طرح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَرْح (به فتح طاء و سکون راء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای انداختن و دور کردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
طَروح (به فتح طاء) به معنای مکان بعید.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به
معاویه و بیان آینده
کفّار قریش از این واژه استفاده نموده است.
طَرْح به معنای انداختن و دور کردن آمده است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل کرده که از آینده کفّار قریش خبر داد و به آنها فرمود:
«وَإِنَّ فِيكُمْ مَنْ يُطْرَحُ فِي الْقَلِيبِ، وَمَنْ يُحَزِّبُ الاَْحْزَابَ» «در میان شما کسانی هست که جنازه‌اش در
چاه بدر انداخته خواهد شد و کسانی هست که
احزاب را به وجود خواهند آورد.»
پس از
هجرت آن حضرت این دو واقعه به وقوع پیوست، کفّار در «
بدر» شکست خوردند، جنازه آنها به گودال بدر انداخته شد، بعد از آن
ابو سفیان و امثال آنها،
خندق و احزاب را به وجود آوردند. (شرح‌های خطبه:
)
«اطراّح» دور کردن امام به معاویه نوشته است: سبحان الله چه قدر ملازمی به هواهای
بدعت با کنار انداختن وسیله‌هایی که مطلوب خداست.
«فَسُبْحَانَ الله! مَا أَشَدَّ لُزُومَكَ لِلاَْهْوَاءِ الْمُبْتَدَعَةِ... مَعَ تَضْيِيعِ الْحَقَائِقِ وَاطِّرَاحِ الْوَثَائِقِ، الَّتِي هِيَ لله طِلْبَةٌ» (شرح‌های خطبه:
)
«مطرح» محل طرح، جمع آن مطارح است چنانکه در
خطبه ۸۲ در:
«أَوْجِرَةِ السِّبَاعِ، وَمَطَارِحِ الْمَهَالِكِ» (در آن زمان آنها را... پرندگان و جايگاه درندگان و ميدان‌هاى جنگ، بيرون مى‌آورد.)
(شرح‌های خطبه:
) و:
«وَجُلاَّبُهَا مِنَ الْمَباعِدِ وَالْمَطَارِحِ» ( از پرتگاه‌ها و كوهستان‌ها،... موادّ مورد نياز را گرد مى‌آورند.)
(شرح‌های خطبه:
) آمده است.
این ماده شش بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طرح»، ج۲، ص۶۷۲.
