• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسماء و صفات قرآن (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اسماء و صفات قرآن با توجه به آیات قرآن عبارتند از:

فهرست مندرجات

۱ - مقدمه
۲ - آسانى‌
۳ - آيات‌
۴ - احسن التفسير
۵ - احسن الحديث‌
۶ - احسن القصص‌
۷ - اعتدال‌
۸ - برهان‌
۹ - بشارت‌
۱۰ - بُشرى‌
۱۱ - بشير
۱۲ - بصائر
۱۳ - بلاغ‌
۱۴ - بيان‌
۱۵ - بيّنات‌
۱۶ - بيّنه‌
۱۷ - تبيان‌
۱۸ - تذكره‌
۱۹ - تفصيل‌
۲۰ - تفصيل‌الكتاب‌
۲۱ - تفصيل كلّ شى‌ء
۲۲ - تنزيل‌
۲۳ - ثقيل‌
۲۴ - حبلاللّه
       ۲۴.۱ - اعتصامبه حبلالله
۲۵ - حديث‌
۲۶ - حق‌
۲۷ - حق‌اليقين‌
۲۸ - حكم‌
۲۹ - حكمت‌
۳۰ - حكيم‌
۳۱ - خير
۳۲ - ذكر
۳۳ - ذكر الحكيم‌
۳۴ - ذكر الرحمن‌
۳۵ - ذكر مبارک
۳۶ - ذكرى‌
۳۷ - رحمت‌
۳۸ - روح‌
۳۹ - زبور
۴۰ - سراج منير
۴۱ - شفا
۴۲ - صحف‌
       ۴۲.۱ - صحف مطهره
       ۴۲.۲ - صحف مکرمه
       ۴۲.۳ - مرفوعه‌
۴۳ - صدق‌
       ۴۳.۱ - صدق در تمامیت
۴۴ - صراط مستقيم‌
۴۵ - عجب‌
۴۶ - عدل‌
۴۷ - عذر
۴۸ - عربى‌
۴۹ - عروة الوثقى‌
۵۰ - عزيز
۵۱ - عظيم‌
۵۲ - علم‌
       ۵۲.۱ - نشئت گرفته از علم الهی
۵۳ - علىّ (والا)
۵۴ - فرقان‌
۵۵ - فصل‌
۵۶ - قرآن
۵۷ - قول‌
۵۸ - قيّم (قيام كننده به مصالح)
۵۹ - كتاب‌
       ۵۹.۱ - کتاب وحی شده
       ۵۹.۲ - از جانب خداوند
۶۰ - كريم‌
۶۱ - كلام الله
۶۲ - كلمات الله
۶۳ - كوثر
۶۴ - مبارک
۶۵ - مبين‌
۶۶ - متشابه‌
۶۷ - مثانى‌
۶۸ - مجيد
۶۹ - مصدّق‌
       ۶۹.۱ - تصدیق انجیل
       ۶۹.۲ - تصدیق تورات
۷۰ - مطهّره‌
۷۱ - مُفَصِّل‌
۷۲ - منادى‌
۷۳ - مُنزَّل‌
۷۴ - موعظه‌
۷۵ - مهيمن‌
۷۶ - ميزان‌
       ۷۶.۱ - میزان برای شناخت حق
۷۷ - نبأ عظيم‌
۷۸ - نجم‌
۷۹ - نُذْر
۸۰ - نذير
۸۱ - نعمت الله
۸۲ - نور
۸۳ - وحى‌
۸۴ - هُدى‌
۸۵ - پانویس
۸۶ - منبع


درباره اسما و صفات قرآن، گروهى از قرآن‌پژوهان نامهايى را براى قرآن، بدون اتّفاق بر تعداد آنها و ذكر اوصاف آن مطرح نموده‌اند.
[۱] الاتقان فى علوم القرآن، ج ۱، ص ۱۱۱- ۱۱۵.
[۲] ابن تيميه، التفسير الكبير، ج ۱، ص ۸۹- ۹۱.
[۴] ماوردی، النكت و العيون، ج ۱، ص ۲۳- ۲۴.
[۶] المحرّر الوجيز، ج ۱، ص ۴۵.
و گروهى ديگر اسما و صفاتى را براى قرآن و با تفكيك آن دو از يكديگر، بدون اتفاق بر تعداد آنها ذكر كرده‌اند.
[۸] قرآن‌شناسى (مجموعه آموزشى از راه دور)، ص ۲۴- ۶۳.
[۹] علوم القرآن بين البرهان و الاتقان، ص ۲۰۲- ۲۰۳.
كلام ابن عربی به نقل از:
[۱۰] علوم القرآن عند المفسرين، ج ۱، ص ۳۱.
[۱۱] مباحثى در علوم قرآن، ص ۱۷- ۲۴.
[۱۲] صبحى صالح، مترجم: فشاركى؛ كلام ابن تيميه، از همان، ص ۳۷- ۳۸.
با اين بيان تذكر چند نكته لازم است.
الف. با توجه به ديدگاههاى قرآن پژوهان اين مطلب فهميده ميشود كه آنها در صدد تفاوت چندانى بين اسما و صفات قرآن نبودند
[۱۳] ر. ك: دانشنامه قرآن، ج ۲، ص ۱۶۳۱.
و يا بيان تفاوت بين آن دو براى آنها چندان از اهمّيّت لازمى برخوردار نبوده است.
ب. شايد از باب دشوار و مشكل بودن تشخيص اسما و صفات و تفكيك آن دو از يكديگر بوده است.
ج. ممكن است از باب تسامح در اطلاق اسما و صفات نسبت به يكديگر در نزد آنها بوده باشد.
[۱۴] پژوهشى پيرامون آخرين كتاب الهى، ص ۱۶۸.
[۱۵] علوم القرآن عند المفسرين به نقل از نهاوندى و ابن عاشور، ج ۱، ص ۴۳- ۴۷.

د. اگر چه امكان دارد به نحوى با توجه به وجوه مشترك در گفتار قرآن پژوهان نسبت به بعضى از اسماى قرآن مثل قرآن، اتفاق نظرى را برداشت نمود، ولى مشكل، چنانكه بايسته است حل نخواهد شد.
بنابراين از آنجا كه تصميم‌گيرى عالمانه و قاطعانه درباره اسما و صفات قرآن امرى دشوار است، و از سوى ديگر بر فرض تفكيك اسما و صفات و بيان تعداد آنها اين سؤال مطرح مى‌شود كه چنين اقدامى چه فايده علمى و عملى خواهد داشت، لذا بهترين شيوه آن است كه براى جلوگيرى از اشكالات درباره علّت تفكيك اسما و صفات قرآن و ناهماهنگى آن با اصطلاح نامه علوم قرآنى، مجموعه اسما و صفات قرآن كه به هر نحوى از آيات وارده در آن قابل استفاده است مورد تحقيق و جمع‌آورى قرار گيرد و در يك جا آورده شود


قرآن كتابى آسان (از نظر درك و فهم) براى همگان
[۱۶] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله آسانی قرآن (قرآن).
:
۱. فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا.
۲. فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.
۳. وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ.


[۲۳] رجوع شود به مقاله آیات الله (قرآن).



احسن التفسير، از صفات قرآن:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلًا وَ لا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْناكَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسِيراً.


احسن الحديث، از نامهاى قرآن
[۲۶] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله احسن‌الحدیث (اسماء و صفات قرآن).
:
اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ‌ ... وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ‌ ....


احسن القصص، از صفتهاى قرآن
[۲۹] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله احسن‌القصص (اسماء و صفات قرآن).
:
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ‌ ....


••• قرآن، كتابى معتدل و به دور از هر گونه افراط و تفریط:
۱. وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.
۲. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلى‌ عَبْدِهِ الْكِتابَ وَ لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً قَيِّماً لِيُنْذِرَ بَأْساً شَدِيداً مِنْ لَدُنْهُ‌ ....
۳. لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً فِيها كُتُبٌ قَيِّمَةٌ.

••• حقايق و معارف قرآن، امورى با صداقت، معتدل و به دور از زياده و نقصان:
وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.


برهان، از صفات قرآن
[۳۶] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله برهان (اسماء و صفات قرآن).
:
يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ نُوراً مُبِيناً. بنا بر قولى، مقصود از «برهان» قرآن است.


[۴۰] رجوع شود به مقاله بشارت‌های قرآن (قرآن).



