نحل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نُحْل (به ضم نون و سکون حاء) به معنای عطا کردن، عطیّه، هبه بدون عوض و استحقاق و
نَحْل (به فتح نون و سکون حاء) به معنای
زنبور عسل از
واژگان نهج البلاغه است. مواردی از این واژه در
نهج البلاغه آمده است.
نُحْل (مثل قفل، ) به معنای عطا کردن، عطیّه، هبه بدون عوض و استحقاق و
نَحْل به معنای زنبور عسل است.
نحول به معنای مریض شدن.
انتحال به معنای به خود نسبت دادن «انحال»، عطا کردن مالی و غیره است.
امام علی (علیه‌السلام) درباره
خدا می‌فرماید:
«كَذَبَ الْعَادِلُونَ بِكَ، إِذْ شَبَّهُوكَ بِأَصْنَامِهِمْ وَنَحَلُوكَ حِلْيَةَ الْـمَخْلُوقِينَ بِأَوْهَامِهمْ» «همتا شمارندگان برای تو، دروغ گفتند آنگاه که تو را به بت‌های خود تشبیه کردند و صفت مخلوقات را با اوهام خود بر تو نسبت دادند.»
(شرح‌های خطبه:
)
به
معاویه می‌نویسد:
«فَقَدْ سَلَكْتَ مَدَارِجَ أَسْلاَفِكَ بِادِّعَائِكَ الاَْباطِيلَ.... وَبِانْتِحَالِكَ مَا قَدْ عَلاَ عَنْكَ» یعنی «با ادعاهای باطل به راه‌های گذشتگان خود داخل شده‌ای و با نسبت دادن به خود، مقامی را که از تو بالاتر است.»
(شرح‌های نامه:
) ظاهرا منظور ادعای حکومت
شام است از طرف معاویه.
درباره
قرآن مجید فرماید:
«جَعَلَهُ اللهُ رِيّاً لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ، وَرَبِيعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاءِ....وَهُدىً لِمَنِ ائْتَمَّ بِهِ، وَعُذْراً لِمَنِ انْتَحَلَهُ» «خداوند قرآن را برای عطش علماء سیراب شدن گردانید و بهار برای قلوب دانایان و هدایت برای کسی که به آن اقتدا کرد و عذر برای آنکه خود را به او نسبت داد.»
(شرح‌های خطبه:
)
مواردی از واژه نحل در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نحل»، ج۲، ص۱۰۱۹.
