نَحْلِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَحْلِ:(أَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ) «نَحْلِ» به معنى «
زنبور عسل» است.
به موردی از کاربرد «نَحْلِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ أَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذي مِنَ الْجِبالِ بُيوتًا وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمّا يَعْرِشونَ) «و
پروردگار تو، به زنبور عسل «
وحی» (
الهام غريزى) نمود كه: «از كوه‌ها و درختان و داربستهايى كه مردم مى‌سازند، خانه‌هايى برگزين.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
معناى اين‌كه فرمود:
(وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ) اين است كه خداوند به زنبور عسل از راه غريزه‌اى كه در بنيه او قرار داده الهام كرده، و داستان زنبور عسل و نظامى كه در حيات اجتماعى خود و سيره و طبيعتش دارد امرى است عجيب و حيرت‌آور، و شايد همين نظام عجيبش باعث شده كه خطاب از مشركين را به خطاب مخصوص
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) برگرداند و بفرمايد
(وَ أَوْحى رَبُّكَ) و وحى كرد پروردگار تو.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
خداوند «وحى» را به صورت ناخودآگاه و الهام غريزى در
وجود اين
حشره آفريده است. (در اين‌جا، وحى همان فرمان غريزه و انگيزه‌هاى ناخودآگاهى است كه خداوند در جانداران مختلف مى‌آفريند).
زندگی زنبوران عسل از طرف دانشمندان مورد بررسى قرار گرفته، ثابت شده است كه اين حشره آن‌چنان تمدن و زندگى اجتماعى شگفت‌انگيزى دارد كه از جهات زيادى بر
تمدن انسان و زندگى اجتماعى او پيشى گرفته است.
قرآن به طرز اعجازآميزى با كلمۀ «وحى» به اين موضوع
اشاره كرده است تا اين واقعيت را روشن سازد كه زندگى زنبوران عسل را هرگز نبايد با
انعام و چهارپايان و مانند آن‌ها مقايسه كرد و شايد همين انگيزه‌اى شود كه به درون جهان اسرارآميز اين حشرۀ عجيب گام بگذاريم و به
عظمت و
قدرت آفريدگارش آشنا شويم.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نحل»، ج۴، ص ۳۹۸.
