• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صغو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَغْو (به فتح صاد و سکون غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای میل و انحراف است و کلمه اَصْغاء (به فتح الف و سکون صاد) به معنای گوش دادن و استماع و یا میل کردن گوش به طرف گوینده، از مشتقات این واژه‌ است که حضرت علی (علیه‌السلام) درباره شورای شش نفره و عقیل بن ابی‌طالب از این واژه استفاده نموده است.



صَغْو به معنای میل و انحراف آمده است. «صغت النجوم: مالت للغروب» و اَصْغاء به معنای گوش دادن و استماع و میل کردن گوش به طرف گوینده است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با شورای شش نفره که سعد وقاص فرموده است: «فَصَغَا رَجُلُ مِنْهُمْ لِضِغْنِه، وَمَالَ الاْخَرُ لِصِهْرهِ، مَعَ هَن وَهَن» «مردی از آنها (سعد وقاص) از من منحرف شد به علت عداوتی که به من داشت و دیگری (عبد الرحمن بن عوف که شوهر ناخواهری عثمان بود) به علت داماد بودن به طرف دیگر میل کرد با قضایای دیگری که خوب نیست بگویم.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با عقیل که از بیت المال می‌خواست فرموده است: «فَأَصْغَيْتُ إِلَيْهِ سَمعِی» (من به او گوش فرا دادم!)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) به مالک اشتر می‌نویسد: «وَإِنَّمَا عَمُودُ الدِّينِ... الْعَامَّةُ مِنَ الاُْمَّةِ فَلْيَكُنْ صِغْوُکَ لَهُمْ، وَمَيْلُكَ مَعَهُمْ» «ستون دین عامّه مردم از مسلمین است توجّه تو به آنها و میلت با آنها باشد.»


این ماده شش بار در « نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«وَإِذَا مَرُّوا بِآيَة فِيهَا تَخْوِيفٌ أَصْغَوْا إِلَيْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ» (و هر گاه به آيه‌اى برخورد كنند كه در آن بيم باشد، گوش‌هاى دل خويشتن را براى شنيدن آن باز مى‌كنند.)
«وَلَمْ أُصْغِ إِلَى قَوْلِ الْقَائِلِ» (و به سخن اين و آن و سرزنش سرزنش كنندگان گوش فرا نخواهم داد.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۶۳.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۴، ص۴۳۲.    
۴. جوهری، ابو‌نصر، الصحاح‌، ج۲، ص۲۴۰۱.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۳، خطبه ۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۰، خطبه ۳.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹، خطبه ۳.    
۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۸۴.    
۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه ۲۲۳.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۰، نامه ۵۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۹۶، نامه ۵۳.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۹، نامه ۵۲.    
۱۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۵.    
۱۸. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۹، خطبه ۱۹۳.    
۱۹. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۸۶، خطبه ۱۹۱.    
۲۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۴، خطبه ۱۹۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۳۳.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۳، خطبه ۱۹۳.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۹، خطبه ۹۱.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۸۲، خطبه ۹۰.    
۲۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۶، خطبه ۹۲.    
۲۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۳.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۷، خطبه ۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صغو»، ج۲، ص۶۳۸.    






جعبه ابزار