولعلهم یتقون؛
و (به یاد آر) هنگامی را که گروهی از آنها (به گروه دیگر) گفتند: «چرا جمعی (گنهکار) را
اندرز می‌دهید که سرانجام خداوند آنها را هلاک خواهد کرد، یا به عذاب شدیدی گرفتار خواهد ساخت؟! (آنها را به حال خود واگذارید تا نابود شوند!)» گفتند: «(این اندرزها،) برای اعتذار (و رفع مسؤولیت) در پیشگاه پروردگار شماست؛ بعلاوه شاید آنها (بپذیرند، و از
گناه باز ایستند، و) تقوا پیشه کنند!»
اينكه گروهى از بنى‌اسرائيل (
قوم موسی) گروهى ديگر را به هدف دستيابى به تقوا پند مى‌دهند، مى‌فهماند كه در آيين موسى علیه‌السلام، چنين امرى (دعوت به تقوا) مقرّر بوده است.
اعطای
تورات به بنی اسرائیل در راستای تقوای آنان:
۱. «واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون؛
و (به یاد آورید) زمانی را که از شما
پیمان گرفتیم؛ و
کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم؛ (و به شما گفتیم:) آنچه را (از
آیات و دستورهای خداوند) به شما داده‌ایم، با
قدرت بگیرید؛ و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن
عمل کنید)؛ شاید پرهیزکار شوید!»
۲. «واذ نتقنا الجبل فوقهم کانه ظـلة وظنوا انه واقع بهم خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون؛
و (نیز به خاطر بیاور) هنگامی که
کوه را همچون سایبانی بر فراز آنها بلند کردیم، آنچنان که
گمان کردند بر آنان فرود می‌آمد؛ (و در همین حال، از آنها پیمان گرفتیم و گفتیم:) آنچه را (از
احکام و دستورها) به شما داده‌ایم، با قوّت (و جدیت) بگیرید! و آنچه در آن است، به یاد داشته باشید، (و عمل کنید،) تا پرهیزگار شوید!»
دعوت بنی اسرائیل به تقوا، محور تبلیغات
عیسی علیه‌السلام:
۱. «اذ قالت الملـئکة یـمریم ان الله یبشرک بکلمة منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم وجیهـا فی الدنیا والاخرة ومن المقربین• ومصدقـا لما بین یدی من التورة ولاحل لکم بعض الذی حرم علیکم وجئتکم بـایة من ربکم فاتقوا الله واطیعون؛
(به یاد آورید) هنگامی را که
فرشتگان گفتند: ای
مریم! خداوند تو را به کلمه‌ای (وجود باعظمتی) از طرف خودش
بشارت می‌دهد که نامش «مسیح، عیسی
پسر مریم» است؛ در حالی که در این
جهان و جهان دیگر، صاحب
شخصیت خواهد بود؛ و از مقرّبان (الهی) است. و آنچه را پیش از من از تورات بوده،
تصدیق می‌کنم؛ و (آمده‌ام) تا پاره‌ای از چیزهایی را که (بر اثر
ظلم و
گناه،) بر شما
حرام شده، (مانند
گوشت بعضی از چهارپایان و ماهی‌ها،)
حلال کنم؛ و نشانه‌ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده‌ام؛ پس از
خدا بترسید، و مرا
اطاعت کنید!»
۲. «ولما جاء عیسی بالبینـت قال قد جئتکم بالحکمة ولابین لکم بعض الذی تختلفون فیه فاتقوا الله واطیعون؛
و هنگامی که عیسی دلایل روشن (برای آنها) آورد گفت: من برای شما
حکمت آورده‌ام، و آمده‌ام تا برخی از آنچه را که در آن
اختلاف دارید روشن کنم؛ پس تقوای الهی پیشه کنید و از من
اطاعت نمایید!»
دعوت
مریم علیهاالسلام به رعايت تقواى الهى از مرد ناشناس (
جبرئیل) در برخورد با او:
«قالت انی اعوذ بالرحمـن منک ان کنت تقیـا؛
او (سخت ترسید و) گفت: «من از
شر تو، به خدای رحمان پناه می‌برم اگر پرهیزگاری!»
