سُحْت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَحْت (به فتح سین و سکون حاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای استیصال و از بین بردن است.
سُحْت (به ضم سین و سکون حاء) به معنای شیء
مستأصل‌شونده است و در آیات قرآن به معنای حرام آمده است.
سَحْت (به فتح سین) به معنای
استیصال و از بين بردن است.
ثلاثی و
مزید آن به یک معنى است.
در
مجمع آمده «
أَصْلُ السُّحْتِ الِاسْتِيصَالُ يُقَالُ سَحَتَهُ و أَسْحَتَهُ أي اسْتَاْصَلَهُ»
به مواردی از
سَحْت که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(لا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ كَذِباً فَيُسْحِتَكُمْ بِعَذابٍ ...) «به خدا
دروغ نبنديد و گرنه شما را با
عذاب مخصوصى
مستأصل و ريشه‌كن می‌كند.»
سُحْت به (ضمّ سین)
اسم مصدر و شى‌ء
مستأصل‌شونده است.
راغب آن را پوستی كه
مستأصل شود گفته است.
اين كلمه سه بار در قرآن آمده و همه در
سوره مائده آيات ۴۲
،
۶۲، ۶۳
است.
(سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ ...) (آنها با دقت به سخنان تو گوش مى‌دهند تا دستاويزى پيدا كنند و آن را
تکذیب نمايند؛ و بسيار مال حرام مى‌خورند....)
(وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ) (و خوردن مال حرام، چه بد و ناپسند است كارى كه انجام مى‌دادند.)
(وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ) (و خوردن مال حرام، نچه بد و ناپسند است عملى كه انجام مى‌دادند!)
مراد از سحت در آيات فوق
حرام است.
راغب علت تسميه را چنين گويد: گوئى حرام دين و مروت شخص را از بين می‌برد روايت شده «
كَسْبُ الْحَجَّامِ سُحْتٌ» اين بواسطه حرام بودن نيست بلكه بعلت بردن مروت و مردانگى است.
طبرسی (ره) در علت تسميه سه قول نقل كرده
اولى قول
زجّاج است كه حرام سبب استيصال و هلاكت است.
دوّمى قول جبائى كه در حرام بركتى نيست و
مستأصل شده ريشه كن می‌گردد.
سومى قول راغب است كه از خليل نقل می‌كند.
از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده سحت
رشوه گرفتن در
قضاوت است. و نيز به قيمت
سگ، اجرت
زانیه، قيمت
مشروب،
اکل مال
یتیم، و
ربا و غيره سحت اطلاق شده به مجمع البيان ذيل آيه فوق و
تفسیر عیّاشی و غيره رجوع كنيد.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سحت»، ج۳، ص۲۳۷.