بُشری‌، از صفات قرآن:
۱. ... وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ‌ ... وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.
۲. قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِ‌ ... وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.
۳. طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ‌ هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.
۴. وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسى‌ إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ بُشْرى‌ لِلْمُحْسِنِينَ.


بشیر، از اوصاف قرآن:
كِتابٌ فُصِّلَتْ آياتُهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا ... بَشِيراً ....


[۴۸] رجوع شود به مقاله بصائر (قرآن).



[۴۹] رجوع شود به مقاله بلاغ (قرآن).



بيان، از اسما و صفات قرآن
[۵۰] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله بیان (قرآن).
:
هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ.


بیّنات، از اسما و صفات قرآن:
۱. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ. مقصود از «آيات بيّنات» قرآن و معجزات است.
۲. شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى‌ وَ الْفُرْقانِ‌ ....
۳. فَإِنْ زَلَلْتُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْكُمُ الْبَيِّناتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
۴. ... وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّناتُ وَ لكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَ مِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ ....
۵. كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْماً كَفَرُوا بَعْدَ إِيمانِهِمْ وَ شَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَ جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ‌ ....
۶. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هذا ....
۷. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ‌ كَفَرُوا ... مقصود از «آيات بيّنات» قرآن است.
۸. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ أَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يُرِيدُ.
۹. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ يَكادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آياتِنا قُلْ أَ فَأُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكُمُ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ.
۱۰. سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناها وَ أَنْزَلْنا فِيها آياتٍ بَيِّناتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
۱۱. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ مَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ.
۱۲. لَقَدْ أَنْزَلْنا آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ اللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ إِلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ.
۱۳. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ‌ ... بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ‌ ....
۱۴. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ‌ ....
۱۵. قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جاءَنِي الْبَيِّناتُ مِنْ رَبِّي‌ ....
۱۶. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ‌ ... منظور از «آيات بيّنات» آيات قرآن است.
۱۷. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ هذا سِحْرٌ مُبِينٌ.
۱۸. هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلى‌ عَبْدِهِ آياتٍ بَيِّناتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ إِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ.
۱۹. إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ كُبِتُوا كَما كُبِتَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ قَدْ أَنْزَلْنا آياتٍ بَيِّناتٍ وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ مُهِينٌ.
۲۰. وَ إِذْ قالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يا بَنِي إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْبَيِّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبِينٌ.
۲۱. رَسُولًا يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِ اللَّهِ مُبَيِّناتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ يَعْمَلْ صالِحاً يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقاً.


[۷۷] رجوع شود به مقاله بینه (قرآن).



تبیان، از صفات قرآن:
وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَلى‌ هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.


[۷۹] رجوع شود به مقاله تذکره (اسماء و صفات قرآن).



[۸۰] رجوع شود به مقاله تفصیل (قرآن).



تفصيل‌الكتاب، از اسما و صفات قرآن:
وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى‌ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ.


تفصيل كلّ شى‌ء، از صفات قرآن:
لَقَدْ كانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ ما كانَ حَدِيثاً يُفْتَرى‌ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.


تنزیل، از اسما و صفات قرآن
[۸۳] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله تنزیل.
:
۱. تَنْزِيلًا مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى‌.
۲. وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ.
۳. وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ‌ تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ.
۴. تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ.
۵. تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ.
۶. تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ.
۷. تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ.


قرآن، كتابى ثقیل و گرانسنگ:
إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا.


قرآن، حبلاللّه (ریسمان الهی و وسيله اتصال به خداوند):
وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً ... طبق يك احتمال، مقصود از «حبل اللَّه» قرآن است.

۲۴.۱ - اعتصامبه حبلالله

لزوم اعتصام مؤمنان به حبلاللّه:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً ....


قرآن، كتاب حدیث و جديد:
۱. ... فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ. مرجع ضمير «بعده» قرآن است.
۲. فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى‌ آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً. مقصود از «الحديث» قرآن است.
۳. اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى‌ ذِكْرِ اللَّهِ ذلِكَ هُدَى اللَّهِ‌ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ.
۴. تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ.
۵. أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَلْ لا يُؤْمِنُونَ‌ فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِثْلِهِ إِنْ كانُوا صادِقِينَ.
۶. أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ.
۷. تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ أَ فَبِهذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ.
۸. فَذَرْنِي وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ. مراد از «الحديث» قرآن است.
۹. فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ. مقصود از «حديث» قرآن است.


حق، از صفات قرآن:
۱. ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِي الْكِتابِ لَفِي شِقاقٍ بَعِيدٍ.
۲. تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ.
۳. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ.
۴. تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْماً لِلْعالَمِينَ.
۵. إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ وَ لا تَكُنْ لِلْخائِنِينَ خَصِيماً.
۶. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ... فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِ‌ ....
۷. وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ‌ ... مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِ‌ ... وَ ما لَنا لا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ ما جاءَنا مِنَ الْحَقِ‌ ....
۸. فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ‌ ... منظور از «الحق» قرآن است.
۹. ... وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِ‌ ....
۱۰. قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ‌ ....
۱۱. ... فَلا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ‌ ... احتمال دارد مرجع ضمير «انه» قرآن باشد.
۱۲. المر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُ‌ ....
۱۳. أَ فَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمى‌ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
۱۴. فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ ... وَ إِذا يُتْلى‌ عَلَيْهِمْ قالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنا إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ.
۱۵. وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُ‌ ....
۱۶. تَنْزِيلُ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أَتاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ.
۱۷. وَ يَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَ يَهْدِي إِلى‌ صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ.
۱۸. وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ.
۱۹. تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ‌ إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ.
۲۰. إِنَّا أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِ‌ ....
۲۱. اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِ‌ ....
۲۲. ... حَتَّى جاءَهُمُ الْحَقُّ وَ رَسُولٌ مُبِينٌ‌ وَ لَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُ‌ ....
۲۳. تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ.
۲۴. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ هذا سِحْرٌ مُبِينٌ.
۲۵. وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلى‌ مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بالَهُمْ.
۲۶. ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجِيدِ بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَرِيجٍ.
۲۷. أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِ‌ ....
۲۸. ... وَ قَدْ كَفَرُوا بِما جاءَكُمْ مِنَ الْحَقِ‌ ....


حق‌الیقین، از صفات قرآن:
۱. إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ. مقصود از «حق اليقين» قرآن است.
۲. وَ إِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ.


حکم، از صفات قرآن:
وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا ....


حکمت از اسما و صفات قرآن:
۱. رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ... بنابر يك قول، حكمت از صفات قرآن است.
۲. كَما أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِنا وَ يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ.
۳. ... وَ ما أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنَ الْكِتابِ وَ الْحِكْمَةِ ....
۴. ذلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآياتِ وَ الذِّكْرِ الْحَكِيمِ.
۵. لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ‌ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ.
۶. ... وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ....
۷. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ.
۸. الر كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ.
۹. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ.
۱۰. ادْعُ إِلى‌ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ ... منظور از «حكمت» قرآن است.
۱۱. ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....
۱۲. تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ.
۱۳. وَ اذْكُرْنَ ما يُتْلى‌ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آياتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ ....
۱۴. حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ.
۱۵. هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ ....


قرآن، كتاب حکیم (استوار و حكمت‌آميز):
۱. ذلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآياتِ وَ الذِّكْرِ الْحَكِيمِ.
۲. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ.
۳. الر كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ.
۴. تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ.
۵. وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ.
۶. وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ‌ وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ.


••• خير بودن قرآن، از منظر اهل تقوا
[۱۸۰] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله خیر بودن قرآن (قرآن).
:
وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا خَيْراً ....

••• قرآن كريم، خير و برتر از اندوخته‌های دنیایی:
... قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ .... فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ. مراد از «موعظه» قرآن است.


