مُسَنَّدة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُسَنَّدة:(كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ) «مُسَنَّدة» از مادّه
سَنَد (به فتح سین و نون) به معنای تکیه‌گاه است.
آیه مورد بحث درباره چگونگى حالات منافقان است، مى‌فرمايد: هنگامى كه آن‌ها را مى‌بينى
جسم و
قیافه آنان تو را در شگفتى فرومى‌برد. ظاهرى آراسته و قيافه‌هايى جالب دارند، علاوه بر اين چنان شيرين و جذاب سخن مى‌گويند كه وقتى حرف مى‌زنند تو نيز به سخنانشان گوش فرامى‌دهى.
جايى كه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) ظاهرا تحت تأثير جذابيت سخنان آن‌ها قرار گيرد تكليف ديگران روشن است. اين از نظر ظاهر و اما از نظر باطن گويى چوب‌هاى خشكى هستند كه بر ديوار تكيه داده شده است.
به موردی از کاربرد «مُسَنَّدة» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ وَ إِن يَقولوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكونَ) «هنگامى‌كه آن‌ها را مى‌بينى، ظاهر آراسته آنان تو را درشگفتى فرو مى‌برد؛ و اگر سخن بگويند، به سخنانشان گوش فرا مى‌دهى؛ امّا گويى چوب‌هاى خشكى هستند كه به ديوار تكيه داده شده است! هر فريادى از هر جا بلند شود بر ضد خود مى‌پندارند؛ آن‌ها دشمنان واقعى تو هستند، از آنان برحذر باش! خدا آن‌ها را بكشد، چگونه از
حق منحرف مى‌شوند؟»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ) در اين جمله منافقين را به حسب باطنى كه دارند مذمت مى‌كند.
و كلمه
خشب (به ضمه خاء و شين) جمع
کلمه خشبة است، كه به معناى
چوب است. و
مصدر تسنيد كه كلمه مسندة اسم مفعول آن مصدر است، به معناى آن است كه چيزى را طورى نصب كنى كه بر چيز ديگرى نظير ديوار و مثل آن تكيه داشته باشد. جمله مورد بحث در مقام مذمت منافقين، و متمم جمله سابق است، مى‌خواهد بفرمايد: منافقينى كه اجسامى زيبا و فريبنده و سخنانى جاذب و شيرين دارند، به خاطر نداشتن باطنى مطابق ظاهر، در مثل مانند چوبى مى‌مانند كه به چيزى تكيه داشته باشد و اشباحى بدون روحند، همان طور كه آن چوب نه خيرى دارد، و نه فائده بر آن مترتب مى‌شود، اينان نيز همين طورند چون فهم ندارند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مسندة»، ج۲، ص ۴۱۵.
