سوره صافات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوره صافات، سی و هفتمین سوره
قرآن کریم بوده و در
مکه نازل شده است.
«صافات» جمع «صافه» اشاره به گروهی است که
صف کشیده‌اند. طبق نظر مشهور
مفسران، مراد از «صافات» گروه‌هایی از
فرشتگان است که برای انجام فرمان
الهی در
عالم هستی به صف ایستاده و آماده گرفتن فرمانند.
خداوند در آیه اول این سوره به فرشتگان به صف کشیده شده یا به صفوف منظم پیکارگران و مجاهدان یا پرندگان منظم و به صف کشیده در پرواز یا صفوف نمازگزاران،
سوگند یاد کرده است (بنا به تفسیرهای گوناگون در واژه «صافات»).
به دلیل آغاز این سوره با واژه «الصافات» به همین اسم نامیده شده است.
روح کلی سوره، بیان
توحید و رد
عقاید مشرکان به ویژه در زمینه خویشاوندی
خدا با
جن یا مخلوقات دیگر است. در این سوره بر مساله توحید احتجاج شده، و مشرکین مخالف توحید را تهدید نموده و
مؤمنین خالص را بشارت می‌دهد و سرانجام کار هر یک از دو طایفه را بیان می‌کند. سپس نام عده‌ای از بندگان
مؤمن خود را که بر آنان منت نهاده و وعده داده که بر دشمنانشان غالب و پیروز کند، ذکر می‌کند و در خاتمه سوره بیانی ایراد می‌فرماید که به منزله خلاصه گیری از غرض سوره است، یعنی تنزیه خدا. و
سلام بر بندگان مرسل و حمد خدای تعالی در برابر رفتار نیکی که با ایشان کرده. گفته شده: این سوره به
شهادت سیاقش در مکه نازل شده است.
۱. طبق نظر مشهور و بیشتر
مکاتب تفسیری، ۱۸۲
آیه، به عدد بصری ۱۸۱ آیه، ۸۲۰ یا ۸۶۲ کلمه و ۳۸۲۳ یا ۳۸۲۶ حرف دارد.
۲. در ترتیب نزول پنجاه و ششمین و در قرآن کریم سی و هفتمین سوره است.
۳. پس از
سوره انعام و پیش از
سوره لقمان در مکه نازل شد.
۴. از نظر حجم، از سور مئین و شامل اندکی بیشتر از یک حزب قرآن است.
۵. گفته‌اند یک آیه
منسوخ (آیه ۱۷۴
دارد. برخی،
آیات منسوخ این سوره را چهار آیه دانسته‌اند.
۶. نخستین سوره قرآن است که با سوگند آغاز می‌شود.
۱. اشاره به گروه‌هایی از فرشتگان؛
۲. اشاره به گروه شیاطین وسوسه گر؛
۳. مسئله
نبوت و سرنوشت تکذیب کنندگان پیامبران الهی ؛
۴. معاد و شرح حال کافران و
مشرکان در
قیامت و شرح حال بندگان مخلص
خدا و نتیجه بخشی اعمال نیک آنان، و صحنه‌های دیگر از قیامت؛
۵. بخش‌هایی از
تاریخ پیامبران علیه‌السّلام همچون
ابراهیم ،
اسماعیل ،
اسحاق ،
موسی ،
هارون ،
عیسی ،
لوط و
یونس علیه‌السّلام ؛
۶. پیروزی لشکر
حق بر لشکر
کفر،
شرک و
نفاق.
از آن در باب
صلات نام برده‌اند.
خواندن سوره صافّات نزد
محتضر و نیز در روز
جمعه مستحب است؛ چنان که قرائت آن در
عمل ام داوود بعد از
نماز عصر نیمه
رجب وارد شده است
در حدیثی از
امام صادق علیه‌السّلام آمده است: «هرکس سوره صافّات را در هر جمعه
تلاوت کند، پیوسته از آفتها محفوظ است و هر بلایی در
دنیا از او
دفع می‌شود...».
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۲. فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «سوره صافات».