ذکر، از نامهاى قرآن:
۱. أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلى‌ رَجُلٍ مِنْكُمْ‌ ...
۲. وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ ... إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ ....
۳. بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.
۴. كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ مِنْ لَدُنَّا ذِكْراً.
۵. ما يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ.
۶. لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ كِتاباً فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَ فَلا تَعْقِلُونَ.
۷. ... قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ هذا ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ وَ ذِكْرُ مَنْ قَبْلِي‌ ... مراد از «ذكر من معى» قرآن است.
۸. قُلْ مَنْ يَكْلَؤُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ مِنَ الرَّحْمنِ بَلْ هُمْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِمْ مُعْرِضُونَ. مقصود از «ذكر ربهم» قرآن است.
۹. وَ هذا ذِكْرٌ مُبارَكٌ أَنْزَلْناهُ أَ فَأَنْتُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ.
۱۰. وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ. طبق يك قول، مقصود از «الذكر» قرآن است.
۱۱. وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ. مراد از «ذكر» قرآن است.
۱۲. إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ ....
۱۳. وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما يَنْبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبِينٌ.
۱۴. ص وَ الْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ.
۱۵. أَ أُنْزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِنْ بَيْنِنا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِنْ ذِكْرِي‌ ....
۱۶. إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ.
۱۷. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزِيزٌ.
۱۸. أَ فَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحاً أَنْ كُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفِينَ.
۱۹. وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ.
۲۰. وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ.
۲۱. أَ أُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِنْ بَيْنِنا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌ.
۲۲. وَ إِنْ يَكادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ‌ وَ ما هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ.
۲۳. كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ.
۲۴. إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ.


ذكر الحكيم، از اسما و صفات قرآن:
ذلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الْآياتِ وَ الذِّكْرِ الْحَكِيمِ.


ذكر الرحمن، از اسماى قرآن:
وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ. منظور از «ذكر الرّحمن» قرآن است.


ذكر مبارك، از اسما و صفات قرآن:
وَ هذا ذِكْرٌ مُبارَكٌ أَنْزَلْناهُ أَ فَأَنْتُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ.


ذکری‌ از اسما و صفات قرآن:
۱. أُولئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ قُلْ‌ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرى‌ لِلْعالَمِينَ.
۲. كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.
۳. وَ كُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَكَ وَ جاءَكَ فِي هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.


[۲۲۵] رجوع شود به مقاله رحمت (اسماءوصفات قرآن).



روح، از نامهاى قرآن:
وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ‌ ....


زبور، از نامهاى قرآن
[۲۲۷] برای توضیح بیشتر رجوع کنید به مقاله زبور (اسماءوصفات قرآن).
:
وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ ... طبق يك قول، مقصود از «زبور» قرآن است.


سراج منير، از اسما و صفات قرآن:
۱. وَ داعِياً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِيراً. مقصود از «سراجاً منيراً» قرآن است.
۲. وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ.


قرآن، كتابى شفابخش براى اهل ایمان است و مؤمنان برخوردار و بهره‌مند از شفای قرآن:
۱. يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ‌ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ ....
۲. وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً.
۳. وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِيًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آياتُهُ ءَ أَعْجَمِيٌّ وَ عَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدىً وَ شِفاءٌ وَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ فِي آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ.


صحف از نامهای قرآن است که اوصافش در قرآن عبارتند از
[۲۳۷] برای توضیح بیشتررجوع شود به مقاله صحف.
:

۴۲.۱ - صحف مطهره

صحف مطهره، از نامهاى قرآن:
لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً.

۴۲.۲ - صحف مکرمه

صحف مکرمه، از نام‌هاى قرآن:
كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ.

۴۲.۳ - مرفوعه‌

صحف مرفوعه، از صفات قرآن:
كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ. مقصود از «مرفوعة» رفعت آن در آسمان هفتم است و نيز گفته شده مقصود رفع قرآن كريم از پليدى نجاسات مى‌باشد.


صدق، از اسما و صفات قرآن:
۱. وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.
۲. فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَ كَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ أَ لَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْكافِرِينَ‌ وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ.

۴۳.۱ - صدق در تمامیت

به تماميّت رسيدن قرآن، با صدق و دوستی:
وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.


قرآن، صراط مستقیم:
وَ أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ‌ ... بنا بر اينكه مقصود از صراط مستقيم، احكام مذكور در آيات قرآن باشد.


عجب، از صفات قرآن:
قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً. عجب، مصدر است و به جاى عجيب به كار مى‌رود و استعمال اين كلمه از باب مبالغه است و مقصود از آن در اينجا، بديع بودن قرآن كريم است.


عدل، از صفات قرآن:
وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.


عذر، از اسما و صفات قرآن:
فَالْمُلْقِياتِ ذِكْراً عُذْراً أَوْ نُذْراً. مراد از «ذكر» قرآن و «عذرا» يعنى قرآن، عذر براى اهل‌ایمان است.


قرآن، كتابى نازل شده بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به زبان عربی
[۲۵۸] برای توضیح بیشتررجوع شود به مقاله زبان قرآن (قرآن).
:
۱. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ‌ إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا ....
۲. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا ....
۳. وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ.
۴. فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا.
۵. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا ....
۶. وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ‌ عَلى‌ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ‌ بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ.
۷. قُرْآناً عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِي عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ.
۸. كِتابٌ فُصِّلَتْ آياتُهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ.
۹. وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِيًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آياتُهُ ءَ أَعْجَمِيٌّ وَ عَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدىً وَ شِفاءٌ وَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ فِي آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ.
۱۰. وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‌ وَ مَنْ حَوْلَها وَ تُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ.
۱۱. إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
۱۲. فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.
۱۳. وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسى‌ إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ بُشْرى‌ لِلْمُحْسِنِينَ.

••• عربيّت قرآن، زمينه تفكّر در آن:
إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.


عروة الوثقی و دستگيره محكم، از اوصاف قرآن:
۱. لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‌ لَا انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ. گفته شده: مقصود از «عروة الوثقى» قرآن است.
۲. وَ مَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‌ وَ إِلَى اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ.


قرآن، كتابى عزیز:
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزِيزٌ.


قرآن، كتابى با عظمت:
۱. ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ. تعبير به اسم اشاره، براى تعظیم است.
۲. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ.
۳. المر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُ‌ ....
۴. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ قُرْآنٍ مُبِينٍ.
۵. وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ.


علم، از اسما و صفات قرآن:
۱. ... قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.
۲. ... وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ. مراد از «العلم» آيات و وحی است.
۳. فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ‌ ... مقصود از «العلم» علم حاصل از قرآن است.
۴. ... فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جاءَهُمُ الْعِلْمُ‌ ....
۵. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ.

۵۲.۱ - نشئت گرفته از علم الهی

قرآن و تعاليم آن، نشئت گرفته از علم الهی:
۱. وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ رَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ وَ ما يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَضُرُّونَكَ مِنْ شَيْ‌ءٍ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيماً.
۲. وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۳. الر كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ. خبیر از اسماء حسنای الهی است و بر علم او به تمام جزئيات احوال امور کائنات و مصالح آنها دلالت دارد.
۴. أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَياتٍ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‌ فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ.
۵. وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ.
۶. تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ.
۷. الرَّحْمنُ‌ عَلَّمَ الْقُرْآنَ.


قرآن داراى مقامى علىّ (والا) در نزد پروردگار:
إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌ وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ.


فرقان، از صفات قرآن:
۱. شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى‌ وَ الْفُرْقانِ‌ ....
۲. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ... مِنْ قَبْلُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقانَ‌ ....
۳. تَبارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى‌ عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعالَمِينَ نَذِيراً.
۴. فَالْفارِقاتِ فَرْقاً. بنابر اين قول كه مقصود از «فارقات» آيات قرآن باشد، به دليل فارق بودن بين هدایت و ضلالت.


فصل، از اسما و صفات قرآن:
إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ. مقصود از «انه لقول فصل» قرآن است.


قرآن، از اسما و نامهاى قرآن:
شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً‌ .... نيز--)


قول، از اسما و صفات قرآن:
۱. أَ فَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ يَأْتِ آباءَهُمُ الْأَوَّلِينَ. مراد از «القول»، قرآن مى‌باشد.
[۳۸۲] البلاغ فى تفسير القرآن بالقرآن، ج ۱، ص ۳۴۶.
[۳۸۳] كشف الاسرار، ج ۶، ص ۴۵۳.

۲. وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ. مراد از «القول» قرآن است.
۳. الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ‌ .... مراد از «القول» قرآن مى‌باشد.
[۳۸۸] لباب التأويل، ج ۴، ص ۵۴.

۴. إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ.
۵. إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا.
۶. إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ.
۷. إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ.


