• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مطلق (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


لفظ دال بر ماهیتی بدون قید را مطلق گویند.


«مطلق» در لغت به معنای « مرسل » و چیزی بدون قید است. و در اصطلاح به لفظی می‌گویند که بر معنایی شایع دلالت می‌کند.

سیوطی می‌گوید: «مطلق لفظی است که بر ماهیتی بدون هرگونه قیدی، دلالت می‌کند».
در اصول گفته‌اند: «ما دل علی معنی شائع فی جنسه و یقابله المقید؛ مطلق لفظی است که بر معنایی شایع و قابل صدق بر افراد کثیر دلالت می‌کند و مقید مقابل آن است».

اطلاق شهادت در بیع و امثال آن در «واشهدوا اذا تبایعتم»
[۱] بقره/سوره۲، آیه۲۸۲.    
و «فاذا دفعتم الیهم اموالهم فاشهدوا علیهم».
[۲] نساء/سوره۴، آیه۶.    

در این آیات ، شهادت مطلق است، و مقید به شرطی مانند عدالت نیست؛ در حالی که در آیه ۲ سوره طلاق
[۳] طلاق/سوره۶۵، آیه۲.    
و آیه ۱۰۶ سوره مائده ،
[۴] مائده/سوره۵، آیه۱۰۶.    
هر شهادتی به شرط عدالت مقید شده است.

مطلق و مقید مانند عام و خاص است؛ با این تفاوت که دلالت عام بر افراد خود به وضع است، و دلالت مطلق بر افراد، به مقدمات حکمت .
[۵] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص (۱۵-۱۷).    
[۶] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۰۱.    
[۷] مظفر، محمد رضا، ۱۹۰۴ - ۱۹۶۴م، اصول الفقه، ج۱، ص۱۶۷.    
[۸] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۰۳.
[۹] مشکینی، علی، ۱۳۰۰ -۱۳۸۶، اصطلاحات الاصول، ص۲۳۶.


مقید .

۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۸۲.    
۲. ↑ نساء/سوره۴، آیه۶.    
۳. ↑ طلاق/سوره۶۵، آیه۲.    
۴. ↑ مائده/سوره۵، آیه۱۰۶.    
۵. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص (۱۵-۱۷).    
۶. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۰۱.    
۷. ↑ مظفر، محمد رضا، ۱۹۰۴ - ۱۹۶۴م، اصول الفقه، ج۱، ص۱۶۷.    
۸. ↑ کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۰۳.
۹. ↑ مشکینی، علی، ۱۳۰۰ -۱۳۸۶، اصطلاحات الاصول، ص۲۳۶.


فرهنگ‌نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «مطلق».    




جعبه ابزار