وادی (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وادی (به فتح واو) از
واژگان قرآن کریم به معنای سیلگاه و دره است.
مشتقات
وادی که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
وادِیاً (به کسر دال) به معنای سرزمین، دره؛
بِوادٍ (به کسر باء) به معنای وادی، کرانه کوه؛
بِالْوادِ (به کسر باء) به معنای سرزمین مقدس؛
وادٍ (به فتح واو) به معنای طریقه و نوع است از انواع مدح و ذمّ و خیال و غیره؛
اَوْدِیَةٌ (به فتح همزه و سکون واو) جمع وادی به معنای دامنه کوه‌های بزرگ، درّه است.
وادی به معنای سیلگاه و دره است.
راغب گوید: وادی در اصل محل جریان آب است و دره را از آن وادی گفته‌اند.
طبرسی فرموده: وادی کرانه کوه است، مجرای بزرگ آب را نیز وادی گویند. و آن در اصل بزرگی امر است و
خونبها را از آن دیه گویند که عطایی است در مقابل امر عظیم یعنی
قتل.
به نظر بعضی آن در اصل به معنی جریان است. در
مصباح گوید:
«وَدَی الشّی‌ء» یعنی جاری شد و وادی به معنی دره از آن است.
به مواردی از
وادی که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ لا یَقْطَعُونَ وادِیاً اِلَّا کُتِبَ لَهُمْ) (و هيچ سرزمينى را (به سوى ميدان
جهاد و يا در بازگشت) نمى‌پيمايند، مگر اين‌كه براى آن‌ها نوشته مى‌شود.)
(رَبَّنا اِنِّی اَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ) (
پروردگارا! من بعضى از فرزندانم را در سرزمين بى‌آب و علفى، در كنار خانه‌اى كه حرم توست، ساكن ساختم.)
در
صحاح گویند: اغلب اوقات به کسره دال اکتفا کرده و یاء را حذف می‌کنند.
(كفش‌هايت را بيرون آر، كه تو در سرزمين مقدّس «
طوی» هستى.)
(اَ لَمْ تَرَ اَنَّهُمْ فِی کُلِ وادٍ یَهِیمُونَ) (آيا نمى‌بينى آن‌ها در هر وادى سرگردانند؟)
در این آیه مراد از آن طریقه و نوع است از انواع مدح و ذمّ و خیال و غیره.
(اَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسالَتْ اَوْدِیَةٌ بِقَدَرِها) (
خداوند از
آسمان آبى فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‌اى به اندازه آن‌ها سيلابى جارى شد.)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وادی»، ج۷، ص۱۹۴.
