نَصَرَکُمُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَصَرَکُمُ:(لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ) «نَصَرَکُمُ» از مادّۀ «
نصر» به معنى «
يارى كردن» است و هرگاه با «على»
متعدی شود به معنى «
يارى دادن» است.
به موردی از کاربرد «نَصَرَکُمُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ في مَواطِنَ كَثيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَ ضاقَتْ عَلَيْكُمُ الأَرْضُ بِما رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرينَ) «
خداوند شما را در مواضع بسيارى
يارى كرد و بر
دشمن پيروز شديد)؛ و در روز
حنین نيز
يارى نمود)؛ در آن هنگام كه فزونى جمعيّتتان شما را مغرور ساخت، ولى اين فزونى جمعيّت مشكلى را از شما حل نكرد و زمين با همه وسعتش بر شما تنگ شد؛ سپس پشت به دشمن كرده، فرار نموديد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ في مَواطِنَ كَثيرَةٍ) در اين جمله مواطنى كه خداوند
لشکر اسلام را
نصرت داده،
ذکر مى‌كند.
و از سياق كلام برمى‌آيد كه منظور از اين چند موطن، مواطن جنگى است، از قبيل
بدر،
احد،
خندق،
خیبر و امثال آن.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
اين ماده (نصر) بنا به گفتۀ
تبیین اللغات، در اصل به معنى «روآوردن نيكى و دوام يافتن آن» است به همين مناسبت به ياران «نصر» گفته مى‌شود.
در آيه ۷
سوره محمد (ص) مى‌خوانيم:
(إِنْ تَنْصُروا اَللّٰهَ يَنْصُرْكُمْ) «اگر خدا را
يارى كنيد شما را
يارى مى‌كند.»
تعبير به
يارى كردن خدا بوضوح به معنى
يارى كردن آيين او و
پیامبر او و
شریعت اوست و لذا در بعضى ديگر از آيات قرآن،
يارى كردن خدا و رسولش در كنار يک‌ديگر قرار داده شده است.
در
سوره حشر، آيه ۸ مى‌خوانيم:
(وَ يَنْصُرونَ اَللّٰهَ وَ رَسولَهُ أولئِكَ هُمُ اَلصّادِقونَ) «خدا و
رسول او را
يارى مى‌كنند، اينان به
حقیقت راستگويانند.»
با اين‌كه
قدرت خداوند بى‌پايان است و قدرت مخلوقات در برابر او بسيار ناچيز، ولى باز تعبير به
يارى كردن خداوند مى‌كند تا اهميّت مسألۀ
جهاد و
دفاع از آيين
حق را روشن سازد و تعبيرى از اين باعظمت‌تر براى اين موضوع پيدا نمى‌شود.
در آيه ۵۱
سوره مؤمن، خداوند، رسولان خود و كسانى را كه ايمان آورده‌اند وعدۀ
يارى و نصرت داده است:
(إِنّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ اَلَّذينَ آمَنوا) «ما به‌طور مسلم رسولان خود و كسانى را كه ايمان آورده‌اند...
يارى مى‌دهيم.»
در اين آيه، حمايت بيدريغ خداوند، مؤكد به انواع تأكيد و بدون
قید و
شرط به عنوان يک
قانون کلی، از پيامبران و مؤمنان در دنيا و
آخرت مطرح شده است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نصرکم»، ج۴، ص ۴۵۸.