دعوت خداوند از حاجیان برای تهیه
توشه تقوا برای
آخرت:
«الحج اشهر معلومـت... وتزودوا فان خیر الزاد التقوی واتقون یـاولی الالبـب؛
حج، در ماه‌های معینی است! ... و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزکاری است! و از من بپرهیزید ای خردمندان!»
دعوت
عیسی علیه‌السلام از
حواریون به رعایت تقوای الهی و پرهیز از درخواست‌های بی‌جا از خداوند:
«اذ قال الحواریون یـعیسی ابن مریم هل یستطیع ربک ان ینزل علینا مائدة من السماء قال اتقوا الله ان کنتم مؤمنین؛
در آن هنگام که حواریون گفتند: ای عیسی بن مریم! آیا پروردگارت می‌تواند مائده‌ای از
آسمان بر ما نازل کند؟ او (در پاسخ) گفت: از
خدا بپرهیزید اگر با
ایمان هستید!»
لزوم رعایت تقوا از سوی
دایه نسبت به حقوق
فرزند شیرخوار:
«والولدت یرضعن اولـدهن حولین کاملین لمن اراد ان یتم الرضاعة وعلی المولود له رزقهن وکسوتهن بالمعروف لاتکلف نفس الا وسعها لاتضار ولدة بولدها ولا مولود له بولده وعلی الوارث مثل ذلک فان ارادا فصالا عن تراض منهما وتشاور فلا جناح علیهما وان اردتم ان تسترضعوا اولـدکم فلا جناح علیکم اذا سلمتم ما ءاتیتم بالمعروف واتقوا الله واعلموا ان الله بما تعملون بصیر؛
مادران، فرزندان خود را دو سال تمام،
شیر می‌دهند. (این) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند. و بر آن کس که
فرزند برای او متولّد شده (
پدر)،
لازم است
خوراک و
پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد؛ حتی اگر
طلاق گرفته باشد.) هیچ کس موظّف به بیش از مقدار توانایی خود نیست! نه
مادر (به خاطر
اختلاف با پدر)
حق ضرر زدن به
کودک را دارد، و نه پدر. و بر
وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد (هزینه مادر را در دوران شیرخوارگی تأمین نماید). و اگر آن دو، با رضایت یکدیگر و
مشورت، بخواهند کودک را (زودتر) از شیر بازگیرند،
گناهی بر آنها نیست. و اگر (با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه‌ای برای فرزندان خود بگیرید، گناهی بر شما نیست؛ به شرط اینکه حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید. و از (مخالفت فرمان)
خدا بپرهیزید! و بدانید
خدا، به آنچه انجام می‌دهید، بیناست!»
دعوت خداوند از رهبران دینی، به رعایت تقوای الهی:
«یـایها النبی اتق الله...؛
اى پيامبر! تقواى الهى پيشه كن ...»
مخاطب
آیه، شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله است اما دستورهای داده شده می‌تواند حکمی کلی برای هر
رهبر دینی باشد.
در
قرآن دعوت از زمامداران
مفسد، برای رعایت تقوای الهی شده است:
«واذا تولی سعی فی الارض لیفسد فیها...• واذا قیل له اتق الله اخذته العزة بالاثم...؛
(نشانه آن، این است که) هنگامی که روی بر می‌گردانند (و از نزد تو خارج می‌شوند)، در
راه فساد در
زمین، کوشش می‌کنند، و هنگامی که به آنها گفته شود: از
خدا بترسید! (
لجاجت آنان بیشتر می‌شود)، و لجاجت و
تعصب، آنها را به
گناه می‌کشاند...»
بنابر اینکه مقصود از «تولی» بر عهده گرفتن زمامداری باشد.
دعوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله از
زید بن حارثه، برای رعایت تقوای الهی درباره همسرش:
«واذ تقول للذی انعم الله علیه وانعمت علیه امسک علیک زوجک واتق الله... فلما قضی زید منها...؛
(به خاطر بیاور) زمانی را که به آن کس که خداوند به او
نعمت داده بود و تو نیز به او نعمت داده بودی (به فرزند خوانده‌ات زید) می‌گفتی: همسرت را نگاه‌دار و از
خدا بپرهیز! (و پیوسته این امر را تکرار می‌کردی)؛... هنگامی که زید نیازش را از آن
زن به سرآورد (و از او جدا شد)،..»
دعوت موسی علیه‌السّلام از
قوم فرعون، برای رعایت تقوای الهی:
«واذ نادی ربک موسی ان ائت القوم الظــلمین• قوم فرعون الا یتقون؛
(به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت موسی را ندا داد که به سراغ قوم
ستمگر برو...• قوم
فرعون، آیا آنان (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهیز نمی‌کنند؟!»
دعوت
ابراهیم علیه‌السلام از قومش، برای
یگانه پرستی و تقوای الهی:
«وابرهیم اذ قال لقومه اعبدوا الله واتقوه...؛
ما ابراهیم را (نیز) فرستادیم، هنگامی که به قومش گفت:
خدا را پرستش کنید و از (
عذاب) او بپرهیزید که این برای شما بهتر است اگر بدانید!»
دعوت دلسوزانه
الیاس علیه‌السلام، از قومش برای رعایت تقوا:
«وان الیاس لمن المرسلین• اذ قال لقومه الا تتقون؛
و الیاس از رسولان (ما) بود! به خاطر بیاور هنگامی را که به قومش گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟!»
دعوت دلسوزانه
صالح علیه‌السلام از
قوم ثمود، برای رعایت تقوای الهی و پرهیز از
گناه:
۱. «ثم انشانا من بعدهم قرنـا ءاخرین• فارسلنا فیهم رسولا منهم ان اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره افلا تتقون؛
سپس
جمعیت دیگری را بعد از آنها به وجود آوردیم. و در میان آنان رسولی از خودشان فرستادیم که:
خدا را بپرستید؛ جز او معبودی برای شما نیست؛ آیا (با این همه، از
شرک و
بت پرستی) پرهیز نمی‌کنید؟!»
۲. «کذبت ثمود المرسلین• اذ قال لهم اخوهم صــلح الا تتقون• فاتقوا الله واطیعون• فاتقوا الله واطیعون؛
قوم ثمود رسولان (
خدا) را
تکذیب کردند، هنگامی که صالح به آنان گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟! پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید! پس از
خدا بترسید و مرا اطاعت کنید!»
تأکید
هود علیه‌السلام در دعوتش بر تقوای الهی:
۱. «والی عاد اخاهم هودا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره افلا تتقون؛
و به سوی
قوم عاد، برادرشان هود را (فرستادیم)؛ گفت: ای قوم من! (تنها)
خدا را پرستش کنید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا پرهیزگاری پیشه نمی‌کنید؟!»
۲. «ثم انشانا من بعدهم قرنـا ءاخرین• فارسلنا فیهم رسولا منهم ان اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره افلا تتقون؛
سپس
جمعیت دیگری را بعد از آنها به وجود آوردیم.• و در میان آنان رسولی از خودشان فرستادیم که:
خدا را بپرستید؛ جز او معبودی برای شما نیست؛ آیا (با این همه، از
شرک و
بت پرستی) پرهیز نمی‌کنید؟!»
۳. «کذبت عاد المرسلین• اذ قال لهم اخوهم هود الا تتقون• فاتقوا الله واطیعون• فاتقوا الله واطیعون• واتقوا الذی امدکم بما تعلمون؛
قوم عاد (نیز) رسولان (
خدا) را تکذیب کردند، هنگامی که برادرشان هود گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟! پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا
اطاعت نمایید! و از (
نافرمانی) خدایی بپرهیزید که شما را به نعمت‌هایی که می‌دانید امداد کرده.»