قرآن، كتابى قیّم و قيام كننده به مصالح انسانها:
۱. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلى‌ عَبْدِهِ الْكِتابَ وَ لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً قَيِّماً لِيُنْذِرَ بَأْساً شَدِيداً ... «قيّم» كسى است كه به مصحلت چيزى -يا كسى‌- قيام كند و امور او را تدبير نمايد و قرآن، مشتمل بر اعتقاد حق و عمل صالح است كه اين همان دین قیّم است.
۲. لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً فِيها كُتُبٌ قَيِّمَةٌ. مقصود از «كُتب» أجزاى قرآن يا سوره‌اى از آن است. بنابراين «قيّمه» توصيف قرآن است‌.


کتاب، از نام‌هاى قرآن:
ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ. مقصود از «الكتاب» قرآن است. نيز--)

۵۹.۱ - کتاب وحی شده

قرآن، كتاب پروردگار و وحی شده بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتابِ رَبِّكَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً.

۵۹.۲ - از جانب خداوند

قرآن، كتابى از جانب خداوند:
وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ‌ ....


قرآن، كتابى کریم:
إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ.


كلام الله، از اسما و صفات قرآن:
۱. وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ‌ ....
۲. سَيَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ إِذَا انْطَلَقْتُمْ إِلى‌ مَغانِمَ لِتَأْخُذُوها ذَرُونا نَتَّبِعْكُمْ يُرِيدُونَ أَنْ يُبَدِّلُوا كَلامَ اللَّهِ قُلْ لَنْ تَتَّبِعُونا ....


کلمات الله، از اسما و صفات قرآن:
وَ اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتابِ رَبِّكَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ‌ ....


کوثر، از نامهاى قرآن:
إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ. بنابر قولى، مراد از «كوثر» قرآن است.


قرآن، كتابى مبارک (پر بركت):
۱. وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ‌ ....
۲. وَ هذا ذِكْرٌ مُبارَكٌ أَنْزَلْناهُ‌ ....
۳. كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ.


قرآن، كتاب مبین (روشنگر):
۱. يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ نُوراً مُبِيناً.
۲. يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ.
۳. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ.
۴. الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ قُرْآنٍ مُبِينٍ.
۵. وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ.
۶. تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ.
۷. وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ‌ عَلى‌ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ‌ بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ.
۸. طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ.
۹. تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ.
۱۰. وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ‌ إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
۱۱. وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ.


متشابه، از اسما و صفات قرآن:
اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ‌ ....


مثانی، از اسما و صفات قرآن
[۴۹۹] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله سبع مثانی (قرآن).
:
۱. وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ. در اينكه چرا قرآن را «مثانى» خوانده‌اند وجوهى نقل شده است؛ از جمله: در روايتى از امام صادق علیه‌السلام علت را دو بار خواندن سوره حمد در نماز دانسته‌اند. و يا به اعتبار اينكه داستانهاى عبرت‌آموز آن دو به دو آمده است.
۲. اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ‌ ....


مجید، از اسما و صفات قرآن:
۱. ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجِيدِ.
۲. بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ.


مصدّق، از صفات قرآن:
۱. وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ‌ ... وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا نُؤْمِنُ بِما أُنْزِلَ عَلَيْنا وَ يَكْفُرُونَ بِما وَراءَهُ وَ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما مَعَهُمْ‌ ....
۲. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ.
۳. يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى‌ أَدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنَّا أَصْحابَ السَّبْتِ وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا.
۴. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ‌ ....
۵. وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى‌ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۶. ... ما كانَ حَدِيثاً يُفْتَرى‌ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۷. وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۸. ... وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِيًّا ....
۹. قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‌ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى‌ طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ.

۶۹.۱ - تصدیق انجیل

قرآن، تصديق كننده انجیل:
۱. وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ‌ ....
۲. ... وَ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما مَعَهُمْ‌ ....
۳. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ.
۴. يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ‌ ....
۵. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ‌ ....
۶. وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى‌ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۷. ... وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۸. وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۹. ... وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ‌ ....
۱۰. ... إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‌ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....

۶۹.۲ - تصدیق تورات

قرآن، تصديق كننده تورات:
۱. وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ‌ ....
۲. ... وَ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما مَعَهُمْ‌ ....
۳. نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ.
۴. يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ‌ ....
۵. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ‌ ....
۶. وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى‌ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۷. ... وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۸. وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....
۹. ... وَ هذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ‌ ....
۱۰. ... إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‌ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ ....


مطهّره، از اوصاف قرآن:
كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ.
لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً.


قرآن، كتابى مُفَصِّل و مفصَّل
[۵۴۱] برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله کیفیت نزول قرآن (قرآن).
:
۱. ... وَ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ مُفَصَّلًا ....
۲. وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۳. وَ ما كانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ يُفْتَرى‌ ... وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ‌ ....
۴. ... وَ لكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصِيلَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.


منادی، از نامهاى قرآن:
رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادِي لِلْإِيمانِ‌ ... بنابر يك تفسير، مقصود از «منادى» قرآن است.


مُنزَّل، از اسما و صفات قرآن:
... وَ هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ‌ ... وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِ‌ ....


قرآن، كتاب موعظه از سوى پروردگار براى مردم:
۱. وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لا تُمْسِكُوهُنَّ ضِراراً لِتَعْتَدُوا وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَ لا تَتَّخِذُوا آياتِ اللَّهِ هُزُواً وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ ما أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنَ الْكِتابِ وَ الْحِكْمَةِ يَعِظُكُمْ بِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ.
۲. الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ‌ الرِّبا فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى‌ فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَ مَنْ عادَ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ. مقصود از «موعظه» قرآن است.
۳. هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ.
۴. وَ قَفَّيْنا عَلى‌ آثارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْراةِ وَ آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدىً وَ نُورٌ وَ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْراةِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ.
۵. يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ‌ ....
۶. وَ كُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَكَ وَ جاءَكَ فِي هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ.
۷. وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ مَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ.
۸. وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.


مهیمن و حافظ بودن قرآن، نسبت به کتب آسمانی پيشين:
وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ‌ ....


میزان، از اسما و صفات قرآن:
اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْمِيزانَ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ. برداشت ياد شده بر اين پايه استوار است كه «الميزان» عطف تفسيرى بر «الكتاب» و تعبير ديگرى از قرآن باشد.

۷۶.۱ - میزان برای شناخت حق

قرآن، معيار و ميزانى براى شناخت حقّ:
اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْمِيزانَ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ.


نبأ عظيم، از اسما و صفات قرآن:
۱. قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ. گفته شده، مقصود از «نبأ عظيم» قرآن است.
۲. عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ. ممكن است كه منظور از «نبأ عظيم» قرآن باشد.


نجم، از اسما و صفات قرآن:
وَ النَّجْمِ إِذا هَوى‌. گفته شده: مقصود از «نجم» قرآن است.


نُذْر، از صفات قرآن:
فَالْمُلْقِياتِ ذِكْراً عُذْراً أَوْ نُذْراً. مراد از «ذكر» قرآن و «نذر» يعنى قرآن، مايه تخويف و تهديد براى غير مؤمنان است.


نذیر، از نامهاى قرآن:
۱. تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ كِتابٌ فُصِّلَتْ‌ آياتُهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌ بَشِيراً وَ نَذِيراً فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لا يَسْمَعُونَ.
۲. هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى‌. طبق يك قول، مقصود از «نذير» قرآن است.


نعمت الله، از اسامى قرآن:
وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ. گفته شده: مقصود از «نعمة ربّك» قرآن است.


[۵۷۶] رجوع شود به مقاله نور (اسماءوصفات قرآن).



وحی، از نام‌هاى قرآن:
۱. قُلْ أَيُّ شَيْ‌ءٍ أَكْبَرُ شَهادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ أُوحِيَ إِلَيَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ‌ ....
۲. ... قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما يُوحى‌ إِلَيَّ مِنْ رَبِّي هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۳. نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ.
۴. ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....
۵. وَ اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتابِ رَبِّكَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً.
۶. قُلْ إِنَّما أُنْذِرُكُمْ بِالْوَحْيِ وَ لا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعاءَ إِذا ما يُنْذَرُونَ.
۷. اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ‌ ....
۸. وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ.
۹. وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‌ وَ مَنْ حَوْلَها وَ تُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ.
۱۰. وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ....
۱۱. فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ.
۱۲. إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى‌.
۱۳. قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً.


