غرور - به فتح غین (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَرور (به فتح غين) از
واژگان قرآن کریم به معنای فريب دهنده است.
غَرور (به فتح اول) سه بار در
قرآن کریم آمده و مراد از آن شيطان يا هر فريبنده است.
غَرور:
به معنای فريب دهنده است.
راغب گفته: غرور هر آن چيزى است كه انسان را فريب دهد از
مال،
جاه،
شهوت و شيطان.
در
اقرب الموارد گويد:
«ما غَرَّكَ بِفُلانٍ» يعنى: چطور بر او جرئت كردى؟
به مواردی از
غَرور که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ لا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ) «زندگى دنيا شما را فريب ندهد و
شیطان شما را به
خدا جرى نكند.»
گاهى آن‌را
شیطان تفسير كرده‌اند، كه اخبث فريبكاران است.
(مبادا شيطان فريبكار شما را نسبت به
کَرَم خدا فريب دهد و مغرور سازد)
(وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ) (و شيطان فريبكار شما را در برابر فرمان خداوند فريب داد.)
على هذا بهتر است
(غَرَّكُمْ) را در اين
آیات به مناسبت «باء» جرئت معنى كنيم.
يعنى: «اى انسان چه چيز تو را بر
عصیان پروردگار كريمت جرى كرد؟»
بنابر آن‌كه از اقرب الموارد نقل شد،
(غَرَّكَ) در معنى لازم به كار رفته كه
جرئت باشد، زيرا لازمه فريفته شدن جرئت به خداست. آمدن لفظ «ربك» و «الكريم» براى اتمام
حجّت است، يعنى: نمی‌بايست به آن‌كه پرورش دهنده تو و تواناست مخالفت كنى. اين‌كه گفته‌اند: آمدن
(الْكَرِيمِ) تلقين جواب از جانب خداست، يعنى كرمت مرا مغرور كرد، ظاهرا مطلب صحيحى نيست.
(و زندگى دنيا، چيزى جز مايه فريب نيست.)
(إِنِ الْكافِرُونَ إِلَّا فِي غُرُورٍ) «نيستند
کفّار مگر در فريفته شدن.»
در اين آیه هم ممكن است
غُرور به ضم اول مصدر از براى
مفعول باشد، يعنى: «زندگى دنيا جز متاع فريفته شدن نيست». يا از براى
فاعل يعنى: «متاع فريبنده».
غَرور (به فتح اول) سه بار در
قرآن کریم آمده و مراد از آن شيطان يا هر فريبنده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «غرور»، ج۵، ص۹۲.