دعوت دلسوزانه لوط علیه‌السّلام از قومش، برای رعایت
تقوا و پرهیز از گناه:
«اذ قال لهم اخوهم لوط الا تتقون• فاتقوا الله واطیعون؛
هنگامی که برادرشان لوط به آنان گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟! پس تقوای الهی پیشه کنید و مرا
اطاعت نمایید!»
درخواست
لوط علیه‌السلام از مهاجمان تبهكار، نسبت به رعايت تقوا و پرهيز از
گناه و
نافرمانى خداوند:
۱. «و جاءه قومه یهرعون الیه ومن قبل کانوا یعملون السیـات قال یـقوم هـؤلاء بناتی هن اطهر لکم فاتقوا الله ولا تخزون فی ضیفی...؛
قوم او (به قصد مزاحمت میهمانان) به
سرعت به سراغ او آمدند (و قبلاً کارهای بد انجام می‌دادند) گفت: ای قوم من! اینها دختران منند؛ برای شما پاکیزه‌ترند! (با آنها
ازدواج کنید؛ و از زشتکاری
چشم بپوشید!) از
خدا بترسید؛ و مرا در مورد میهمانانم رسوا نسازید!...»
۲. «وجاء اهل المدینة یستبشرون• قال ان هـؤلاء ضیفی فلا تفضحون• واتقوا الله ولا تخزون؛
(از سوی دیگر،) اهل
شهر (از ورود میهمانان با خبر شدند، و بطرف خانه لوط) آمدند در حالی که شادمان بودند.• (لوط) گفت: اینها میهمانان منند؛ آبروی مرا نریزید!• و از
خدا بترسید، و مرا شرمنده نسازید!»
دعوت دلسوزانه
نوح علیه‌السلام از قومش، برای رعایت تقوا و پرهیز از گناه:
۱. «ولقد ارسلنا نوحـا الی قومه فقال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره افلا تتقون؛
و ما نوح را بسوی قومش فرستادیم؛ او به آنها گفت: ای قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا (از پرستش بتها) پرهیز نمی‌کنید؟!»
۲. «اذ قال لهم اخوهم نوح الا تتقون• فاتقوا الله واطیعون؛
هنگامی که برادرشان نوح به آنان گفت: آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟! تقوای الهی پیشه کنید و مرا
اطاعت نمایید!»
۳. «انا ارسلنا نوحـا الی قومه ان انذر قومک من قبل ان یاتیهم عذاب الیم• ان اعبدوا الله واتقوه واطیعون؛
ما نوح را به سوی قومش فرستادیم و گفتیم: قوم خود را
انذار کن پیش از آنکه
عذاب دردناک به سراغشان آید! که
خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید و مرا اطاعت نمایید!»
لزوم رعايت تقواى الهى بر شاهدانِ
وصیّت، در مقام
سوگند خوردن:
«یـایها الذین ءامنوا شهـدة بینکم اذا حضر احدکم الموت حین الوصیة اثنان ذوا عدل منکم او ءاخران من غیرکم... فیقسمان بالله... • ذلک ادنی ان یاتوا بالشهـدة علی وجهها او یخافوا ان ترد‌ایمـن بعد‌ایمـنهم واتقوا الله واسمعوا...؛
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! هنگامی که
مرگ یکی از شما فرا رسد، در موقع وصیت باید از میان شما، دو نفر
عادل را به
شهادت بطلبد؛ یا اگر
مسافرت کردید، و
مصیبت مرگ شما فرا رسید، (و در آن جا مسلمانی نیافتید،) دو نفر از غیر خودتان را به
گواهی بطلبید، ... آنها را بعد از نماز نگاه می‌دارید تا سوگند یاد کنند ... •... • این کار، نزدیکتر است به اینکه گواهی به
حق دهند، (و از
خدا بترسند،) و یا (از مردم) بترسند که (دروغشان فاش گردد، و) سوگندهایی جای سوگندهای آنها را بگیرد. از (مخالفت)
خدا بپرهیزید، و
گوش فرا دهید!....»