هُدی، از اسما و صفات قرآن:
۱. ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ.
۲. وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ‌ .... فَقَدْ جاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً‌ ....
۳. وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۴. ... قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما يُوحى‌ إِلَيَّ مِنْ رَبِّي هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً‌ ....
۵. يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ ... وَ هُدىً‌ ....
۶. ... ما كانَ حَدِيثاً يُفْتَرى‌ ... وَ هُدىً‌ ....
۷. وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۸. وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَلى‌ هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.
۹. قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ.
۱۰. تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ‌ هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ.
۱۱. قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً وَ أَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدى‌ آمَنَّا بِهِ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلا يَخافُ بَخْساً وَ لا رَهَقاً.


۱. الاتقان فى علوم القرآن، ج ۱، ص ۱۱۱- ۱۱۵.
۲. ابن تيميه، التفسير الكبير، ج ۱، ص ۸۹- ۹۱.
۳. طوسی، محمد بن حسن، التبیان، ج ۱، ص ۱۷- ۱۸.    
۴. ماوردی، النكت و العيون، ج ۱، ص ۲۳- ۲۴.
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص۴۱.    
۶. المحرّر الوجيز، ج ۱، ص ۴۵.
۷. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان، ج ۱، ص ۸- ۱۴.    
۸. قرآن‌شناسى (مجموعه آموزشى از راه دور)، ص ۲۴- ۶۳.
۹. علوم القرآن بين البرهان و الاتقان، ص ۲۰۲- ۲۰۳.
۱۰. علوم القرآن عند المفسرين، ج ۱، ص ۳۱.
۱۱. مباحثى در علوم قرآن، ص ۱۷- ۲۴.
۱۲. صبحى صالح، مترجم: فشاركى؛ كلام ابن تيميه، از همان، ص ۳۷- ۳۸.
۱۳. ر. ك: دانشنامه قرآن، ج ۲، ص ۱۶۳۱.
۱۴. پژوهشى پيرامون آخرين كتاب الهى، ص ۱۶۸.
۱۵. علوم القرآن عند المفسرين به نقل از نهاوندى و ابن عاشور، ج ۱، ص ۴۳- ۴۷.
۱۶. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله آسانی قرآن (قرآن).
۱۷. مریم/سوره۱۹، آیه۹۷.    
۱۸. دخان/سوره۴۴، آیه۵۸.    
۱۹. قمر/سوره۵۴، آیه۱۷.    
۲۰. قمر/سوره۵۴، آیه۲۲.    
۲۱. قمر/سوره۵۴، آیه۳۲.    
۲۲. قمر/سوره۵۴، آیه۴۰.    
۲۳. رجوع شود به مقاله آیات الله (قرآن).
۲۴. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۲.    
۲۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۳.    
۲۶. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله احسن‌الحدیث (اسماء و صفات قرآن).
۲۷. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۲۸. زمر/سوره۳۹، آیه۵۵.    
۲۹. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله احسن‌القصص (اسماء و صفات قرآن).
۳۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۳.    
۳۱. انعام/سوره۶، آیه۱۱۵.    
۳۲. کهف/سوره۱۸، آیه۱.    
۳۳. کهف/سوره۱۸، آیه۲.    
۳۴. بیّنه/سوره۹۸، آیات۱-۳.    
۳۵. انعام/سوره۶، آیه۱۱۵.    
۳۶. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله برهان (اسماء و صفات قرآن).
۳۷. نساء/سوره۴، آیه۱۷۴.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۲۲۶.    
۳۹. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۳، ص ۲۱۶.    
۴۰. رجوع شود به مقاله بشارت‌های قرآن (قرآن).
۴۱. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۴۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۲.    
۴۳. نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
۴۴. نمل/سوره۲۷، آیه۲.    
۴۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۴۶. فصّلت/سوره۴۱، آیه۳.    
۴۷. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴.    
۴۸. رجوع شود به مقاله بصائر (قرآن).
۴۹. رجوع شود به مقاله بلاغ (قرآن).
۵۰. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله بیان (قرآن).
۵۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۳۸.    
۵۲. بقره/سوره۲، آیه۹۹.    
۵۳. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۱، ص ۳۳۴.    
۵۴. بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.    
۵۵. بقره/سوره۲، آیه۲۰۹.    
۵۶. بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.    
۵۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۸۶.    
۵۸. یونس/سوره۱۰، آیه۱۵.    
۵۹. مریم/سوره۱۹، آیه۷۳.    
۶۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۸۱۳.    
۶۱. حجّ/سوره۲۲، آیه۱۶.    
۶۲. حجّ/سوره۲۲، آیه۷۲.    
۶۳. نور/سوره۲۴، آیه۱.    
۶۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۴.    
۶۵. نور/سوره۲۴، آیه۴۶.    
۶۶. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۷.    
۶۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۹.    
۶۸. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۶۹. غافر/سوره۴۰، آیه۶۶.    
۷۰. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    
۷۱. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۲۵، ص ۳۶۳.    
۷۲. احقاف/سوره۴۶، آیه۷.    
۷۳. حدید/سوره۵۷، آیه۹.    
۷۴. مجادله/سوره۵۸، آیه۵.    
۷۵. صفّ/سوره۶۱، آیه۶.    
۷۶. طلاق/سوره۶۵، آیه۱۱.    
۷۷. رجوع شود به مقاله بینه (قرآن).
۷۸. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۷۹. رجوع شود به مقاله تذکره (اسماء و صفات قرآن).
۸۰. رجوع شود به مقاله تفصیل (قرآن).
۸۱. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۸۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۸۳. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله تنزیل.
۸۴. طه/سوره۲۰، آیه۴.    
۸۵. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۹۲.    
۸۶. یس/سوره۳۶، آیه۲.    
۸۷. یس/سوره۳۶، آیه۵.    
۸۸. زمر/سوره۳۹، آیه۱.    
۸۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲.    
۹۰. احقاف/سوره۴۶، آیه۲.    
۹۱. غافر/سوره۴۰، آیه۲.    
۹۲. فصّلت/سوره۴۱، آیه۲.    
۹۳. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۲.    
۹۴. واقعه/سوره۵۶، آیه۸۰.    
۹۵. حاقّه/سوره۶۹، آیه۴۳.    
۹۶. مزمّل/سوره۷۳، آیه۵.    
۹۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۳.    
۹۸. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۱، ص ۳۹۴.    
۹۹. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۲.    
۱۰۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۳.    
۱۰۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۵.    
۱۰۲. طبرسی، فضل بن حسن، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۳۴۸.    
۱۰۳. کهف/سوره۱۸، آیه۶.    
۱۰۴. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۲، ص ۷۰۴.    
۱۰۵. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۱۰۶. جاثیه/سوره۴۵، آیه۶.    
۱۰۷. طور/سوره۵۲، آیه۳۳.    
۱۰۸. طور/سوره۵۲، آیه۳۴.    
۱۰۹. نجم/سوره۵۳، آیه۵۹.    
۱۱۰. واقعه/سوره۵۶، آیه۸۰.    
۱۱۱. واقعه/سوره۵۶، آیه۸۱.    
۱۱۲. قلم/سوره۶۸، آیه۴۴.    
۱۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۵۱۰.    
۱۱۴. مرسلات/سوره۷۷، آیه۵۰.    
۱۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۶۳۶.    
۱۱۶. بقره/سوره۲، آیه۱۷۶.    
۱۱۷. بقره/سوره۲، آیه۲۵۲.    
۱۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۱۱۹. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۸.    
۱۲۰. نساء/سوره۴، آیه۱۰۵.    
۱۲۱. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۱۲۲. مائده/سوره۵، آیه۸۳.    
۱۲۳. مائده/سوره۵، آیه۸۴.    
۱۲۴. انعام/سوره۶، آیه۵.    
۱۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۴۲۶.    
۱۲۶. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۱۲۷. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰۸.    
۱۲۸. هود/سوره۱۱، آیه۱۷.    
