• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غَسَق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غَسَق (به فتح غین و سین) از واژگان قرآن کریم به معنای تاريكى، خواه شديد باشد يا خفيف، می‌باشد.



غَسَق به معنای تاريكى، خواه شديد باشد يا خفيف، می‌باشد.
راغب غسق را شدت ظلمت گفته و گويد: «غَسَقُ‌ اللَّيْلِ: شِدَّةُ ظُلْمَتِهِ.»
ولى مجمع، قاموس و اقرب آنرا تاريكى اول شب گفته‌اند.
به هر حال معنى آن تاريكى است خواه شديد باشد يا خفيف. معانى ديگرى نيز از قبيل پُر شدن و سيلان دارد.
طبرسی اصل آن‌را جريان با ضرر گفته است.


به موردی از غَسَق که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - غَسَق (آیه ۷۸ سوره اسراء)

(أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‌ غَسَقِ‌ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ)
يعنى: «نماز را از ظهر تا تاريكى شب (نصف شب) به‌جاى آور همچنين نماز فجر را به‌جاى آور.»


به مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۳.۱ - خطبه ۴۸

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ كُلَّمَا وَقَبَ لَيْلٌ وَ غَسَقَ‌»
«حمد خدا را هر وقت كه شبى در آيد و تيره شود.»


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۹۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۰۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۲۲۲.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۰۶.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۲۲۲.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۳۹.    
۷. فیروزآبادی، مجد الدین، قاموس المحیط، ج۳، ص۲۷۲.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۶۶.    
۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۲۹۰.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۴۰.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۳، ص۱۷۴-۱۷۵.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۹۱-۱۹۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۷۰.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۸، خطبه ۴۸.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹۳، خطبه ۴۸.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹، خطبه۴۸.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «غسق»، ج۵، ص۹۸-۱۰۰.    






جعبه ابزار