• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لزم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَزْم (به فتح لام و سکون زاء) و لُزوم (به ضم لام) و لِزام (به کسر لام) از واژگان قرآن کریم به معنای ثبوت و دوام است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن اِلْزام (به کسر الف و سکون لام) به معنای اثبات و ادامه و ایجاب است.



لَزْم و لُزوم و لِزام به معنی ثبوت و دوام است؛ «لزم الشّی‌ء: ثبت و دام». اِلْزام به معنی اثبات و ادامه و ایجاب است.


(وَ کُلَّ اِنسانٍ‌ اَلْزَمْناهُ‌ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ‌) «عمل هر انسان را به او ثابت و ملازم کرده‌ایم‌ در گردنش»، یعنی عمل هر کس با او است و قابل انفکاک نیست.
(وَ اَلْزَمَهُمْ‌ کَلِمَةَ التَّقْوی‌) «کلمه تقوی را ملازم آنها کرد».
(وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَکانَ‌ لِزاماً وَ اَجَلٌ مُسَمًّی‌) اسم «کان» ضمیر است راجع به هلاک در آیه قبلی، لِزام مصدر است به معنی فاعل، اجل عطف است بر «کلمة» یعنی: «اگر نبود وعده مهلت و اجلی معیّن که از پروردگارت گذشته، هر آینه هلاک بر آنها ملازم بود که اسراف کرده، از حق منحرف شده‌اند».
(اَ نُلْزِمُکُمُوها وَ اَنْتُمْ لَها کارِهُونَ‌) اِلْزام در آیه به معنی اجبار و الجاء است که نوعی است از الزام، ضمیر «ها» راجع است به «رحمة» در صدر آیه، یعنی: «آیا شما را به آن رحمت (ایمان به خدا و رسول) اجبار می‌کنیم؟»، حال آنکه‌ (لا اِکْراهَ فِی الدِّینِ).


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۸۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۳۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۶۲.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۵۰.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۳.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۵۴.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۷۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۰۱.    
۱۰. فتح/سوره۴۸، آیه۲۶.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۸۹.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۳۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۹۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۷۰.    
۱۵. طه/سوره۲۰، آیه۱۲۹.    
۱۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۳۳.    
۱۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۳۲۶.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۷.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۸۷.    
۲۰. هود/سوره۱۱، آیه۲۸.    
۲۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۲۰۶.    
۲۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۳۰۸.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۳۵.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۴۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لزم"، ج۶، ص۱۸۷.    






جعبه ابزار