نکث (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نكث: (إِذا هُمْ يَنْكُثُونَ) «نكث» (بر وزن مكث) در اصل به معناى باز كردن ريسمان تابيده است، و سپس به معناى شكستن پيمان و نقض عهد به كار رفته است.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
نکث:
(فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلَى أَجَلٍ هُم بَالِغُوهُ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ) (امّا هنگامى كه بلا را، پس از مهلت معيّنى كه به آن مى‌رسيدند، از آنها برمى‌داشتيم، پيمان خويش را مى‌شكستند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نكث به معناى عهد شكستن است، و جمله «
إِلى أَجَلٍ هُمْ بالِغُوهُ» متعلق است به جمله كشفنا ، و از اين دو جمله بر مى‌آيد عهدهايى كه بين
موسی و قوم
فرعون مى‌گذشته مؤجل به مدت معينى بوده است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا) (به يقين كسانى كه با تو
بیعت مى‌كنند در حقيقت تنها با خدا بيعت مى‌نمايند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر كس پيمان‌شكنى كند، تنها به زيان خود پيمان مى‌شكند؛ و آن كس كه نسبت به عهدى كه با خدا بسته وفا كند، به زودى
پاداش عظيمى به او خواهد داد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نكث به معناى پيمان‌شكنى و نقض بيعت است. جمله مورد بحث تفريع و نتيجه‌گيرى از جمله «
إِنَّ الَّذِينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ» است و معناى مجموع آن دو چنين است: حال كه بيعت تو بيعت خدا است پس كسى كه بيعت تو را بشكند شكننده بيعت خدا است، و به همين جهت بجز خودش كسى متضرر نمى‌شود، هم چنان كه اگر وفا كند كسى جز خودش از آن بيعت سود نمى‌برد، چون خدا غنى از همه عالم است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نکث»، ص۵۹۶.
