• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عطر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: مِسْک (مفردات‌قرآن)، مِسک (لغات‌قرآن)، مِسْک (مفردات‌نهج‌البلاغه)، عطر (مقالات مرتبط).
دیگر کاربردها: مسک (ابهام‌زدایی).


مادّه خوش بو را عِطر گویند.از احکام آن در بابهای طهارت ، صلات ، صوم ، خمس ، حج و نکاح سخن گفته‌اند.


استعمال عطر، بویژه درآغاز روز
[۱] مهذب الاحکام، ج۴، ص۴۸۵.
و نیز روز جمعه و سایر اعیاد
[۲] کتاب السرائر، ج۱، ص۳۱۸.
[۳] هدایة الامّة، ج۱، ص.
مستحب است و در روایات از خوی پیامبران شمرده شده است.
[۴] وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۲- ۱۴۳.    

در میان انواع عطرها به استفاده از مشک و نیز عنبر سفارش شده است.
[۵] وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۸و ۱۵۱-۱۵۲.    

بسیار هزینه کردن برای عطر مستحب است و اسراف به شمار نمی‌رود.
[۶] وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۶.    

استفاده از عطرهای دارای بوی نهان و رنگ آشکار برای زنان و عکس آن برای مردان مستحب است.
[۷] وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۷.    

بازگرداندن عطر اهدایی مکروه است.
[۸] کشف الغطاء، ج۲، ص۴۲۱.


خوش بو کردن زن خود را برای نامحرم، حرام
[۹] مهذب الاحکام، ج۴، ص۴۸۶.
[۱۰] ارشاد السائل،ص۱۲۷و۱۲۸.    
و پس از ارتکاب آن غسل مستحب است.
[۱۱] العروة الوثقی، ج۲، ص۱۵۸.    

عطرهایی که از کشورهای غیر اسلامی وارد می‌شوند در صورت عدم علم به نجاست پاک‌اند.
[۱۲] توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۱ م ۹۴.

در حرمت یا کراهت خوش بو کردن میّت جز با ذریره و کافور که از آن در حنوط استفاده می‌شود اختلاف است.
[۱۳] جامع المقاصد، ج۱، ص ۳۸۷.    
[۱۴] جواهر الکلام، ج۴، ص۱۸۸-۱۸۹.    
[۱۵] مستمسک العروة، ج۴، ص۱۹۵-۱۹۶.

البته کسی که در حال احرام مرده از این حکم مستثنا و خوش بو کردن او مطلقا، حتی با ذریره و کافور نیز حرام است.
[۱۶] جواهر الکلام، ج۴، ص۱۸۲.    


استفاده از عطر برای نماز ، پس از وضو و برای ورود به مسجد ، استحباب ویژه دارد.
[۱۷] کشف الغطاء، ج۲، ص۴۲۰-۴۲۱.


بوییدن گلها و گیاهان خوش بو برای روزه دار مکروه ، لیکن استعمال عطر مستحب است.
برخی مُشک را نیز به گیاهان خوش بو ملحق کرده‌اند.
[۱۸] الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۱۵۸-۱۶۱.    


بوییدن عطر،گل و گیاهان خوش بو بنابر قول مشهور بر معتکف، حرام است.
[۱۹] العروة الوثقی، ج۳، ص۶۹۴.    
[۲۰] مستمسک العروة، ج۸، ص۵۸۸.    


در انواع عطرها، جز عنبر خمس ، واجب نیست، مگر آن‌که با آن‌ها تجارت شود که به سود آن‌ها با شرایطی خمس تعلق می‌گیرد.
در عنبر اختلاف است که آیا در تعلّق خمس به آن، رسیدن به حدّ نصاب لازم است یا نه؟
بنابر قول نخست، در این‌که عنبر حکم معادن را دارد که نصاب آن بنابر قول جمعی بیست دینار است یا حکم غوص که نصاب آن بنابر قول مشهور یک دینار می‌باشد، اختلاف است.
[۲۱] جواهر الکلام، ج۱۶، ص۴۴-۴۵.    

برخی تفصیل داده و گفته‌اند:چنانچه از دریا با غواصی بیرون آورده شود، حکم غوص را دارد، اما اگر از روی آب یا ساحل به دست آید، حکم معادن را دارد
[۲۲] شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۳۴.    
[۲۳] ارشاد الاذهان، ج۱، ص۲۹۲.    
[۲۴] الدروس الشرعیة، ج۱، ص۲۶۱.    
.

