لزوم استیذان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برای
بردگان و
اطفال و حتی افراد
بالغ آزاد، هنگام ورود به اتاق همسران،
استیذان لازم است.
برای از بین بردن مهمترین
مفسده اجتماعی (
فحشا و
فساد جنسی)، به مجموعهای امور ازجمله
آموزش فکری و فرهنگی و ایجاد محیط اجتماعی سالم نیاز است.
یکی از مسائل آموزشی مورد اهتمام
اسلام ، مسأله
اذن گرفتن افراد (خدمتگزاران،
کودکان و...) هنگام ورود به خلوتگاه
زن و
شوهر است.
بردگان و
اطفال ، در سه وقت (پیش از
نماز صبح ، پس از
نماز عشاء «هنگام خلوت شبانه» و زمان استراحت نیمروزی «
ظهر ») برای ورود به خلوتگاه زن و
مرد باید اذن بگیرند:
«یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لِیَستَذِنکُمُ الَّذینَ مَلَکَت اَیمنُکُم والَّذینَ لَمیَبلُغُوا الحُلُمَ مِنکُم ثَلثَ مَرّات مِن قَبلِ صَلوةِ الفَجرِ و حینَ تَضَعونَ ثیابَکُم مِنَ الظَّهیرَةِ و مِن بَعدِ صَلوةِ العِشاءِ ثَلثُ عَورت لَکُم...».
در اینکه مقصود از «ملک یمین» خصوص بردگان است یا کنیزان را نیز دربرمیگیرد
و نیز در اینکه «ملکیمین» در همه اوقات یا مانند کودکان، فقط در ۳ زمان مذکور باید اذن بگیرند، میان مفسّران اختلاف است.
علّت
استیذان را احتمال
برهنه بودن و... دانستهاند:«ثَلثُ عَورت لَکُم»؛ امّا در زمانهای دیگر، بهدلیل رفت و آمد مکرّر ایشان و دشواربودن
استیذان، کسب اذن لازم نیست
:
«... لَیسَ عَلَیکُم و لا عَلَیهِم جُناحٌ بَعدَهُنَّ طَوّفونَ عَلَیکُم...».
آیه بعد، حکم افراد بالغ
آزاد را که باید مثل دیگر افراد
بالغ آزاد، در همه اوقات
اجازه بگیرند، بیان کردهاست:
«واِذا بَلَغَ الاَطفلُ مِنکُمُ الحُلُمَ فَلیَستَذِنوا کَمَا استَذَنَ الَّذینَ مِن قَبلِهِم...».
کسانیکه توانایی
ازدواج با
زنان آزاد را ندارند میتوانند از
کنیزان بهرهمند شوند؛ مشروط به اینکه از صاحبان آنها اذن بگیرند:
«ومَن لَمیَستَطِع مِنکُم طَولاً اَن یَنکِحَ المُحصَنتِ المُؤمِنتِ فَمِن ما مَلَکَت اَیمنُکُم مِن فَتَیتِکُمُ المُؤمِنتِ... فَانکِحوهُنَّ بِاِذنِ اَهلِهِنَّ».
از این آیه، جایز نبودن
نکاح کنیزان بدون اذن
مالک استفاده،
و بر بطلان
عقد بدون
استیذان ادّعای اتّفاق شدهاست.
برخی، عقد را حتّی اگر پس از آن، مالک اجازه دهد،
باطل دانستهاند.
شافعی ، از این آیه، لزوم اذن ولی در نکاح زنان آزاد را نیز استفاده کردهاست.
البیان فی تفسیر القرآن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تذکرة الفقهاء؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر؛ تفسیر القمی؛ التفسیر الکبیر؛ تفسیر نمونه؛ جامعالبیان عن تأویل آی القرآن؛ الجامع لأحکام القرآن، قرطبی؛ جامع المدارک؛ جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام؛ حاشیة المکاسب؛ الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره؛ الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیه؛ الفرقان فی تفسیر القرآن؛ فقه القرآن، راوندی؛ قواعد الاحکام؛ کتاب البیع خمینی (قدس سره)؛ الکشاف؛ لسان العرب؛ مجمعالبیان فی تفسیر القرآن؛ مستمسک العروة الوثقی؛ مصباح الفقاهه؛ معجم الفروق اللغویه؛ المکاسب؛ المیزان فی تفسیر القرآن.
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «اذن».