• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَغْب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَغْب (به فتح راء و سکون غین) از واژگان قرآن کریم به معناى وسعت است.
رَغْب اگر با «فى» و «الى» باشد معناى دوست داشتن، مايل بودن و حریص بودن می‌دهد.
اگر با «عن» باشد معناى اعراض و كناره‌گيرى می‌دهد.
مشتقات رَغْب که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
راغِبُونَ‌ (به کسر غین) به معنای طلبیدن،
فَارْغَبْ‌ (به فتح فاء، غین و سکون راء) به معنای توجه کن،
يَرْغَبُ‌ عَنْ (به فتح یاء، غین و سکون راء) به معنای اعراض و روی گردانی،
راغِبٌ‌ ... عَنْ (به کسر غین) به معنای اعراض و روی گردانی،
رَغَباً (به فتح راء و غین) به معنای بیم آمده است.


رَغْب اصل رغبت به معنى وسعت است.
گويند «رَغِبَ‌ الشَّيْ‌ءُ: اتَّسَعَ»
رغب اگر با «فى» و «الى» باشد معناى دوست داشتن، مايل بودن و حریص بودن می‌دهد.
اگر با «عن» باشد معنى اعراض، كناره‌گيرى و بى‌اعتنایى می‌دهد.
جوهری رغب (مثل فرس) را رغبت گفته است.
طبرسی فرموده: براى رغبت در ثواب و خوف از عذاب ما را می‌خواندند.
در قاموس و اقرب به معنى ابتهال آمده است.


به مواردی از رَغَب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - راغِبُونَ‌ (آیه ۵۹ سوره توبه)

مثل‌ (إِنَّا إِلَى اللَّهِ‌ راغِبُونَ‌)
(و ما تنها رضاى خدا را مى‌طلبيم براى آن‌ها بهتر بود)

۲.۲ - فَارْغَبْ‌ (آیه ۸-۷ سوره شرح)

(فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلى‌ رَبِّكَ‌ فَارْغَبْ‌)
(پس هنگامى كه از مهمّى فارغ مى‌شوى به مهمّ ديگرى پرداز، و به سوى پروردگارت توجّه كن.)

۲.۳ - يَرْغَبُ‌ (آیه ۱۳۰ سوره بقره)

(وَ مَنْ‌ يَرْغَبُ‌ عَنْ مِلَّةِ إِبْراهِيمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ)
(جز افراد سفيه و نادان، چه كسى از آیین ابراهیم، كه آيين پاكى و يگانه‌پرستى است روى‌گردان خواهد شد؟!)
در این آیه به معناى اعراض و بى اعتنایى است.


۲.۴ - راغِبٌ‌ (آیه ۴۶ سوره مریم)

(قالَ أَ راغِبٌ‌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِي يا إِبْراهِيمُ)
(گفت: «اى ابراهيم! آيا تو از معبودهاى من روى‌گردانى؟!)
در این آیه به معناى اعراض و بى اعتنایى است.


۲.۵ - رَغَباً (آیه ۹۰ سوره انبیاء)

(وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً)
(و از روى بيم و اميد ما را مى‌خواندند)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۰۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۵۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۷۱.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۵۸.    
۵. جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۱، ص۱۳۷.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیرمجمع البیان، ج۷، ص۹۷.    
۷. فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ص۹۰.    
۸. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۴۰۰.    
۹. توبه/سوره۹، آیه۵۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۹۶.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۴۱۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۱۰.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۲۸.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۷۳.    
۱۵. شرح/سوره۹۴، آیات۸ - ۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۹۶.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۳۴.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۱۶.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۱۶۱.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۹۱.    
۲۱. بقره/سوره۲، آیه۱۳۰.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۰.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۴۵۲.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۳۰۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۶۴.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۳۹۶.    
۲۷. مریم/سوره۱۹، آیه۴۶.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۸.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۷۷.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۵۹.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۷۴.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۲۶.    
۳۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۰.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۲۹.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۴۶.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۱۶.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۵۹.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۱۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رغب»، ج۳، ص۱۰۷.    






جعبه ابزار