• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَتیٰ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَتیٰ (به فتح فاء و تاء) از واژگان قرآن کریم به معنای تازه جوان است.
در دختر جوان به صورت فَتاة (به فتح فاء) به‌کار می‌رود.
جمع فَتَى، فِتْيان (به کسر فاء و سکون تاء) و فِتْيه (به کسر فاء و سکون تاء) است.
جمع فَتاة، فَتَيات (به فتح فاء و تاء) است‌.
مشتقات فَتَى که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
فَتاها (به فتح فاء) به معنای غلامش،
لِفِتْيانِهِ‌ (به کسر فاء و سکون تاء) به معنای غلامانش،
فِتْيَةٌ (به کسر فاء و سکون تاء) به معنای جوان‌هایى،
فَتَياتِكُمْ‌ (به فتح فاء و تاء) به معنای كنيزانتان است.


فَتَى به معنای تازه جوان است و در دختر فتاة گويند.
به طور كنايه به غلام و کنیز (برده) گفته می‌شود.
جمع فَتَى، فِتْيان و فِتْيه است.
جمع فَتاة، فَتَيات است‌.


به مواردی از فَتَى که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - فَتًى‌ (آیه ۶۰ سوره انبياء)

(قالُوا سَمِعْنا فَتًى‌ يَذْكُرُهُمْ يُقالُ لَهُ إِبْراهِيمُ‌)
«گفتند: جوانى ابراهیم نام را شنيديم كه خدايان را به بدى ياد می‌كرد.»
در قرآن مجید به حرّ و آزاد اطلاق شده است‌.


۲.۲ - فَتاها (آیه ۳۰ سوره يوسف)

در آيه‌ (وَ قالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَتُ الْعَزِيزِ تُراوِدُ فَتاها)
يعنى: «زنانى در شهر گفتند: زن عزیز مصر از غلامش كام می‌خواهد.»
مراد از فتى غلام است.


۲.۳ - لِفِتْيانِهِ‌ (آیه ۶۲ سوره يوسف)

مثل‌: (وَ قالَ‌ لِفِتْيانِهِ‌ اجْعَلُوا بِضاعَتَهُمْ فِي رِحالِهِمْ‌)
«به غلامانش گفت: سرمايه آن‌ها را در بارهايشان بگذاريد.»


۲.۴ - فِتْيَةٌ (آیه ۱۳ سوره كهف)

(إِنَّهُمْ‌ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً‌)
«آن‌ها جوان‌هایى بودند كه به پروردگارشان ایمان آوردند و بر هدايتشان افزوديم.»


۲.۵ - فَتَياتِكُمْ‌ (آیه ۳۳ سوره نور)

(وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ‌ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً)
«كنيزانتان را بر زنا مجبور نكنيد، اگر عفّت اختيار كنند.»


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۵۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۲۵.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۲۵.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۲۵.    
۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۰.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۲۳.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۰۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۳۵.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۸۴.    
۱۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۰.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۱۴۶.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۱۴۴.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۰۶.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۴۴.    
۱۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۶۲.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۲۸۷.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۵۲.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۷۵.    
۲۰. کهف/سوره۱۸، آیه۱۳.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۳۴۸.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۵۰.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۲۰.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۰۰.    
۲۵. نور/سوره۲۴، آیه۳۳.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۵۸.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۱۳.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۳۴.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۲۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فتی»، ج۵، ص۱۵۱.    






جعبه ابزار