قصص تسخیر شیاطین (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قصص تسخیر شیاطین از قصص
قرآن و مرتبط با حضرت سلیمان (علیه‌السلام) است.
سُلَيْمان (به ضم سین
و فتح لام
و سکون یاء) از
واژگان قرآن کریم و نام یکی از
انبياء معروف
بنی‌اسرائیل است. ایشان فرزند
داود نبی هستند
و حالات
و قصه‌هايش در كلام اللّه مجيد بسيار است.
قرآن مجيد صريح است در اينكه
شياطين به حضرت سليمان مسخر بودند
و براى او كار می‌كردند
و عده‌اى در
حبس او بودند اين مطلب مجملا در «جنّ» گذشت.
آيات آن را در اينجا نقل می‌كنيم:
۱-
(وَ مِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ • يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحارِيبَ وَ تَماثِيلَ وَ جِفانٍ كَالْجَوابِ وَ قُدُورٍ راسِياتٍ ...) (
و گروهى از جنّ پيش روى او به فرمان پروردگارش كار مى‌كردند؛
و هر كدام از آنها كه از فرمان ما سرپيچى مى‌كرد، او را از عذاب
آتش سوزان مى‌چشانديم! آنها هر چه سليمان مى‌خواست برايش مى‌ساختند: معبدها، تمثال‌ها، ظروف بزرگ غذا به اندازه حوض‌ها،
و ديگ‌هاى ثابت كه از بزرگى قابل حمل
و نقل نبود....)
معلوم می‌شود كه جنّ در صورت عدم اطاعت مورد
عذاب واقع می‌شدند «
نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ»
و شايد «
مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفادِ» كه خواهد آمد همان‌ها باشند.
و نيز آيه صريح است در اينكه براى سليمان كاخ‌ها، مجسمه‌ها، كاسه‌هائى به بزرگى
حوض و ديگ‌هاى ثابت مى‌ساختند. از امام صادق (عليه‌السّلام) نقل شده كه: «به خدا قسم مجسمه زنان
و مردان نبود بلكه مجسمه درخت
و نظير آن بود.»
۲-
(وَ الشَّياطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَ غَوَّاصٍ • وَ آخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفادِ) (
و هر بنا
و غواصی از
شياطين را مسخّر او كرديم.
و گروه ديگرى از
شياطين متمرد را در
غل و زنجیر تحت سلطه او قرار داديم.)
براى سليمان غوّاصى هم كرده
و از درياى چيزهائى می‌آوردند
و ديگران هم به زنجيرها بسته بودند گفتيم: شايد نافرمانان چنان بوده‌اند.
و از آيه
(وَ حُشِرَ لِسُلَيْمانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ) (لشكريان سليمان، از جنّ وانس
و پرندگان، نزد او گردآورى شدند، آنها آن قدر زياد بودند كه بايد توقّف مى‌كردند تا به هم ملحق شوند.)
روشن می‌شود كه جنّ جزء لشكريان سليمان هم بوده‌اند
و جريان
عفریت در لشكركشى سباء گذشت.
در «جنّ» در قسمت ۷
و ۱۲ مجسّم شدن
شياطين توضيح داده شد
به نظر می‌آيد كه آنها در ملک سليمان مجسّم شده
و به صورت كارگر كار می‌كرده‌اند آيه زير نيز در مضمون آيات سابق است.
(وَ مِنَ الشَّياطِينِ مَنْ يَغُوصُونَ لَهُ وَ يَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذلِكَ وَ كُنَّا لَهُمْ حافِظِينَ) (
و گروهى از
شياطين را نيز مسخّرِ او قرار داديم، كه در
دریا برايش غوّاصى مى‌كردند؛
و كارهايى جز اين نيز براى او انجام مى‌دادند؛
و ما آنها را از سركشى حفظ مى‌كرديم.)
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سلیمان»، ج۳، ص۳۰۶.