۱۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۲۷.    
۱۳۰. رعد/سوره۱۳، آیه۱.    
۱۳۱. رعد/سوره۱۳، آیه۱۹.    
۱۳۲. قصص/سوره۲۸، آیه۴۸.    
۱۳۳. قصص/سوره۲۸، آیه۵۳.    
۱۳۴. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۶۸.    
۱۳۵. سجده/سوره۳۲، آیه۲.    
۱۳۶. سجده/سوره۳۲، آیه۳.    
۱۳۷. سبأ/سوره۳۴، آیه۶.    
۱۳۸. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۱.    
۱۳۹. زمر/سوره۳۹، آیه۱.    
۱۴۰. زمر/سوره۳۹، آیه۲.    
۱۴۱. زمر/سوره۳۹، آیه۴۱.    
۱۴۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۷.    
۱۴۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۹.    
۱۴۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۰.    
۱۴۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۶.    
۱۴۶. احقاف/سوره۴۶، آیه۷.    
۱۴۷. محمّد/سوره۴۷، آیه۲.    
۱۴۸. ق/سوره۵۰، آیه۱.    
۱۴۹. ق/سوره۵۰، آیه۵.    
۱۵۰. حدید/سوره۵۷، آیه۱۶.    
۱۵۱. ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱.    
۱۵۲. واقعه/سوره۵۶، آیه۹۵.    
۱۵۳. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج ۸، ص ۴۴.    
۱۵۴. حاقّه/سوره۶۹، آیه۵۱.    
۱۵۵. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۱۵۶. بقره/سوره۲، آیه۱۲۹.    
۱۵۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۴۶۷.    
۱۵۸. بقره/سوره۲، آیه۱۵۱.    
۱۵۹. بقره/سوره۲، آیه۲۳۱.    
۱۶۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۱۶۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۴.    
۱۶۲. نساء/سوره۴، آیه۱۱۳.    
۱۶۳. یونس/سوره۱۰، آیه۱.    
۱۶۴. هود/سوره۱۱، آیه۱.    
۱۶۵. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۱۶۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۵.    
۱۶۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۶۰۵.    
۱۶۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۶۹. لقمان/سوره۳۱، آیه۲.    
۱۷۰. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۴.    
۱۷۱. قمر/سوره۵۴، آیه۵.    
۱۷۲. جمعه/سوره۶۲، آیه۲.    
۱۷۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۱۷۴. یونس/سوره۱۰، آیه۱.    
۱۷۵. هود/سوره۱۱، آیه۱.    
۱۷۶. لقمان/سوره۳۱، آیه۲.    
۱۷۷. یس/سوره۳۶، آیه۲.    
۱۷۸. زخرف/سوره۴۳، آیه۲.    
۱۷۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۴.    
۱۸۰. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله خیر بودن قرآن (قرآن).
۱۸۱. نحل/سوره۱۶، آیه۳۰.    
۱۸۲. یونس/سوره۱۰، آیه۵۷.    
۱۸۳. یونس/سوره۱۰، آیه۵۸.    
۱۸۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص ۱۷۷.    
۱۸۵. اعراف/سوره۷، آیه۶۳.    
۱۸۶. اعراف/سوره۷، آیه۶۹.    
۱۸۷. حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۱۸۸. حجر/سوره۱۵، آیه۹.    
۱۸۹. نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۱۹۰. طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
۱۹۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۲.    
۱۹۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰.    
۱۹۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۴.    
۱۹۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۲۷۳.    
۱۹۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۲.    
۱۹۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۲۹۰.    
۱۹۷. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۰.    
۱۹۸. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۵.    
۱۹۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۳۲۹.    
۲۰۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۱.    
۲۰۱. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۵، ص ۴۷.    
۲۰۲. یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۲۰۳. یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۲۰۴. ص/سوره۳۸، آیه۱.    
۲۰۵. ص/سوره۳۸، آیه۸.    
۲۰۶. ص/سوره۳۸، آیه۸۷.    
۲۰۷. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۲۰۸. زخرف/سوره۴۳، آیه۵.    
۲۰۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۴۴.    
۲۱۰. قمر/سوره۵۴، آیه۱۷.    
۲۱۱. قمر/سوره۵۴، آیه۲۲.    
۲۱۲. قمر/سوره۵۴، آیه۴۰.    
۲۱۳. قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
۲۱۴. قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
۲۱۵. قلم/سوره۶۸، آیه۵۲.    
۲۱۶. عبس/سوره۸۰، آیه۱۱.    
۲۱۷. تکویر/سوره۸۱، آیه۲۷.    
۲۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۲۱۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۶.    
۲۲۰. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۲۵۲.    
۲۲۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۰.    
۲۲۲. انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
۲۲۳. اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۲۲۴. هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۲۲۵. رجوع شود به مقاله رحمت (اسماءوصفات قرآن).
۲۲۶. شوری/سوره۴۲، آیه۵۲.    
۲۲۷. برای توضیح بیشتر رجوع کنید به مقاله زبور (اسماءوصفات قرآن).
۲۲۸. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۵.    
۲۲۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۳۲۹.    
۲۳۰. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۱۷، ص ۱۵۳.    
۲۳۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۶.    
۲۳۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۳۴۹.    
۲۳۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۱.    
۲۳۴. یونس/سوره۱۰، آیه۵۷.    
۲۳۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۲.    
۲۳۶. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۴.    
۲۳۷. برای توضیح بیشتررجوع شود به مقاله صحف.
۲۳۸. بیّنه/سوره۹۸، آیه۱.    
۲۳۹. بیّنه/سوره۹۸، آیه۲.    
۲۴۰. عبس/سوره۸۰، آیه۱۱.    
۲۴۱. عبس/سوره۸۰، آیه۱۳.    
۲۴۲. عبس/سوره۸۰، آیه۱۱.    
۲۴۳. عبس/سوره۸۰، آیه۱۳.    
۲۴۴. عبس/سوره۸۰، آیه۱۴.    
۲۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۶۶۵.    
۲۴۶. انعام/سوره۶، آیه۱۱۵.    
۲۴۷. زمر/سوره۳۹، آیه۳۱.    
۲۴۸. زمر/سوره۳۹، آیه۳۳.    
۲۴۹. انعام/سوره۶، آیه۱۱۵.    
۲۵۰. انعام/سوره۶، آیه۱۵۳.    
۲۵۱. طوسی، فضل بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۳۲۰.    
۲۵۲. جنّ/سوره۷۲، آیه۱.    
۲۵۳. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۶۲۳.    
۲۵۴. انعام/سوره۶، آیه۱۱۵.    
۲۵۵. مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    
۲۵۶. مرسلات/سوره۷۷، آیه۶.    
۲۵۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص ۱۴۶-۱۴۷.    
۲۵۸. برای توضیح بیشتررجوع شود به مقاله زبان قرآن (قرآن).
۲۵۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۱.    
۲۶۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۲.    
۲۶۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۲۶۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۳.    
۲۶۳. مریم/سوره۱۹، آیه۹۷.    
۲۶۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۳.    
۲۶۵. شعراء/سوره۲۶، آیات۱۹۲-۱۹۵.    
۲۶۶. زمر/سوره۳۹، آیه۲۸.    
۲۶۷. فصّلت/سوره۴۱، آیه۳.    
۲۶۸. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۴.    
۲۶۹. شوری/سوره۴۲، آیه۷.    
۲۷۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۳.    
۲۷۱. دخان/سوره۴۴، آیه۵۸.    
۲۷۲. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۲۷۳. یوسف/سوره۱۲، آیه۲.    
۲۷۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۳.    
۲۷۵. بقره/سوره۲، آیه۲۵۶.    
۲۷۶. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج ۲، ص ۲۲-۲۳.    
۲۷۷. لقمان/سوره۳۱، آیه۲۲.    
۲۷۸. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۲۷۹. بقره/سوره۲، آیه۲.    
۲۸۰. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۱، ص ۱۷۴.    
