• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَحْمَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَحْمَت (به فتح راء و میم و سکون حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای مهربانی است.



رَحْمَت به معنای مهربانی است.
راغب گويد: رحمت: مهربانى و رقّتى است كه مقتضى احسان است نسبت به شخص مرحوم.
گاهى فقط در مهربانى و گاهى در احسان به كار مى‌رود.
«ترّحم» به معنای گفتن اين‌كه خدا او را رحمت كند.
«استرحام» به معنای طلب رحمت و رأفت است.
«رحيم» صفت مشبهه است دلالت بر دوام دارد.
«رحمن»، صیغه مبالغه است و دلالت بر شمول دارد.


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - بِرَحْمة - خطبه ۱۳ (خطاب به اهل بصره)

به اهل بصره فرموده:
«المُقيمُ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ، وَ الشّاخِصُ عَنْكُمْ مُتَدارَكٌ بِرَحْمة مِنْ رَبِّهِ.»
یعنی:«اقامت كننده در ميان شما گرو گرفته شده است به گناهش، خارج شوند از ميان شما قرين گشته با رحمت خدا است.»


مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۴۴۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ص۳۴۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۶، ص۶۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ص۳۴۷.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶، خطبه ۱۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۴۱، خطبه ۱۳.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵، خطبه ۱۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه ۱۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۶.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۹-۵۸۰.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ص۵۰۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۰.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۲۵۱.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،برگرفته از مقاله «رحم»، ص۴۴۰.    






جعبه ابزار