طَرْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَرْح (به فتح طاء و سکون راء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای انداختن و دور کردن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
طَروح (به فتح طاء) به معنای مکان بعید است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به
معاویه و بیان آینده
کفّار قریش از این واژه استفاده نموده است.
طَرْح به معنای انداختن و دور کردن آمده است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل کرده که از آینده کفّار قریش خبر داد و به آنها فرمود:
«وَ إِنَّ فيكُمْ مَنْ يُطْرَحُ في الْقَليبِ، وَ مَنْ يُحَزِّبُ الاَْحْزابَ.» «در میان شما کسانی هست که جنازه‌اش در
چاه بدر انداخته خواهد شد و کسانی هست که
احزاب را به وجود خواهند آورد.»
پس از
هجرت آن حضرت این دو واقعه به وقوع پیوست، کفّار در «
بدر» شکست خوردند، جنازه آنها به گودال بدر انداخته شد، بعد از آن
ابو سفیان و امثال آنها،
خندق و احزاب را به وجود آوردند.
«اطراّح» دور کردن امام به معاویه نوشته است:
«فَسُبْحانَ الله! ما أَشَدَّ لُزومَكَ لِلاَْهْواءِ الْمُبْتَدَعَةِ وَ الْحَيْرَةِ الْمُتْعِبَةِ مَعَ تَضْييعِ الْحَقائِقِ وَ اطِّراحِ الْوَثائِقِ، الَّتي هِيَ لله طِلْبَةٌ.» «سبحان الله چه قدر ملازمی به هواهای
بدعت با کنار انداختن وسیله‌هایی که مطلوب خداست.»
«مطرح» محل طرح، جمع آن مطارح است چنانکه در
خطبه ۸۲ فرمود:
«أَوْجِرَةِ السِّباعِ، وَ مَطارِحِ الْمَهالِكِ.» «در آن زمان آنها را... پرندگان و جايگاه درندگان و ميدان‌هاى جنگ، بيرون مى‌آورد.»
در
نامه ۵۳ درباره تجار به
مالک اشتر می نویسند:
و:
«وَ جُلاّبُها مِنَ الْمَباعِدِ وَ الْمَطارِحِ.» «از پرتگاه‌ها و كوهستان‌ها،... موادّ مورد نياز را گرد مى‌آورند.»
این ماده شش بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طرح»، ج۲، ص۶۷۲.
