آب لوله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آب لوله به آبی که در
لوله‌های آب جریان دارد اطلاق می‌شود و از آن به مناسبت در باب
طهارت سخن گفته شده است.
آب یا مطلق است یا مضاف.
آب مضاف: مانند فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار و مانند آبی که با چیز دیگری ممزوج شود، به طوری‌که به آن آب گفته نشود مثل آب شکر (شربت) و آب نمک.
بنابراین
آب مطلق آبی است که فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار نبوده و یا
ممزوج با چیز دیگر به طوری نشده باشد که به آن آب (بدون قید) گفته نشود.
امام خمینی (قدّس‌سرّه) در
تحریرالوسیله در بیان اقسام آب مطلق می‌نویسند: «المطلق اقسام: الجاری، و النابع بغیر جریان، و البئر، و المطر، و الواقف، و یقال له: الراکد.»
یعنی آب مطلق بر چند قسم است:
آب جاری و آبی که (از زمین) می‌جوشد ولی جریان ندارد و
آب چاه و
آب باران و آب ایستاده، که به آن «
راکد» می‌گویند. به این بیان،
آب کر و
آب قلیل قسیم یکدیگر در نظر گرفته شده و از آن دو با تعبیر واقف و راکد یاد شده است.
آب راکد یا واقف، آبی است که قسیم آب جاری،
آب چشمه، آب چاه و آب باران است و به بیان تحریرالوسیله که گذشت، شامل آب کر و قلیل است. آب راکد (آب مطلق که آب جاری، چشمه، چاه و باران نیست) اگر اندازه آن کمتر از حد معین (حد کر) باشد به آن آب قلیل گفته می‌شود و اگر به حد کر و بیشتر از آن باشد آب کر گفته می‌شود.
و اندازه کر از لحاظ
وزن و بر حسب کیلوگرم بنابر اقرب ۳۷۷ کیلو و ۴۱۹ گرم و به
مساحت (گنجایش) چهل سه وجب است و یک‌هشتم وجب کم (چهل و دو وجب و هفت‌هشتم وجب) است بنابر
احوط بلکه خالی از قوت نیست.
آب کثیر مطلق (آب جاری، آب چشمه، آب چاه، آب باران و آب کر) به ملاقات نجاست،
نجس نمی‌شود، مگر آن که
رنگ،
بو یا
مزه آن به واسطه نجاست، تغییر کند. البته این در صورتی است که این تغییرات به واسطه ملاقات با نجس باشد نه
مجاورت با آن، پس «اگر در اثر مجاورت با نجاست تغییر کند نجس نمی‌شود، مانند آن‌که آب مطلق در اثر نزدیک بودن با
مردار بوی آن را بگیرد. البته اگر مردار خارج آب بیفتد و قسمتی از آن داخل آب قرار بگیرد و آب به واسطه مجموع آن تغییر نماید نجس می‌شود.»
و «معیار (نجس شدن) این است که آب با اوصاف نجاست تغییر کند نه با اوصاف متنجس، پس اگر آب کر یا جاری و مانند آن‌ها به وسیله
بقّم (بَ ق قَ م - چوبی باشد سرخ که رنگرزان بدان چیزها رنگ کنند)
متنجس قرمز گردد نجس نمی‌شود.»
همچنین «معیار، تغییر یکی از اوصاف سه‌گانه آب به سبب نجاست است، اگر چه تغییر آن از سنخ اوصاف نجاست نباشد، پس اگر آب با ریختن
خون در آن، زرد شود نجس می‌شود.»
آب
لوله به
آب جاری در
لوله گفته می‌شود.
آب
لوله در صورت اتصال به منبعى که به اندازه کر است،
حکم آب کر را دارد و به ملاقات با نجاست، نجس نمى‌شود.
به نظر امام خمینی آب شیرهای خانه «حکم آب جاری دارد.»
و «آب
لوله‌های حمام که از شیرها و دوش‌ها می‌ریزد، اگر متصل به کر باشد، مثل آب جاری است و آب
لوله‌های عمارات اگر متصل به کر باشد در حکم آب کر است.»
این‌که چرا ایشان بین آبی که از شیرها و دوش‌های حمّام می‌ریزد و آبی که در شیرهای منازل است فرق گذاشته‌اند و اوّلی را به حکم جاری دانسته‌اند و دومی را در حکم آب کرّ، مورد سؤال قرار گرفته و پاسخ فرموده‌اند: «فرقی بین دو مساله نیست و در هر دو مورد، حکم آب کثیر مترتّب است.»
و «دلیل مساله، روایات اهل بیت و ادله فقهیه است.»
اگر پس از
علم به اتصال آب
لوله به منبع، در بقاى اتصال آن
شک شود، حکم صورت اتصال بر آن مترتب است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۱۰۷. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
