ذَخْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذَخْر (به فتح ذال و سکون خاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ذخیره کردن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
• ذَّخائِر به معنی ذخیره‌ها،
• اِدِّخار به معنى ذخيره كردن است.
از این ماده هجده مورد در نهج البلاغه آمده است.
ذَخْر به معنای ذخيره كردن است.
اِدِّخار نیز به معنى ذخيره كردن است. در اصل اذتخار از باب افتعال است؛ تاء به ذال قلب شده و در آن ادغام گرديده و با ذال و دال هر دو خوانده مى‌شود.
بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در
تشویق به
عمل فرموده:
«اعْمَلوا لِيَوْم تُذْخَرُ لَهُ الذَّخائِرُ وَ تُبْلَى فيهِ السَّرائِرُ.» «براى آن روز كه ذخيره‌ها را پس انداز مى‌كنند و اسرار فاش مى‌گردد عمل كنيد.»
آن حضرت به
کمیل بن زیاد فرموده:
«... مُسْتَعْمِلاً آلَةَ الدّينِ لِلدُّنْيا ... مُغْرَماً بِالْجَمْعِ وَ الاِْدِّخارِ.» «بلى فقط كسى را يافتم كه دين را براى دنيا به كار مى‌برد... و يا گرسنه لذت است... و يا غرامت ديده است با جمع و ذخيره كردن مال.»
از اين كلمه هجده مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذخر»، ج۱، ص۴۱۱.