۲۸۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۱.    
۲۸۲. رعد/سوره۱۳، آیه۱.    
۲۸۳. حجر/سوره۱۵، آیه۱.    
۲۸۴. حجر/سوره۱۵، آیه۸۷.    
۲۸۵. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۲۸۶. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۲۸۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۴۲۲.    
۲۸۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۶۱.    
۲۸۹. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج ۲، ص ۲۳۱    .
۲۹۰. یونس/سوره۱۰، آیه۹۳.    
۲۹۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۲۹۲. نساء/سوره۴، آیه۱۱۳.    
۲۹۳. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۲۹۴. هود/سوره۱۱، آیه۱.    
۲۹۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۱۳۹.    
۲۹۶. هود/سوره۱۱، آیه۱۳.    
۲۹۷. هود/سوره۱۱، آیه۱۴.    
۲۹۸. نمل/سوره۲۷، آیه۶.    
۲۹۹. غافر/سوره۴۰، آیه۲.    
۳۰۰. الرّحمن/سوره۵۵، آیه۱.    
۳۰۱. الرّحمن/سوره۵۵، آیه۲.    
۳۰۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۳.    
۳۰۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۴.    
۳۰۴. بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.    
۳۰۵. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۳۰۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۴.    
۳۰۷. فرقان/سوره۲۵، آیه۱.    
۳۰۸. مرسلات/سوره۷۷، آیه۴.    
۳۰۹. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۲۲۴.    
۳۱۰. طارق/سوره۸۶، آیه۱۳.    
۳۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۷۱۶.    
۳۱۲. بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.    
۳۱۳. نساء/سوره۴، آیه۸۲.    
۳۱۴. مائده/سوره۵، آیه۱۰۱.    
۳۱۵. انعام/سوره۶، آیه۱۹.    
۳۱۶. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۴.    
۳۱۷. توبه/سوره۹، آیه۱۱۱.    
۳۱۸. یونس/سوره۱۰، آیه۱۵.    
۳۱۹. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۳۲۰. یونس/سوره۱۰، آیه۶۱.    
۳۲۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۲.    
۳۲۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۳.    
۳۲۳. رعد/سوره۱۳، آیه۳۱.    
۳۲۴. حجر/سوره۱۵، آیه۱.    
۳۲۵. حجر/سوره۱۵، آیه۸۷.    
۳۲۶. حجر/سوره۱۵، آیه۹۱.    
۳۲۷. نحل/سوره۱۶، آیه۹۸.    
۳۲۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۹.    
۳۲۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۱.    
۳۳۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۵.    
۳۳۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۴۶.    
۳۳۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۰.    
۳۳۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۸.    
۳۳۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۲.    
۳۳۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۸.    
۳۳۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۹.    
۳۳۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۰۶.    
۳۳۸. کهف/سوره۱۸، آیه۵۴.    
۳۳۹. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۳۴۰. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۳.    
۳۴۱. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۴.    
۳۴۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۰.    
۳۴۳. فرقان/سوره۲۵، آیه۳۲.    
۳۴۴. نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
۳۴۵. نمل/سوره۲۷، آیه۶.    
۳۴۶. نمل/سوره۲۷، آیه۷۶.    
۳۴۷. نمل/سوره۲۷، آیه۹۲.    
۳۴۸. قصص/سوره۲۸، آیه۸۵.    
۳۴۹. روم/سوره۳۰، آیه۵۸.    
۳۵۰. سبأ/سوره۳۴، آیه۳۱.    
۳۵۱. یس/سوره۳۶، آیه۲.    
۳۵۲. یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۳۵۳. ص/سوره۳۸، آیه۱.    
۳۵۴. زمر/سوره۳۹، آیه۲۷.    
۳۵۵. زمر/سوره۳۹، آیه۲۸.    
۳۵۶. فصّلت/سوره۴۱، آیه۳.    
۳۵۷. فصّلت/سوره۴۱، آیه۲۶.    
۳۵۸. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۴.    
۳۵۹. شوری/سوره۴۲، آیه۷.    
۳۶۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۳.    
۳۶۱. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۱.    
۳۶۲. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۹.    
۳۶۳. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۴.    
۳۶۴. ق/سوره۵۰، آیه۱.    
۳۶۵. ق/سوره۵۰، آیه۴۵.    
۳۶۶. قمر/سوره۵۴، آیه۱۷.    
۳۶۷. قمر/سوره۵۴، آیه۲۲.    
۳۶۸. قمر/سوره۵۴، آیه۳۲.    
۳۶۹. قمر/سوره۵۴، آیه۴۰.    
۳۷۰. الرّحمن/سوره۵۵، آیه۱.    
۳۷۱. واقعه/سوره۵۶، آیه۷۷.    
۳۷۲. حشر/سوره۵۹، آیه۲۱.    
۳۷۳. جنّ/سوره۷۲، آیه۱.    
۳۷۴. مزمّل/سوره۷۳، آیه۴.    
۳۷۵. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۳۷۶. قیامة/سوره۷۵، آیه۱۷.    
۳۷۷. قیامة/سوره۷۵، آیه۱۸.    
۳۷۸. انسان/سوره۷۶، آیه۲۳.    
۳۷۹. انشقاق/سوره۸۴، آیه۲۱.    
۳۸۰. بروج/سوره۸۵، آیه۲۱.    
۳۸۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۸.    
۳۸۲. البلاغ فى تفسير القرآن بالقرآن، ج ۱، ص ۳۴۶.
۳۸۳. كشف الاسرار، ج ۶، ص ۴۵۳.
۳۸۴. قصص/سوره۲۸، آیه۵۱.    
۳۸۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۶، ص ۵۴.    
۳۸۶. زمر/سوره۳۹، آیه۱۸.    
۳۸۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۷.    
۳۸۸. لباب التأويل، ج ۴، ص ۵۴.
۳۸۹. حاقّه/سوره۶۹، آیه۴۰.    
۳۹۰. مزمّل/سوره۷۳، آیه۵.    
۳۹۱. تکویر/سوره۸۱، آیه۱۹.    
۳۹۲. طارق/سوره۸۶، آیه۱۳.    
۳۹۳. کهف/سوره۱۸، آیه۱.    
۳۹۴. کهف/سوره۱۸، آیه۲.    
۳۹۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۳، ص ۲۳۸.    
۳۹۶. بیّنه/سوره۹۸، آیات۱-۳.    
۳۹۷. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۳۰، ص ۴۷۷.    
۳۹۸. بقره/سوره۲، آیه۲.    
۳۹۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۱۸.    
۴۰۰. بقره/سوره۲، آیه۸۹.    
۴۰۱. بقره/سوره۲، آیه۱۲۹.    
۴۰۲. بقره/سوره۲، آیه۱۵۱.    
۴۰۳. بقره/سوره۲، آیه۱۵۹.    
۴۰۴. بقره/سوره۲، آیه۱۷۶.    
۴۰۵. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۴۰۶. بقره/سوره۲، آیه۲۳۱.    
۴۰۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۴۰۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۷.    
۴۰۹. آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۳.    
۴۱۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۱۹.    
۴۱۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۴.    
۴۱۲. نساء/سوره۴، آیه۲۴.    
۴۱۳. نساء/سوره۴، آیه۱۰۵.    
۴۱۴. نساء/سوره۴، آیه۱۱۳.    
۴۱۵. نساء/سوره۴، آیه۱۲۷.    
۴۱۶. نساء/سوره۴، آیه۱۳۶.    
۴۱۷. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۴۱۸. مائده/سوره۵، آیه۱۵.    
۴۱۹. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۴۲۰. انعام/سوره۶، آیه۹۲.    
۴۲۱. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۴۲۲. انعام/سوره۶، آیه۱۵۵.    
۴۲۳. انعام/سوره۶، آیه۱۵۶.    
۴۲۴. انعام/سوره۶، آیه۱۵۷.    
۴۲۵. اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۴۲۶. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۴۲۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۹۶.    
۴۲۸. انفال/سوره۸، آیه۷۵.    
۴۲۹. یونس/سوره۱۰، آیه۱.    
۴۳۰. هود/سوره۱۱، آیه۱.    
۴۳۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۱.    
۴۳۲. رعد/سوره۱۳، آیه۱.    
۴۳۳. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱.    
۴۳۴. حجر/سوره۱۵، آیه۱.    
۴۳۵. نحل/سوره۱۶، آیه۶۴.    
۴۳۶. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۴۳۷. کهف/سوره۱۸، آیه۱.    
۴۳۸. مریم/سوره۱۹، آیه۱۶.    
۴۳۹. مریم/سوره۱۹، آیه۴۱.    
۴۴۰. مریم/سوره۱۹، آیه۵۱.    
۴۴۱. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۴۴۲. مریم/سوره۱۹، آیه۵۶.    
۴۴۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰.    
۴۴۴. شعراء/سوره۲۶، آیه۲.    
۴۴۵. نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
۴۴۶. قصص/سوره۲۸، آیه۲.    