استفاده از عطر به هر گونه؛ اعم از بوییدن، خوردن و مالیدن، جز خَلوق بر محرم حرام و موجب ثبوت کفّاره است؛ لیکن در این‌که هر عطری حرام است یا تنها مصادیقی خاص از آن، همچون مشک و عنبر، اختلاف است.
قول نخست مشهور میان فقها است.
[۲۵] منتهی المطلب، ج۱۲، ص۲۲ - ۲۶.
[۲۶] الحدائق الناضرة، ج۱۵، ص۴۱۳.    

در مقابل مشهور، برخی تنها به حرمت مشک، عنبر، زعفران و وَرْس (گیاهی سرخ رنگ و خوش بو، شبیه زعفران ساییده شده)
[۲۷] کتاب السرائر ، ج۱، ص۵۴۵.
قائل شده‌اند.
[۲۸] المقنع، ص۲۳۱.

برخی دیگر به حرمت پنج مادّه؛ یعنی مشک، عنبر، زعفران، عود و کافور
[۲۹] الرسائل العشر (شیخ طوسی)،ص۲۲۸.    
[۳۰] المهذب، ج۱، ص۲۲۰.    
[۳۱] اشارة السبق، ص۱۲۷.    
و گروه سوم به حرمت همان پنج مادّه به اضافه وَرس قائل شده‌اند.
[۳۲] النهایة، ص۲۱۹.
کفّاره استعمال عطر یک گوسفند است که آن را قربانی می‌کند.
[۳۳] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۹۵.    

آیا بر مُحرم هنگام گذر از بازار عطر فروشان یا داد و ستد مواد معطّر، گرفتن بینی واجب است یا نه؟ مسئله اختلافی است.
[۳۴] تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۱۱.    
[۳۵] مستند الشیعة، ج۱۱، ص۳۷۶.    
[۳۶] جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۳۱.    


استعمال عطر بر زن شوهر مرده تا سپری شدن زمان عدّه وفات حرام است
[۳۷] جواهر الکلام، ج۳۲، ص۲۷۶.    
.

۱. ↑ مهذب الاحکام، ج۴، ص۴۸۵.
۲. ↑ کتاب السرائر، ج۱، ص۳۱۸.
۳. ↑ هدایة الامّة، ج۱، ص.
۴. ↑ وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۲- ۱۴۳.    
۵. ↑ وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۸و ۱۵۱-۱۵۲.    
۶. ↑ وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۶.    
۷. ↑ وسائل الشیعة، ج۲، ص۱۴۷.    
۸. ↑ کشف الغطاء، ج۲، ص۴۲۱.
۹. ↑ مهذب الاحکام، ج۴، ص۴۸۶.
۱۰. ↑ ارشاد السائل،ص۱۲۷و۱۲۸.    
۱۱. ↑ العروة الوثقی، ج۲، ص۱۵۸.    
۱۲. ↑ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۷۱ م ۹۴.
۱۳. ↑ جامع المقاصد، ج۱، ص ۳۸۷.    
۱۴. ↑ جواهر الکلام، ج۴، ص۱۸۸-۱۸۹.    
۱۵. ↑ مستمسک العروة، ج۴، ص۱۹۵-۱۹۶.
۱۶. ↑ جواهر الکلام، ج۴، ص۱۸۲.    
۱۷. ↑ کشف الغطاء، ج۲، ص۴۲۰-۴۲۱.
۱۸. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۱۵۸-۱۶۱.    
۱۹. ↑ العروة الوثقی، ج۳، ص۶۹۴.    
۲۰. ↑ مستمسک العروة، ج۸، ص۵۸۸.    
۲۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۶، ص۴۴-۴۵.    
۲۲. ↑ شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۳۴.    
۲۳. ↑ ارشاد الاذهان، ج۱، ص۲۹۲.    
۲۴. ↑ الدروس الشرعیة، ج۱، ص۲۶۱.    
۲۵. ↑ منتهی المطلب، ج۱۲، ص۲۲ - ۲۶.
۲۶. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۵، ص۴۱۳.    
۲۷. ↑ کتاب السرائر ، ج۱، ص۵۴۵.
۲۸. ↑ المقنع، ص۲۳۱.
۲۹. ↑ الرسائل العشر (شیخ طوسی)،ص۲۲۸.    
۳۰. ↑ المهذب، ج۱، ص۲۲۰.    
۳۱. ↑ اشارة السبق، ص۱۲۷.    
۳۲. ↑ النهایة، ص۲۱۹.
۳۳. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۳۹۵.    
۳۴. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۱۱.    
۳۵. ↑ مستند الشیعة، ج۱۱، ص۳۷۶.    
۳۶. ↑ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۳۱.    
۳۷. ↑ جواهر الکلام، ج۳۲، ص۲۷۶.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۰۰، برگرفته از مقاله«عطر».    




جعبه ابزار