سال 293 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۲۹۳ هجری قمری، نود و سومین سال از قرن ۳ قمری و مصادف با سال ۲۸۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: برپایی
دولت حمدانیان در
موصل با به
امارت رسیدن
عبدالله بن حمدان تغلبی در موصل، شکل‌گیری دوباره
قرمطیان و حمله به برخی از شهرها و کشتن مردم و رویارویی سپاه
مکتفی عباسی با فرماندهی
حسین بن حمدان تغلبی و شکست قرمطیان، قیام کردهای هذیانی در نینوا و سرکوب قیام توسط عبدالله حمدانی، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون
قرمط و ... .
• مکتفی عباسی ابوالهیجاء، عبدالله بن حمدان تغلبی را به امارت موصل گمارد و بدین‌ترتیب، دولت حمدانیان در موصل پا می‌گیرد.
• قرمطیان گروه‌های پراکنده خود را جمع می‌کنند و نصر بن عبدالله بن سعید را که کنیه‌اش ابوغانم است، امیر خود می‌کنند. نصر بن عبدالله همراه قرمطیان راه
شام را پیش می‌گیرد و متوجه بُصری و اذرعات می‌شود و با اهالی آن مناطق می‌جنگد. هنگامی که آنان تسلیم می‌شوند، رزمندگانشان را می‌کشد، اموالشان را می‌گیرد و فرزندانشان را اسیر می‌کند. سپس متوجه
دمشق (که فرماندار آن احمد بن کیغلغ بود) می‌شود و با جانشین او صالح بن فضل می‌جنگد. در این جنگ، صالح کشته می‌شود و سپاه قرمطیان شکست می‌خورد. به‌سبب مقاومت دمشق و پایداری مردم آن، قرمطیان نمی‌توانند وارد شهر شوند، لذا راه طبریه را پیش گرفته، آن‌جا را غارت کرده، بسیاری از مردمش را می‌کشند و زنان و فرزندان را اسیر می‌کنند.
مکتفی عباسی، حسین بن حمدان و گروهی از سرداران شام را برای جنگ با قرمطیان اعزام می‌کند. هنگامی که این خبر به‌گوش قرمطیان می‌رسد، راه بیابان سماوه را پیش می‌گیرند، و حسین با سپاهش آنان را تعقیب می‌کند. خلیفه نیز سپاهی به‌فرماندهی محمد بن اسحاق بن کنداج به یاری حسین می‌فرستد. در نبردی که میان سپاه خلیفه و قرمطیان رخ می‌دهد، رئیس و فرمانده قرمطیان، نصر بن عبدالله بن سعید کشته می‌شود و قرمطیانی که از این نبرد، سالم مانده‌اند، پراکنده می‌شوند. گروهی از قرمطیان بر
صنعاء چیره می‌شوند و خون و مال و ناموس مردم را بر خود
حلال می‌کنند و به کشتار می‌پردازند و بر بسیاری از شهرها مسلط می‌شوند.
• کردها: کردهای هذیانی به رهبری محمد بن بلال در نینوا قیام می‌کنند. امیر موصل ابوالهیجاء، عبدالله حمدانی به‌سوی آنان حرکت و قیام را سرکوب می‌کند.
• رومیان با شبیخون به شهر
حلب، وارد آن شده، مسجد جامع آن را آتش می‌زنند.
•
محمد بن علی خلنجی• قرمط
•
ناشئ اکبر
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۵۷-۱۵۸.