۴۴۷. قصص/سوره۲۸، آیه۸۶.    
۴۴۸. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۵.    
۴۴۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۷.    
۴۵۰. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۸.    
۴۵۱. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱.    
۴۵۲. لقمان/سوره۳۱، آیه۲.    
۴۵۳. سجده/سوره۳۲، آیه۲.    
۴۵۴. احزاب/سوره۳۳، آیه۶.    
۴۵۵. ص/سوره۳۸، آیه۲۹.    
۴۵۶. زمر/سوره۳۹، آیه۱.    
۴۵۷. زمر/سوره۳۹، آیه۲.    
۴۵۸. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۴۵۹. زمر/سوره۳۹، آیه۴۱.    
۴۶۰. غافر/سوره۴۰، آیه۲.    
۴۶۱. غافر/سوره۴۰، آیه۲.    
۴۶۲. فصّلت/سوره۴۱، آیه۳.    
۴۶۳. فصّلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۴۶۴. شوری/سوره۴۲، آیه۱۷.    
۴۶۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۲.    
۴۶۶. دخان/سوره۴۴، آیه۲.    
۴۶۷. جاثیه/سوره۴۵، آیه۷.    
۴۶۸. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۹.    
۴۶۹. احقاف/سوره۴۶، آیه۲.    
۴۷۰. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۴۷۱. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۰.    
۴۷۲. واقعه/سوره۵۶، آیه۷۸.    
۴۷۳. جمعه/سوره۶۲، آیه۲.    
۴۷۴. کهف/سوره۱۸، آیه۲۷.    
۴۷۵. بقره/سوره۲، آیه۸۹.    
۴۷۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۷۷.    
۴۷۷. توبه/سوره۹، آیه۶.    
۴۷۸. فتح/سوره۴۸، آیه۱۵.    
۴۷۹. کهف/سوره۱۸، آیه۲۷.    
۴۸۰. کوثر/سوره۱۰۸، آیه۱.    
۴۸۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۸۳۶.    
۴۸۲. انعام/سوره۶، آیه۹۲.    
۴۸۳. انعام/سوره۶، آیه۱۵۵.    
۴۸۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۰.    
۴۸۵. ص/سوره۳۸، آیه۲۹.    
۴۸۶. نساء/سوره۴، آیه۱۷۴.    
۴۸۷. مائده/سوره۵، آیه۱۵.    
۴۸۸. یوسف/سوره۱۲، آیه۱.    
۴۸۹. حجر/سوره۱۵، آیه۱.    
۴۹۰. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۳.    
۴۹۱. شعراء/سوره۲۶، آیه۲.    
۴۹۲. شعراء/سوره۲۶، آیات۱۹۲-۱۹۵.    
۴۹۳. نمل/سوره۲۷، آیه۱.    
۴۹۴. قصص/سوره۲۸، آیه۲.    
۴۹۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۲.    
۴۹۶. زخرف/سوره۴۳، آیه۳.    
۴۹۷. دخان/سوره۴۴، آیه۲.    
۴۹۸. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۴۹۹. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله سبع مثانی (قرآن).
۵۰۰. حجر/سوره۱۵، آیه۸۷.    
۵۰۱. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۷، ح ۹۸.    
۵۰۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۵۳۰.    
۵۰۳. زمر/سوره۳۹، آیه۲۳.    
۵۰۴. ق/سوره۵۰، آیه۱.    
۵۰۵. بروج/سوره۸۵، آیه۲۱.    
۵۰۶. بقره/سوره۲، آیه۸۹.    
۵۰۷. بقره/سوره۲، آیه۹۱.    
۵۰۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۵۰۹. نساء/سوره۴، آیه۴۷.    
۵۱۰. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۵۱۱. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۵۱۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۵۱۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۱.    
۵۱۴. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۵۱۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۰.    
۵۱۶. بقره/سوره۲، آیه۸۹.    
۵۱۷. بقره/سوره۲، آیه۹۱.    
۵۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۵۱۹. نساء/سوره۴، آیه۴۷.    
۵۲۰. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۵۲۱. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۵۲۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۵۲۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۱.    
۵۲۴. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۵۲۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۰.    
۵۲۶. بقره/سوره۲، آیه۸۹.    
۵۲۷. بقره/سوره۲، آیه۹۱.    
۵۲۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۳.    
۵۲۹. نساء/سوره۴، آیه۴۷.    
۵۳۰. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۵۳۱. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۵۳۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۵۳۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۱.    
۵۳۴. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۲.    
۵۳۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۳۰.    
۵۳۶. عبس/سوره۸۰، آیه۱۱.    
۵۳۷. عبس/سوره۸۰، آیه۱۳.    
۵۳۸. عبس/سوره۸۰، آیه۱۴.    
۵۳۹. بیّنه/سوره۹۸، آیه۱.    
۵۴۰. بیّنه/سوره۹۸، آیه۲.    
۵۴۱. برای توضیح بیشتر رجوع شود به مقاله کیفیت نزول قرآن (قرآن).
۵۴۲. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۵۴۳. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۵۴۴. یونس/سوره۱۰، آیه۳۷.    
۵۴۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۵۴۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹۳.    
۵۴۷. بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۲، ص ۵۵.    
۵۴۸. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۵۴۹. بقره/سوره۲، آیه۲۳۱.    
۵۵۰. بقره/سوره۲، آیه۲۷۵.    
۵۵۱. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۳۶۱.    
۵۵۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۳۸.    
۵۵۳. مائده/سوره۵، آیه۴۶.    
۵۵۴. یونس/سوره۱۰، آیه۵۷.    
۵۵۵. هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۵۵۶. نور/سوره۲۴، آیه۳۴.    
۵۵۷. زمر/سوره۳۹، آیه۲۷.    
۵۵۸. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۵۵۹. شوری/سوره۴۲، آیه۱۷.    
۵۶۰. شوری/سوره۴۲، آیه۱۷.    
۵۶۱. ص/سوره۳۸، آیه۶۷.    
۵۶۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۵۷۹.    
۵۶۳. نبأ/سوره۷۸، آیه۲.    
۵۶۴. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۲۳۸.    
۵۶۵. نجم/سوره۵۳، آیه۱.    
۵۶۶. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۴۱۷.    
۵۶۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۴۲۰.    
۵۶۸. مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    
۵۶۹. مرسلات/سوره۷۷، آیه۶.    
۵۷۰. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص ۱۴۶-۱۴۷.    
۵۷۱. فصّلت/سوره۴۱، آیات۲-۴.    
۵۷۲. نجم/سوره۵۳، آیه۵۶.    
۵۷۳. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۴۴۰.    
۵۷۴. ضحی/سوره۹۳، آیه۱۱.    
۵۷۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۷۶۸.    
۵۷۶. رجوع شود به مقاله نور (اسماءوصفات قرآن).
۵۷۷. انعام/سوره۶، آیه۱۹.    
۵۷۸. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۳.    
۵۷۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۳.    
۵۸۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۵۸۱. کهف/سوره۱۸، آیه۲۷.    
۵۸۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۵.    
۵۸۳. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۵.    
۵۸۴. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۱.    
۵۸۵. شوری/سوره۴۲، آیه۷.    
۵۸۶. شوری/سوره۴۲، آیه۵۲.    
۵۸۷. زخرف/سوره۴۳، آیه۴۳.    
۵۸۸. نجم/سوره۵۳، آیه۴.    
۵۸۹. جنّ/سوره۷۲، آیه۱.    
۵۹۰. بقره/سوره۲، آیه۲.    
۵۹۱. انعام/سوره۶، آیه۱۵۵.    
۵۹۲. انعام/سوره۶، آیه۱۵۷.    
۵۹۳. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۵۹۴. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۳.    
۵۹۵. یونس/سوره۱۰، آیه۵۷.    
۵۹۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۵۹۷. نحل/سوره۱۶، آیه۶۴.    
۵۹۸. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۵۹۹. نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۲.    
۶۰۰. لقمان/سوره۳۱، آیه۲.    
۶۰۱. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۶۰۲. جنّ/سوره۷۲، آیه۱.    
۶۰۳. جنّ/سوره۷۲، آیه۱۳.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۶۷، برگرفته از مقاله «اسماء و صفات قرآن».    


رده‌های این صفحه : قرآن | موضوعات قرآنی | نام های قرآن




جعبه ابزار