• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یَوْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یَوْم (به فتح یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، از طلوع فجر تا غروب آفتاب و نیز مدتی از زمان و وقت را گویند.
این لفظ به این دو معنی به‌طور مفصل در نهج‌البلاغه به کار رفته است.



یَوْم از طلوع فجر تا غروب آفتاب و نیز مدتی از زمان و وقت را گویند.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - يَوْمَانِ - حکمت ۳۸۶ (موعظه)

امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«وَ الدَّهْرُ يَوْمانِ: يَوْمٌ لَكَ، وَ يَوْمٌ عَلَيْكَ; فَإذا كانَ لَكَ فَلا تَبْطَرْ، وَ إِذا كانَ عَلَيْكَ فَاصْبِرْ.»
«دنیا دو روز است: روزى به سود توست و روزى به زیان تو، آن روز كه به سود توست به خوشگذرانى و غرور مپرداز، و زمانى كه به زيان تو بود شکیبا باش.»

۲.۲ - يَوْمانِ - نامه ۷۲ (روزگار دنیا)

امام علی (علیه‌السلام) به عبدالله بن عباس می‌نویسد:
«الدَّهْرَ يَوْمانِ: يَوْمٌ لَكَ وَ يَوْمٌ عَلَيْكَ، وَ أَنَّ الدُّنْيا دارُ دُوَل فَما كانَ مِنْها لَكَ أَتاكَ عَلَى ضَعْفِكَ، وَ ما كانَ مِنْها عَلَيْكَ لَمْ تَدْفَعْهُ بقُوَّتِكَ.»
«دنیا دو روز است: روزى به سود تو و روزى به زيانت، دنيا خانه متغيّر و پرتحوّلى است. آن‌چه از منافع قسمت توست به سراغ تو مى‌آيد، هرچند ضعیف باشى و آن‌چه هم بر زيان توست گريبانت را مى‌گيرد هرچند قوى باشى و قدرت دفع آن را نخواهى داشت!.»

۲.۳ - يَوْم - حکمت ۴۱۸ (روز عید)

آن حضرت در بیانی فرموده:
«وَ كُلُّ يَوْم لا يُعْصَى اللهُ فيهِ فَهُوَ يَوْمَ عيد.»
«و هر روز در آن نافرمانى خدا نشود، آن روز عید است «و هر روز كه گناه نكنى، روز عيد توست.» که منظور بیست و چهار ساعت است.

این واژه به‌طور مفصل و متعدد در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۷۱.    
۲. نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج، ص    .
۳. الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۷۹.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۷۶، حکمت ۳۸۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۴۹، حکمت ۳۹۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۶، حکمت ۳۹۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۵، حکمت ۳۹۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۴۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۲۳۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۸۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۶۲.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۶۱، نامه ۷۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج، ص۲۴۹، نامه.    
۱۵. صالح، نهج البلاغه، ج، ص، نامه.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۳، نامه ۷۲.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۳۸۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۹۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۶۰.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۸۳، حکمت ۴۱۸.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۵۵، حکمت ۴۲۸.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۱، حکمت ۴۲۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۳، حکمت ۴۲۸.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۹.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۴۳۲.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۵۰۵.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۷۳.    



قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «یوم»، ج۲، ص۱۱۷۵.    






جعبه ابزار