مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
« مصباح الهدى في شرح العروة الوثقى» شرحى است از
حضرت آیة الله محمد تقی آملی ، بر كتاب
عروة الوثقی تأليف فقيه بژرگ آية الله
سید کاظم طباطبایی یزدی ، در دوازده جلد. اين كتاب در واقع يك دوره
فقه از ابتداى
طهارت تا پايان كتاب
حج مى‌باشد. ايشان در اين شرح به ذكر مدارك مسائل و اقوال و اخبار مناسب مباحث كتاب عروه، هم‌چنين به تنقيح مباحث اصولى آن پرداخته است.
كتاب، به روش
فقه استدلالی و با
استناد به آيات، روايات و با بهره‌گيرى از ديدگاه فقهاى
امامیه ، از طهارت تا بحث حج در ۱۲ جلد ادامه يافته است.
جلد اول پيرامون احكام آب‌ها و اقسام آنها مى‌باشد. نگارنده در اين قسمت به احكام
آب مضاف ،
آب جاری ،
آب راکد ،
آب کر ،
آب باران ،
آب چاه و آب مشكوك به نجاست
اشاره نموده و احكام
آب مستعمل ( مورد استفاده) را نيز بيان مى‌نمايد. آن‌گاه به احكام
نجاسات پرداخته و نجاست بول، غائط، منى، مردار، سگ، خوك، كافر، شراب، عصير عنبى، آب جو و عرق شتر نجاست‌خوار و عرق جنب از
حرام را مورد تجزيه و تحليل قرار داده و ادله نجاست آنها را بررسى مى‌كند. در ادامه نگارنده به بحث در باره احكام مربوط به كيفيت پاك كردن اشياى نجس پرداخته و حكم ملاقات شى‌ء نجس با شى‌ء پاك و تطهير آن را بازگو نموده و ادله شرعى مربوط به آنها را نيز ذكر مى‌نمايد.
در جلد دوم از اين مجموعه فقهى ادامه مباحث مربوط به طهارت و نجاست مطرح شده و شرايط كسب طهارت در
نماز و مكان و لباس نمازگزار و وجوب
ازاله نجاست از اين دو موضع بيان شده است. احكام نماز خواندن در مساجد، معابر يهوديان و كليساى مسيحيان، احكام لمس
قرآن کریم و تربت
امام حسین علیه السلام و احكام مربوط به موارد بخشيده شده نجاست در لباس نمازگزار از ديگر مباحث ارائه شده در اين بخش از كتاب مى‌باشد. در بخش ديگرى از كتاب، احكام مطهِّرات بيان شده و شرايط مطهر بودن( پاك كننده بودن) آب، مورد بحث و بررسى فقهى قرار گرفته و فروعات مربوط به چگونگى پاك كردن اجسام نجس به وسيله آب بيان مى‌گردد.
جلد سوم كتاب، شامل دو فصل در
احکام تخلی و
وضو مى‌باشد كه هر كدام از اين موضوعات شامل چند فصل ديگر مى‌باشند كه شارح به تفصيل به آنها پرداخته است.
در جلد چهارم نيز كه تتمه كتاب الطهارة است در دو بخش به تتمه بحث وضو كه شامل مباحثى چون
وضوی جبیره و كسى كه دائم الحدث مى‌باشد و در بخش بعدى به انواع غسل‌هاى واجب پرداخته است.
تمامى جلد پنجم در بر دارنده تتمه مبحث غسل‌هاى
واجب است.
جلد ششم نيز مربوط به
غسل ميت و احكام آن به طور كامل مى‌باشد.
جلد هفتم در سه بخش به تتمه بحث اغسال كه مربوط به غسل‌هاى مستحب مى‌باشد و در بخش بعدى به
تیمم و
مسوغات آن در پنج فصل و در بخش انتهايى به مبحث
روزه پرداخته است.
در جلد هشتم در دوازده فصل به شرايط وجوب روزه، مفطرات آن و كليه مسائلى كه در رساله‌هاى عمليه آمده اشاره كرده است.
جلد نهم در سه بخش تتمه كتاب الصوم،
اعتکاف و
زکاة مى‌باشد.
جلد دهم طى نه قسمت به تتمه كتاب الزكاة پرداخته است كه از مصارف آن، مستحقين آن، اصناف مستحق و هم‌چنين
زکات فطره پرداخته است.
جلد يازدهم كتاب، راجع به تمامى كتاب الخمس و مختصرى از كتاب الحج است. با اينكه اين دو بحث در يك كتاب واحد ذكر شده است، اما از جهت روش بحث با هم متفاوت هستند، زيرا كه مؤلف بين نوشتن كتاب الخمس و كتاب الحج ساليانى فاصله انداخته‌اند. كتاب الخمس در سال ۱۳۶۸ انجام گرفته در حالى كه كتاب الحج مربوط به سال‌هاى ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ مى‌باشد.
جلد آخر اين كتاب از دو بخش تشكيل يافته است: بخش اول آن، شامل مقدمه تحقيق است و در ادامه مقدمه ناشر و هم‌چنين شرح حال مؤلف كتاب و تأليفات وى بررسى شده است. اين تحقيق توسط احمد ميرخانى صورت گرفته و شرح حال مؤلف توسط
ضیاء الدین آملی فرزند مؤلف تنظيم گرديده است. قسمت دوم آخرين جلد كتاب، تتمه بحث
حج است كه در دوازده فصل به كليه مباحث حج از ادامه شروط حج، نيابت، اقسام و مواقيت افعال بحث كرده است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
