• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سفل (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سُفْل (به ضم سین و سکون فاء) از واژگان قرآن کریم به معنای پائینی و پستی است. مشتقات واژه سفل که در آیات قرآن استفاده شده عبارتند از: سافِل (اسم فاعل) به معنای پائین، أسْفَل (اسم تفضیل) به معنای پائین‌تر که جمع آن أسْفَلون و مؤنثش سُفلی می‌باشد.



سُفْل به معنای پائينى و پستى‌ است.


کاربردهای سُفْل در قرآن عبارتند از:

۲.۱ - سافِل

سافِل به معنای پائين‌ است.
(جَعَلْنا عالِيَها سافِلَها ...) «بالاى آن‌را پائين آن گردانيديم يعنى زير و رو كرديم.»

۲.۲ - أسْفَل

أسْفَل به معنای پائين‌تر است. (إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ‌ الْأَسْفَلِ‌ مِنَ النَّارِ ...) (منافقان در پايين‌ترين دركات و طبقات دوزخ قرار دارند....)
جمع آن أسْفَلون است‌. (فَجَعَلْناهُمُ‌ الْأَسْفَلِينَ‌) (ولى ما آنان را پست و مغلوب ساختيم.)
سُفْلى مؤنّث أسفل است‌. (وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى‌ ...) (و گفتار و خواسته کافران را پايين‌تر قرار داد....)

۲.۳ - أَسْفَلَ‌ سافِلِين

(ثُمَّ رَدَدْناهُ‌ أَسْفَلَ‌ سافِلِينَ‌) (سپس او را به پايين‌ترين مرحله بازگردانديم.)
ناگفته نماند در قرآن كريم هر جا اسم تفضیل به جمع اضافه شده مضاف الیه با الف و لام آمده نظير (أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ) (آيا خداوند بهترين حاكمان نيست؟!) (وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ) (و در هر حال، خداوند مهربانترين مهربانان است.)
و غيره ولى در اين آيه سافلين بدون لام است. بعضى گفته‌اند آن نظير اعلى عليّين است. ولى عليّين مفرد است نه جمع. در کشاف گويد: عبداللّه آن را اسفل السافلين خوانده است.
به هر حال معنى آيه چنين است: «سپس او را به پائين‌تر پائين‌ها برگردانديم.» بعيد است مراد از أَسْفَلَ سافِلِينَ‌ پيرى و نظير آن باشد بلكه به احتمال قوى مراد انسانى است كه قواى شهوانى بر او مسلّط شده و چنين شده‌
(إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ) (انسان، ستمكار و ناسپاس است.)
(وَ كانَ الْإِنْسانُ عَجُولًا) (و انسان، هميشه عجول بوده است.!)
(وَ كانَ الْإِنْسانُ أَكْثَرَ شَيْ‌ءٍ جَدَلًا) (ولى انسان بيش از هر چيز، به مجادله مى‌پردازد.)
(إِنَّهُ كانَ ظَلُوماً جَهُولًا) (او بسيار ستمكار و نادان بود.)
(وَ كانَ الْإِنْسانُ كَفُوراً) (و انسان، بسيار ناسپاس است.)
اين‌ها مقام اسفل سافل انسانيّت است آنگاه به وسيله هدايت فطرى و تربيت پيامبران پيش رفته‌ (لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ‌) (مردانى كه هيچ تجارت و داد و ستدى آنان را از ياد خدا غافل نمى‌كند.) (يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً) (كسانى كه شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مى‌كنند.) و غيره شده است. باقى مطلب را در «تين» و «انسان» مطالعه كنيد.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۷۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۱۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۹۶.    
۴. هود/سوره۱۱، آیه۸۲.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۴۳.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۵۱۴.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۸۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۰۳.    
۹. نساء/سوره۴، آیه۱۴۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۱.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۱۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۹۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۱۳.    
۱۵. صافات/سوره۳۷، آیه۹۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۵۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۲۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۰۴.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۸.    
۲۱. توبه/سوره۹، آیه۴۰.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹۳.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۲۸۰.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۳۷۹.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۹۸.    
۲۷. تین/سوره۹۵، آیه۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۷.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۲۰.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۴۱.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۷۶.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۱۶۸.    
۳۳. تین/سوره۹۵، آیه۸.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۷.    
۳۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۶۴.    
۳۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۲.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۴۳.    
۳۸. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج۴، ص۷۷۴.    
۳۹. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۴.    
۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۰.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۶۲.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۸۸.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۸۶.    
۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۳۸.    
۴۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۱.    
۴۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸۳.    
۴۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۴۹.    
۴۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۶۶.    
۴۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۱۸.    
۵۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۹۷.    
۵۱. کهف/سوره۱۸، آیه۵۴.    
۵۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۰.    
۵۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۳۱.    
۵۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۶۱.    
۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۳۷.    
۵۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۸۵.    
۵۷. احزاب/سوره۳۳، آیه۷۲.    
۵۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲۷.    
۵۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۵۰.    
۶۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۲۷.    
۶۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۵.    
۶۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۱۹۳.    
۶۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۷.    
۶۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸۹.    
۶۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۱۵۴.    
۶۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۱۲.    
۶۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۵۹.    
۶۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۷۴.    
۶۹. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۷۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۵.    
۷۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۲۷.    
۷۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۷۷.    
۷۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۲۷.    
۷۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۴۳.    
۷۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۴.    
۷۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۵.    
۷۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۰.    
۷۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۷۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۷۹.    
۸۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۲۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سفل»، ج۳، ص۲۷۵.    






جعبه ابزار