نکث (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَکْث (به فتح نون و سکون کاف) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
شكستن است.
نَکْث نظير نقض است مانند
شكستن عهد است.
این کلمه هشت بار در
نهج البلاغه آمده است.
نَکْث:
به معنای
شكستن است.
نَکْث نظير نقض است مانند
شكستن عهد است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره
طلحه و
زبیر فرموده:
«اللَّهُمَّ إنَّهُما قَطَعاني وَ ظَلَماني، وَ نَكَثا بَيْعَتِي، وَ أَلَّبا النّاسَ عَلَيَّ، فاحْلُلْ ما عَقَدا.» «
خدا آن دو طاعت مرا قطع كرده، مرا
ظلم كردند،
بیعت مرا شكستند، مردم را بر من فاسد كردند، خدا كارشان را سست كن.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
عثمان بن عفان فرموده:
«إِلَى أَنِ انْتَكَثَ عَلَيْهِ فَتْلُهُ وَ أَجْهَزَ عَلَيْهِ عَمَلُهُ وَ كَبَتْ بِهِ بِطْنَتُهُ» انتكاث:
شكسته شدن و باز شدن بافته است. يعنى، «عثمان همان‌طور در شكم‌پرستى خود بود تا اينكه بافته‌اش باز شد، و كارش
مرگ او را آماده كرد، و پر خوريش نگون‌سارش نمود.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت
ناکثون در زبان
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) در زبان آن حضرت، طلحه و زبير و اهل
بصره‌اند كه بيعت آن حضرت را شكستند، می‌فرماید:
«فَأَمَّا النَّاكِثُونَ فَقَدْ قَاتَلْتُ، وَ أَمَّا الْقَاسِطُونَ فَقَدْ جَاهَدْتُ، وَ أَمَّا الْمَارِقَةُ فَقَدْ دَوَّخْتُ» (امّا
ناکثین (پيمان شكنان) من با آنها نبرد كردم، امّا
قاسطین (متجاوزان) با آنها جهاد نمودم و امّا
مارقین (خارج شوندگان از دين) آنان را بر خاک مذلّت نشاندم.)
(شرح‌های خطبه:
)
این کلمه هشت بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نقض»، ج۲، ص۱۰۶۴.
