• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سٰاویٰ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سٰاویٰ:(حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ)
«سٰاویٰ» به معنای برابر كردن، پرداختن و مرتب گردانيدن است.
مفهوم آیه اين است كه ذوالقرنین پاره‌هاى آهن را ميان شكاف کوه گذاشت تا شكاف را پر كرد و دو لبۀ كوه را با هم برابر كرد (حَتّٰى إِذٰا سٰاوىٰ بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ) و به گفتۀ قاموس «مفاعله» گاهى مثل «تفعيل» مى‌آيد و اين آيه از آن قبيل است. واژۀ «صدف» در اين‌جا به معنى كنارۀ كوه است و از اين تعبير روشن مى‌شود كه ميان دو كنارۀ كوه شكافى بوده كه یأجوج و مأجوج از آن وارد مى‌شدند، ذو القرنين تصميم داشت آن را پر كند.



به موردی از کاربرد «سٰاویٰ» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - سٰاویٰ (آیه ۹۶ سوره کهف)

(آتوني زُبَرَ الْحَديدِ حَتَّى إِذا ساوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قالَ انفُخوا حَتَّى إِذا جَعَلَهُ نارًا قالَ آتوني أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا) «قطعات بزرگ آهن برايم بياوريد و روى هم بچينيد. تا وقتى كه كاملًا ميان دو كوه را پوشانيد، گفت: در اطراف آن آتش بيفروزيد، و در آن بدميد. آن‌ها دميدند تا آتش، قطعات آهن را سرخ كرد، گفت: اكنون مس مذاب برايم بياوريد تا بر روىِ آن بريزم و شكاف‌هاى آن را پر كنم.»

۱.۲ - سٰاویٰ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند: (آتوني زُبَرَ الْحَديدِ ...) كلمه زبر - به ضمه زاء و فتحه باء - جمع زبرة است، هم چنان كه غرف جمع غرفة استر، و زبره به معناى قطعه است.
و كلمه ساوى به طورى كه گفته‌اند به معناى تسويه است، و همين عبارت سوى نيز قرائت شده. و صدفين تثنيه صدف است كه به معناى يک طرف کوه است. و بعضى گفته‌اند اين كلمه جز در كوهى كه در برابرش كوه ديگرى باشد استعمال نمى‌گردد. و بنا بر اين كلمه مذكور از كلمات دو طرفى مانند زوج و ضعف و غير آن دو است. و كلمه قطر به معناى مس و يا روى مذاب است، و افراغ قطر به معناى ريختن آن به سوراخ و فاصله‌ها و شكاف‌ها است.

۱. کهف/سوره۱۸، آیه۹۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۴۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۳۴.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۵۳۵.    
۵. کهف/سوره۱۸، آیه۹۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۴.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۳، ص۳۶۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۷.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۶۳-۷۶۴.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ساوی»، ج۲، ص ۴۴۶.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره کهف | لغات قرآن




جعبه ابزار