دعوت خداوند از
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله برای رعایت تقوا:
۱. «قل اندعوا من دون الله ما لا ینفعنا ولا یضرنا ونرد علی اعقابنا بعد اذ هدنا الله کالذی استهوته الشیـطین فی الارض حیران له اصحـب یدعونه الی الهدی ائتنا قل ان هدی الله هو الهدی وامرنا لنسلم لرب العــلمین• وان اقیموا الصلوة واتقوه وهو الذی الیه تحشرون؛
بگو: آیا غیر از
خدا، چیزی را بخوانیم (و
عبادت کنیم) که نه سودی به حال ما دارد، نه زیانی؛ و (به این ترتیب،) به عقب برگردیم بعد از آنکه خداوند ما را
هدایت کرده است؟! همانند کسی که بر اثر وسوسه‌های
شیطان، در روی
زمین راه را گم کرده، و سرگردان مانده است؛ در حالی که یارانی هم دارد که او را به هدایت دعوت می‌کنند (و می‌گویند:) به سوی ما بیا! بگو: تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور داریم که
تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه:
نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.»
۲. «یـایها النبی اتق الله...؛
ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن ....»
رعایت
تقوا، سفارش
خداوند به
مسلمانان:
۱. «... ولقد وصینا الذین اوتوا الکتـب من قبلکم وایاکم ان اتقوا الله...؛
... و ما به کسانی که پیش از شما،
کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، (همچنین) به شما (نیز) سفارش می‌کنیم که از (
نافرمانی)
خدا بپرهیزید! ....»
۲. «قل اندعوا من دون الله ما لا ینفعنا ولا یضرنا ونرد علی اعقابنا بعد اذ هدنا الله کالذی استهوته الشیـطین فی الارض حیران له اصحـب یدعونه الی الهدی ائتنا قل ان هدی الله هو الهدی وامرنا لنسلم لرب العــلمین• وان اقیموا الصلوة واتقوه وهو الذی الیه تحشرون؛
بگو: آیا غیر از
خدا، چیزی را بخوانیم (و
عبادت کنیم) که نه سودی به حال ما دارد، نه زیانی؛ و (به این ترتیب،) به عقب برگردیم بعد از آنکه خداوند ما را
هدایت کرده است؟! همانند کسی که بر اثر وسوسه‌های
شیطان، در روی
زمین راه را گم کرده، و سرگردان مانده است؛ در حالی که یارانی هم دارد که او را به هدایت دعوت می‌کنند (و می‌گویند:) به سوی ما بیا! بگو: تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور داریم که
تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه:
نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید! و تنها اوست که به سویش محشور خواهید شد.»
خداوند، فراخوان
مؤمنان به رعایت
تقوا و پرهیز از مخالفت با او:
«... واتقوا الله...؛
... و از
خدا بپرهیزید ....»
و نیز
دور نگهداشتن
خانواده از
آتش دوزخ، فرمان
خدا به
مؤمنان:
«یـایها الذین ءامنوا قوا انفسکم واهلیکم نارا وقودها الناس والحجارة...؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست نگه دارید؛...»
خداوند، فراخوان همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را به رعایت تقوا:
۱. «یـنساء النبی لستن کاحد من النساء ان اتقیتن فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض وقلن قولا معروفـا؛
ای همسران
پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید؛ پس به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما
طمع کنند، و سخن شایسته بگویید!»
۲. «... واذا سالتموهن متـعـا فسـلوهن من وراء حجاب... • واتقین الله...؛
... و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (بعنوان
عاریت) از آنان (همسران پیامبر) می‌خواهید از پشت پرده بخواهید ... و تقوای الهی را پیشه کنید ....»
دعوت
یهودیان از سوی
خدا به رعایت
تقوا:
«ولو انهم ءامنوا واتقوا لمثوبة من عند الله خیر لو کانوا یعلمون؛
و اگر آنها
ایمان می‌آوردند و پرهیزکاری پیشه می‌کردند، پاداشی که نزد خداست، برای آنان بهتر بود، اگر آگاهی داشتند!!»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۳۷۷، برگرفته از مقاله «دعوت‌شدگان متقین».
